اعظم حاجی یوسفی : بنیانگذار خیریه کودکان نیکوکار موعود ایرانیان
تحریریه زندگی آنلاین : ابراز عشق بیقید و شرط پدر و مادر بزرگها در امیدوار کردن نوهها به زندگی آینده، تاثیر بسزایی دارد. از سویی استقامت، ایجاد اطمینانخاطر، آموزش ارزشها و عقاید صحیح و پندآموزی از خصوصیات دیگر ارزشمند پدر و مادر بزرگها است. وجود آنها اساس یک زندگی سالم و موفق است، بنابراین بهتر است، تلاش شود تا این رابطه پویا و موفق باشد شاید بتوان گفت: اصلیترین عامل در رابطه موفق نوهها با پدر و مادر بزرگها در چگونگی نگرش والدین کودک به شخصیت آنها است. کودکان چگونگی احترامگذاری و تکریم والدین به پدر و مادر بزرگها را مشاهده میکنند و از آنجا که والدین به خوبی میدانند پدر و مادر بزرگها مایه برکت و اساس زندگی موفق و پرنشاط هستند، در نتیجه با رفتاری محترمانه نسبت به آنها باعث میشوند تا توجه و علاقه خاص کودک متوجه شخصیت مورد احترام و دوستداشتنی آنها شود و از آنجا که کودکان همیشه دوست دارند مورد توجه بزرگسالان محبوب خود باشند، به پیوند عاطفی و شادیآفرین بین خود و مادربزرگ و پدربزرگ بسیار علاقهمند هستند. شاید یکی از دلایلی که باعث میشود اوقات لذتبخشی را با آنها بگذرانند، این باشد که آنها شخصیت متفاوتی با والدینشان دارند و ممکن است همین تفاوت باعث علاقهمندی کودک به وقتگذرانی با آنها شود. ارتباط نزدیک با نوهها، پدر و مادر بزرگها را به دنیای جدیدی میبرد و همین اتفاق برای کودکان هم می افتد. دانشمندان بوستونکالج طی مطالعهای به این نتیجه رسیدند که رابطه عاطفی نزدیک کودکان با پدر و مادر بزرگهایشان علائم افسردگی را در هر دو گروه کاهش میدهد. در مطالعه دیگر که در دانشگاه آکسفورد انجام شد دانشمندان متوجه شدند که ارتباط قوی نوهها با پدربزرگ و مادربزرگها بر مهارتهای اجتماعی آنها هم تاثیری مثبت دارد و این دسته از کودکان توانایی بیشتری در مدیریت احساسات خود دارند.
پژوهشی دیگر در استرالیا نشان داد که ملاقات با نوهها به صورت یک بار در هفته تاثیرات شگفتانگیزی بر سلامت پدر و مادر بزرگها به همراه داشته و مطالعهای که در هفتهنامه علمی مقالات آکادمی ملی علوم آمریکا به چاپ رسید، از تاثیر بسزای حضور پدربزرگ و مادربزرگها در شادابی و سرزندگی نوهها حکایت کرد. از سوی دیگر دانشمندان معتقدند که پدر و مادربزرگهایی که در ارتباط نزدیک با نوههای خود هستند و یا حتی به صورت مقطعی از آنها نگهداری میکنند، عمر طولانیتری خواهند داشت.
نقش پدر و مادر بزرگها در رابطه با نوهها
گاهی پدر و مادر بزرگها از نقشی که در رابطه با نوهها بر عهده آنها گذاشته میشود، دچار سردرگمی میشوند. اگر زیاد علاقه نشان دهند و مسئولیت بیشتری را تقبل کنند، ممکن است متهم شوند به اینکه در رابطه کودک و والدین دخالت میکنند و برعکس اگر زیاد توجه نکنند، ممکن است به سهلانگاری و بیتوجهی متهم شوند. بعضی از پدر و مادر بزرگها نسبت به نوههایشان زیاد حساسیت به خرج داده و حتی گاهی احساس مالکیت میکنند، ولی باید این واقعیت را بپذیرند که مسئولیتهای کودکان با والدین آنها است و پدر و مادر بزرگ بودن نباید به کاری تمام وقت تبدیل شود و آنقدر آنها را غرق در زندگی نوههایشان کند که چیزی برای خودشان باقی نماند. آنها میتوانند، با سر زدن به موقع به فرزندان و اختصاص دادن زمانی به بودن با نوهها، هم فرزندانشان را از نعمت وجود خود برخوردار کرده و هم فرصتی پر از عشق و شادی با نوههایشان پدید آورند.
نقش مادر بزرگها با توجه به ویژگی شخصیتی و مهارتهای اجتماعی آنها
مادربزرگها با توجه به ویژگی شخصیتی و مهارتهای اجتماعیشان در ارتباط با نوهها میتوانند نقشهای مختلفی داشته باشند.
بعضی از مادربزرگها برای نوهشان نقش یک معلم را دارند؛ معلمی با حوصله، خوشاخلاق و خوشرو که نمیتواند تمام روز و ساعات عمر خود را صرف نوههایش کند. با این حال علاقهمند است و سعی میکند زیباترین رابطه را با نوههایش داشته باشد.
برخی دیگر از مادربزرگها رابطهای جدی با نوههایشان دارند که خیلی خوشایند نوهها نیست. مادر بزرگهایی هم هستند که روابط کمرنگی با نوهها دارند و خیلی سرد و غیر صمیمی با آنها رفتار میکنند. اینگونه مادربزرگها حکم مهمان را دارند. و بر عکس مادربزرگهایی هم هستند، که کاملا صمیمی برخورد میکنند و با نوههایشان وقت گذرانده و اوقات خوشی را برای آنها به وجود میآورند. پدر و مادر بزرگها در برخورد با نوهها بهتر است به نکات زیر دقت کنند. - معمولا نوهها مواردی را با پدر و مادر بزرگهایشان در میان میگذارند که با والدینشان مطرح نمیکنند. در این گونه مواقع گوش شنوایی برای آنها باشید و وقتی آنها صحبت میکنند به دور از هرگونه قضاوت و با نصیحتهایی به صورت غیرمستقیم و در نهایت آرامش به پند دادن آنها بپردازید.
هیچگاه با انتقادات تند کاری نکنید که نوههایتان از شما فاصله بگیرند.
عدم حضور موقت مادر در خانه نباید باعث شود که شما عهدهدار وظایف مادری شوید، بلکه تنها میتوانید حامی و پشتیبان کودک باشید و تا آنجا که میتوانید سعی کنید شخصیت و جایگاه مادر را نزد کودک قوی نشان دهید.
هیچگاه در حضور نوهها، فرزندان خود را مورد انتقاد قرار ندهید. میتوانید نکات لازم تربیتی را در غیاب کودک به والدین تذکر دهید.
مادر بزرگها باید در اتخاذ روشهای تربیتی با والدین کودک بهخصوص مادر هماهنگ باشند، به طور مثال: اگر کودک خردسال رفتاری ناشایست انجام داد و مادر با اخم کردن ابراز ناخشنودی کرد، مادر بزرگ نباید لبخند بزند، چرا که این گونه رفتار باعث تاثیرات نامطلوبی بر روند رشد اجتماعی کودک خواهد شد.
پدرربزرگ و مادربزرگها هیچ گاه نباید در دعوای والدین با فرزندشان دخالت کنند، بلکه باید به گونهای رفتار کنند که نوهها با متوسل شدن به آنها بتوانند از والدینش طلب بخشش کنند.
در هر صورت از آنجا که مادربزرگها فهیم، مهربان و صبور هستند، میتوانند در رشد مطلوب شخصیت کودک موثر باشند و مواقعی که والدین کودک کاری دارند، وجود این عزیزان نعمت بزرگی است، چون هیچ مربی و مهدی با امکانات آموزشی مختلف نمیتواند مانند آنها مهربان و صبور با کودکان کنار آید، بنابراین بهتر است والدین با هوشمندی و ابتکار، باعث ایجاد یک رابطه قوی بین آنها شوند.
افکندن تمام مسئولیتهای نگهداری نوهها بر دوش پدربزرگ و مادربزرگها میتواند باعث فرسودگی و آسیب رساندن به آنها باشد
آرزوی هر پدر بزرگ و مادر بزرگی دیدن سلامت و رشد تکامل نوههایشان است، و با اینکه وظیفه تربیت آنها بر عهده ایشان نیست، در این راه از هیچ چیز دریغ نمیکنند. آغوش گرم، مهربان و دلسوز آنها بدون هزینه باعث آرامش خیال والدین است، به خصوص در مواردی که نمیتوانند در کنار کودکشان باشند، خیالشان از هر جهت راحت است، اما با تمام اینها والدین باید بدانند افکندن تمام مسئولیتهای نگهداری نوهها بر دوش پدربزرگ و مادربزرگها میتواند باعث فرسودگی و آسیب رساندن به آنها باشد.
پس اجازه دهید در صورتی که پدر و یا مادر بزرگ توان جسمی برای نگهداری از نوههایش را ندارد، به راحتی به شما جواب رد بدهد. گاهی والدین متوجه نیستند که سن و سالی از پدر و مادر بزرگها گذشته و آنها بیمار و خسته هستند.
در پایان معمولا کودکان به افرادی دلبسته میشوند که به نیازهایشان پاسخ داده، به آنها احساس امنیت میدهند و به آنها میفهمانند که در هر شرایطی بدون هیچ قید و شرطی دوستشان دارند، حتی اگر رفتارشان را نپذیرند.
اینگونه کودک یاد میگیرد که دوست داشته شدن میتواند بدون شرط باشد. از این رو احساس امنیت کرده و به آرامش میرسد. در این میان چه کسی بهتر از پدربزرگها و مادربزرگها است؟ اما باید مراقب حال آنها هم باشیم و شرایط جسمی و روحیشان را درک کنیم.