زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

اعظم صالحی؛ کارشناس علوم تربیتی

چگونه به کودک خود نه بگوییم؟   

آموختن «نه گفتن» به فرزندان،‌ اولین قدم حیاتی برای نظم بخشیدن به رفتار کودک و در واقع اساسی‌ترین کلید موفقیت در پرورش فرزندان هست.

در مقاله قبل به 20 مورد از فرمول‌های نه گفتن به کودک اشاره شد. در اینجا به ادامه مطلب می‌پردازیم.

21- تا زمانی که کودک برای تنبیه در اتاق هست، سکوت را نشکنید تا عمل نه گفتن شما موثر باشد و اگر کودک کلماتی مانند «ببخشید»، «دیگر این کار را نمی‌کنم» و «تشنه‌ام» را به کار برد نادیده بگیرید.

حتی صدای ترق و تروق، پرتاپ اسباب‌بازی‌ها و سر و صدای باز و بسته شدن در کمدها را باید نادیده بگیرید. 

22- فقط اگر احساس خطر کردید یا اینکه کودک به خود آسیبی می‌زند، دخالت کنید.

بعد از پایان تنبیه به اتاق کودک رفته و او را خارج کنید و دیگر درباره اشتباه کودک با او حرف نزنید و مرتب تکرار نکنید. 

23- مواظب باشید که در اتاق کودک چیز خطرناکی برای بازی کردن وجود نداشته باشد، اشیا خطرناک و گرانبها دور از دسترس کودک باشد. 

24- اگر کودک وسایل اتاقش را پرتاپ و اعتراض می‌کند، این اعتراض‌ها را نادیده بگیرید یا اسباب‌بازی‌های سنگین را از آنجا خارج کنید، یا حتی اگر کمد لباس‌هایش را به‌هم می‌ریزد، توجه نکنید. 

25- برای نه گفتن به کودک از جملات و واژه‌هایی مانند «نه، جدی میگم»، «شوخی نمی‌کنم»، «دارم عصبانی میشم»، «وقتی تو این کار بد را انجام می‌دهی، مامان خوشش نمیاد»، «لطفا بس کن» استفاده نکنید و آنها را برای مدتی کنار بگذارید و به جای آن بگوید اگر دوباره این رفتار را تکرار کنی، برای وقفه به اتاقت فرستاده می‌شوی و آن را عملی سازید. 

26- رفتار کودک را نقد کنید نه خود کودک‌را!

از توصیف کودک به عنوان آتش‌پاره یا احمق خودداری کنید. بهتر است با گفتن جملاتی مانند «این انتخاب خوب نبود» یا «من تعجب کردم که دختر کوچولوی باهوشی مثل تو چطور این کار اشتباه قبلی را انجام می‌دهد» بر رفتار ناشایست او تمرکزکنید. 

27- از به کار بردن کلمه «هرگز» پرهیز کنید، مانند این که «اگر دوباره در خیابان دوچرخه‌سواری کنی، هرگز دوچرخه‌ات را نخواهی دید»، زیرا این واژه به خودتان برمی‌گردد و ذهن‌تان را مشغول می‌کند که تا یک هفته در تصمیم خودتان تجدید نظر کنید. اگر می‌خواهید فرزندتان آنچه را می‌گویید درک و باورکند به خوتان قول بدهید هرگز نگویید «هرگز»! 

28- به کودک حق انتخاب بدهید. اگر می‌خواهید کودک رفتار منفی‌اش را حذف کند، انتخاب‌هایی برای او در نظر بگیرید، مثلا «مریم یا اشکان، دوست ندارم با این گلدان بازی کنی، می‌شکند» به جای آن بگویید «می‌خواهی کتاب بخوانی یا با آن کامیون بازی کنی»، پیشنهاد موارد متعدد برای انتخاب، راهکار خوبی است. 

29- در نه گفتن به کودک باید ثبات قدم داشته باشید، نه اینکه قانونی را صبح وضع کنید و عصر دیگر آن قانون نباشد یا قانون در هنگام خستگی فراموش شود. عدم ثبات قدم در حقیقت تمام تلاش‌های شما را برای بهبود بخشیدن به رفتار کودک نوپای‌تان بی‌اثر می‌کند. 

30- اگر قانونی را وضع کردید و دیدید که واقعا عملی نیست با کودک‌تان صادقانه صحبت کنید، مثلا اگر گفته‌اید «برای اینکه در خیابان دوچرخه‌سواری انجام دادی، دوچرخه‌ات را به زیر زمین خواهم برد»، و دیدید که عملی نیست، به او بگویید «دیروز که این قانون را وضع کردم، واقعا عصبانی بودم، اما اگر دوباره تکرار کنی می‌دانی می‌توانم دوچرخه‌ات را بگیرم، اما عصر می‌توانی سوار دوچرخه شوی».

31- از قوانین ترکیبی برای نه گفتن به کودکان بپرهیزید.

قوانینی که یکی از والدین مطلبی را می‌گوید و والد دیگر مطلبی دیگر را، بهتر هست با یکدیگر به توافق برسید، زیرا این برای کودک گیج‌کننده هست، بهتر است والد تعیین‌کننده محدودیت‌ها، همان والدی باشد که در پیگیری مسائل تا عواقب و مجازات‌ها بهتر عمل می‌کند. 

32- اگر فرزندتان در محیط عمومی شلوغ بازی در می‌آورد و محیط را دچار به‌هم ریختگی می‌کند (شاید برای حضور طولانی‌مدت در آن مکان آمادگی ندارد)، این نکته را در نظر داشته باشید که کودک شما حوصله و آمادگی‌اش برای محیط بیرون چقدر هست، مثلا به‌هم ریختگی در یک رستوران یا میهمانی.

قطعا فرزند شما با دخترخاله، پسر خاله و پسر و دختر عمویش تفاوت دارد، اما این بدان معنا نیست که یک مهارت اجتماعی را یاد نخواهد گرفت. 

33- باید ریسک بردن فرزندتان به بیرون را داشته باشید، اما به موقع هم در صورت وخامت اوضاع، آمادگی ترک محل را داشته باشید. 

34- اگر در محیط خانه نه گفتن را به درستی و با مهارت انجام دهید، در بیرون منزل هم به خوبی می‌توانید این مهارت را به کار ببرید. 

35- میهمانی یا مراسم‌هایی که کودک‌تان قادر به تحمل آن نیست و آمادگی ندارد را رد کنید.

این عمل نشانه شکست شما نیست، بلکه عملی از روی کمال، ادب و فرهیختگی هست و تعداد افرادی که از سر نا آگاهی این امتناع را دلیل بر بی‌کفایتی شما می‌دانند، بیش از یک دهم افرادی نیست که برای تدبیر شما احترام قائل می‌شوند و ادب و نزاکت شما را تحسین می‌کنند.

ادامه دارد...

بیشتر بخوانید:

فرمول های نه گفتن به کودک (قسمت اول)