نیکی پاکبین؛ کارشناس ارشد بیولوژی
اکثر خانوادههایی که حیوان خانگی دارند وقتی با مرگ حیوان مواجه میشوند دچار سردرگمی میشوند که حالا در این شرایط به فرزند خود چه بگویند و چگونه با ماجرا کنار بیایند.
این مساله بسیار مهمی است و طریقه مواجهه با این موضوع پیش آمده در خور توجه است. از دست دادن حیوان خانگی که گویی عضوی از خانواده شده است برای هرکس بسیار سخت و برای بچهها سختتر است.
دقیقا انگار یکی از اعضای خانواده از دست رفته است. برای کودکان، اغلب اولین از دست داده زندگیشان تلقی میشود و اولین رویارویی آنها با مساله مرگ است.
از سویی دیگر، والدین هم در چنین مواقعی معمولا سعی میکنند صحبتی از مرگ به میان نیاورند و درباره آن حرفی نزنند که این اصلا خوب نیست و بچهها را در وضعیت ناآگاهی نگه میدارد و باعث اضطراب و افسردگیشان میشود.
به گفته کارشناسان توضیح واضح به بچهها درمورد مرگ حیوان خانگی شان باعث ارتباط روحی نزدیکتر شما با کودکتان و احساس ناراحتی کمتری در او میشود.
بچهها در این شرایط چه فکری میکنند؟
بچههای کوچکتر طبیعتا نمیتوانند آن درکی که بزرگترها از مرگ دارند را داشته باشند. در سنین سه تا پنج سالگی به مساله مرگ بعنوان امری برگشتپذیر نگاه میکنند.
حتی ممکن است چنین فکر کنند بچه گربه بازیگوشی به جای گربه مردهاش باز خواهد گشت.
در سنین شش تا هشت سالگی بچهها چنین فکر میکنند که مرگ برگشت پذیر نیست، اما فقط برای دیگران اتفاق میافتد و هرگز نمیپذیرند چنین اتفاقی در اطراف خودشان رخ دهد.
در سنین نه تا یازده سالگی بچهها درک میکنند که مرگ اجتنابناپذیر است، حتی برای آنها.
اگرچه این طور فکر میکنند که اگر این کار را برای حیوان خانگیشان میکردند یا آن کار را برایش انجام میدادند هنوز زنده بود.
نظر کارشناسان در این موارد
مطمئن شوید بچهها از افراد نا آگاه در مورد مرگ اطلاعات نادرستی بدست نیاورند، چرا که ذهن آنها را به هم میریزد و آشفته میکند.
با بچهها کاملا صادق باشید و هرگز به آنها نگویید حیوان شما رفته و گم شده است.
وقتی در مورد حیوان از دست رفتهاش در خانواده صحبت میکنید مساله را از او پنهان نکنید، بلکه وی را هم در بحث شرکت دهید.
کودک را تشویق کنید در مورد حیوانش هر صحبتی در دل دارد به زبان بیاورد و احساساتش را بروز دهد.
در موردش نقاشی بکشد یا داستانی بنویسد. خود را آماده کنید تا کودک احساساتش را بیرون بریزد.
ممکن است حسابی گریه کند پس آماده باشید. سعی نکنید گریه او را بند آورید. بگذارید راحت باشد و از نظر روحی آرام شود.
سعی کنید اهمیت حضور و از دست دادن حیوان خانگیتان را برای کودک خوب درک کنید. این به همدردی با وی کمک فراوانی میکند.
اندوه و تاثر بچهها را خیلی بزرگ نکنید یا برعکس کوچک نشمارید.
سعی کنید مستقیما از واژه گربهات «مرده» یا پرنده «مرده» برای بچهها صحبت کنید، نه بعنوان مثال «رفته بخوابه» یا «فوت کرده» چون بچهها را سردر گم و گیج میکند.
مطلبی در مورد اینکه چگونه و به چه علتی حیوانات میمیرند آماده کنید تا برای بچهها توضیح دهید، اما خیلی وارد جزئیات نشوید.
حتما به معلم کودک در مدرسه اطلاع دهید که از این مساله ناراحت و غمگین است.
از اینکه ناراحتی خودتان را هم از این مساله نشان دهید نگران نباشید.
کودک باید احساس شما را هم درک کند و یاد بگیرد بروز احساسات به وی کمک میکند نه فرو بردن آن.
گاهی ممکن است کودک به علت ناراحتی زیاد نیاز به کمک داشته باشد. آگاه باشید.
آیا بچهها باید زمانی که حیوان را به خاک میسپارید، حضور داشته باشند؟
اجازه دهید بچهها مکانی را برای دفن حیوان خانگی خود انتخاب کنند.
مراسم کوچکی به جا بیاورید و از اعضای خانواده یا دوستان را هم همراه ببرید.
یک سنگ یادبود برای حیوان تهیه کنید و نامش را هم روی آن بنویسید.
اجازه دهید کودک به انتخاب خودش گیاهی را در کنار محل دفن حیوانش بکارد.
بهترین زمان برای آوردن یک حیوان خانگی دیگر چه موقع است؟
سعی کنید خیلی سریع اقدام نکنید و فوری حیوان دیگری را به خانه نیاورید. در واقع به حیوان قبلی احترام گذاشته اید.
اگر چنین قصدی دارید قبل از انجام آن حتما یک جلسه خانوادگی ترتیب دهید و نظرخواهی کنید.
مراقب باشید حیوان دیگری را که میآورید نباید به عنوان یک جایگزین برای حیوان قبلی تلقی گردد.