دکتر محمود راوری؛ متخصص اطفال عضو كمیته كشوری ترویج تغذیه با شیرمادر
عوامل موثر در ایجاد چندقلویی شامل سن مادر با شروع بیشتر در سن 30 تا 40 سالگی، درمان‌های نازایی مصرف دارو یا (IVF) و وزن بالای مادر با BMI بیشتر از 30 است.
عموما حاملگی‌های چند قلو همراه با زایمان زودرس و یا با وزن کم هنگام تولد در نوزاد همراه است به‌طوری که معمولا سن حاملگی‌ها برای دوقلوها 36-35 هفته ، برای سه قلوها 33 هفته و برای چهارقلوها 29 هفته است و وزن هنگام تولد برای دوقلو 2500 گرم و برای سه قلوها 1800 گرم و برای چهارقلوها 1400 گرم می‌باشد. دربررسی انجام شده در کانادا 55 درصد دوقلوها و 99درصد سه قلوها نارس متولد می‌شوند.
خطر مرگ و میر شیرخواران نیز درحاملگی‌های چندقلو نسبت به یک قلو بیشتر است به‌طوری که در جوامعی با داشتن مرگ و میر زیر یک سال در حدود 6 در 1000 تولد زنده دریک قلو، این مرگ و میر برای دو قلوها به 29، سه قلوها به 65 و چهارقلوها به 107 در 1000 تولد زنده افزایش می‌یابد.
در یک بررسی مادرانی که از ابتدا به فرزندان دوقلوی خود شیر نداده بودند متاسفانه 9درصد پزشک آنها را از این کار منع کرده بود و در 11درصد موارد مادران فکر نمی‌کردند که این کار عملی است و در 11 درصد موارد دیگر مادران فکر نمی‌کردند، می توانند هر دو بچه را سیر کنند.
اگر چه در سایر کشورها در چندین مطالعه از سال 2000 به بعد شروع تغذیه با شیرمادر در چند قلویی رو به افزایش گذاشته است، (به‌طوری که در دوقلوها از 64 درصد به 89 درصد و در بیشتر از دوقلویی از 55 درصد به 86 درصد گزارش شده است) .
متاسفانه در حال حاضر به‌دلیل عدم آگاهی والدین، افراد فامیل و حتی كادر بهداشتی و درمانی در چگونگی راهنمایی به مادران در این مورد، شواهد نشان می‌دهد که شیرخواران رسیده و نارس حاصل چند قلویی به‌طور مشخصی نسبت به شیرخواران یک قلویی به‌مدت کوتاه‌تر از شیر مادر بهره‌مند می‌شوند و این در حالی است كه تغذیه با شیرمادر برای این شیرخواران كه اكثرا نارس و یا كم وزن متولد می‌شوند به دلیل ارزش غذایی مناسب و بالاتر و داشتن مواد حفاظتی منحصر به فرد در آن، ایده‌آل است.
برای بهبودی این وضعیت، آگاهی در مورد خواص تغذیه با شیرمادر وآموزش مادران در مورد چگونگی نحوه شیردادن چند قلویی‌ها را طلب می‌کند تا بتوانند به‌طور موفق تغذیه انحصاری با شیر مادر را با آن همه خواص تا شش ماهگی و سپس ادامه آن تا دو سال و یا بیشتر برای شیرخواران خود انجام دهند.
مادر می‌تواند برای دوقلوها و حتی سه‌قلوها به اندازه کافی شیر تولید کند و آنها را به‌طور انحصاری از شیر خود تغذیه نماید به‌طوری که در قرن 17 در فرانسه هر دایه قادر بود به‌طور همزمان شش شیرخوار را شیر بدهد، عامل مهم، کمبود در تولید شیر مادر نیست بلکه آگاهی، صرف زمان و حمایت و تشویق خانواده و مراقبین بهداشت و دوستان را طلب می‌کند. باید یادآورشد كه تغذیه با شیر مادر در چنین مواردی نیاز به تامین کالری مناسب برای مادر داشته و از طرفی برای هر شیرخوار, مادر نیاز به صرف وقت جداگانه‌ای دارد.
مشكلات كاهش تولید شیر در چند قلوها
از مشکلاتی که سبب کاهش تولید شیر در چند قلوها می‌شود می‌توان به تولد نوزاد نارس (با ناتوانی در مکیدن‌های قوی جهت تخلیه پستان و تحریک تولید شیر) و یا به عملكرد نادرست مادر درعدم آگاهی در نحوه مکیدن شیرخوار در روزهای اول تولد كه نهایتا همراه با اختلال در تولید شیر است را ذكر كرد.
از طرفی این مادران به‌دلیل عدم احساس بهبودی در 24 تا 48 ساعت اول بعد از زایمان، درست در زمانی که تحریک پستان‌ها اهمیت دارد و همچنین به علت استراحت طولانی‌مدت در بستر و مصرف دارو جهت کاهش فشارخون و یا با زایمان نارس و عموما سزارین، در نتیجه با تاخیر در تولید شیر مواجه هستند...
برای خواندن بخش دوم- تغذیه با شیر مادر در چندقلویی‌ها- اینجا كلیك كنید.
