اگر شما یک کودک «نزدیک به مادر» داشته باشید، اولین قدم را به سوی تضمین یک بچه شاد برداشتهاید.» بازی، کودکتان را شاد میکند، اما علاوه بر این، استعدادهای او را هم (که برای شادی آینده او ضروریاند) پرورش میدهد. همانطور که او بزرگ میشود، بازیهای بیقاعده به او اجازه میدهد کشف کند به چه چیز علاقه دارد.
ساختن یک ساختمان با لگوها، درست کردن شربتی با چیزهایی غیر از آنها که در آشپزخانه پیدا میشوند، نقاشی با رنگهایی که خودش ساخته و بازیهایی مثل این، بازیهایی برای تمام عمر هستند، نه فقط برای شادی کودک. منظور از بازی، کلاس زبان یا موسیقی، ورزشهای منظم یا هر فعالیت ساختارمند دیگری که برای رشد و پرورش استعدادهای او در نظر گرفته شده، نیست. بازی، یعنی وقتی که بچهها اختراع میکنند، کشف میکنند و خیالبافی میکنند.
درمورد بچههای 2 تا 4 ساله به نظر میرسد سرگرمی بدون وقفه و بستنی به جای شام رویای همه بچههای این سن است، اما همچنان چیزی که او را بیش از همه خوشحال میکند، شما هستید! این موضوع در مورد کودکان بزرگتر هم صدق میکند.
کمکشان کنید تا استعدادهای خود را پرورش دهند
نسخه روانشناسان کودک برای خلق یک شادی مادامالعمر یک سرنخ شگفتآور دارد: «آدمهای شاد اغلب آنهایی هستند که در یک استعداد چیرهاند.» به عنوان مثال وقتی نوزاد شما یاد میگیرد قاشق را به دهانش ببرد یا اولین قدمهای لرزانش را برمیدارد، یا وقتی نوپای شما یاد میگیرد توپ را پرتاب کند، یا وقتی خردسال شما دوچرخه سواری را یاد میگیرد، او از خطاهایش یاد میگیرد، پشتکار و نظم را یاد میگیرد و آن وقت است که او لذت پیروزی ناشی از تلاش خودش را تجربه میکند.
کودک شما در این فرآیند میتواند ببیند که دیگران او را به خاطر فضائل خود تایید میکنند و این سبب شادی او میشود. از همه مهمتر، کشف میکند که میتواند زندگیاش را تا حدی کنترل کند: اگر تلاش کند، عاقبت میتواند کاری را که میخواسته انجام بدهد. تحقیقات نشان میدهد این احساس تسلط بر امور نقش مهمی در شادی او در بزرگسالی دارد. کودکان، مثل بزرگسالان، نیاز دارند علائق خودشان را دنبال کنند وگرنه از موفقیتهای خود لذت نمیبرند.
شادی سالم در بدن سالم است!
خواب خوب، فعالیت بدنی و رژیم سالم غذایی، برای خوب بودن همه لازم است، از جمله بچهها. تا یک سالگی به شیرخوارتان فضای کافی برای تخلیه انرژی بدهید، هرچند معنی آن، لگد پراندن در هوا یا سینهخیز رفتن به سمت توپ مورد علاقهاش یا عقب و جلو رفتن مداوم و برگشتن و دوباره رفتن باشد.
همه این کارها کمک میکند او حال خوبی داشته باشد. نوپاها ورزشکاران ذاتی هستند. به آنها ساعتها وقت برای دویدن در هوای آزاد بدهید. کودک بزرگتر شما لازم نیست یک ورزشکار حرفهای باشد، فقط دویدن و پریدن برای او کافی است. به حال و حوصله كودكتان هم توجه کنید.
بعضی بچهها آسانگیر هستند اما بیشترشان ترجیح میدهند یک برنامه منظم داشته باشند. بد نیست به رابطه بین غذاهای خاص و حال بچهتان هم توجه کنید. بعضی والدین کشف کردهاند که غذاهای شیرین اگرچه انرژی بچه را زیاد میکنند اما موجب میشوند بهانهگیر هم بشود. اگر خودتان به او شیر میدهید، به رابطه بین غذاهایی که خودتان میخورید و واکنش کودکتان هم توجه کنید.
وقتی بچهها بزرگ میشوند
اغلب والدین میدانند نشانههای ناراحتی در نوپا چه چیزهایی است، اما خیلیهایشان نمیدانند «ترس»، «عصبانیت» و «اضطراب» هم نشانههای ناراحتی هستند. فرقی نمیکند کودکتان چه سنی دارد. عصبانیت در هر سنی نشاندهنده پریشانی شدید است. وقتی کودک شما، کودک دیگری را میزند یا اسباببازیهایش را پرت میکند، یعنی پریشانی او بیش از آن چیزی است که بتواند آن را تحمل کند.
در مورد بچههای بزرگتر مشکل بیشتر میشود. وقتی کودک شما نوزاد یا نوپا بود، خواندن نشانهها کار راحتتری بود. او در خوشحالی لبخند میزد و وقتی اتفاق بدی افتاده بود، ناراحتیاش را نشان میداد. اما حالا او بزرگتر شده و احساساتش هم پیچیدهتر شدهاند. خوشبختانه توانایی او برای کنترل آنها هم قویتر شده.
هنوز فهمیدن نشانههای ظاهری خوشحالی یا ناراحتی او سخت نیست. یک کودک خوشحال یا ناراحت، همان نشانههایی را دارد که نوپای 1 تا 2 ساله از خود نشان میدهد.
به او کمک کنید
کودکان بزرگتر ممکن است مدت زیادی را دور از شما در مهدکودک یا مدرسه بگذرانند. اگر فکر میکنید او روزهای سختی را در پیش رو دارد، مثلا در روزهای اول رفتن به یک مهد جدید یا امتحانات پایانترم مدرسه، او را به حال خودش رها نکنید. با معلم او و والدین کودکان دیگر در مدرسه یا مهد حرف بزنید و از تجربههای آنها استفاده کنید.
شما میتوانید از چشمهای کودکتان استرس یا نگرانی را بخوانید اما برای حل کردنش شاید لازم باشد مداخله کنید. خیلی چیزها ممکن است او را ناراحت و عصبی کند: دعوا با یک دوست، امتحانها یا حتی تغییراتی در خانه اما بعضی وقتها ماجرا از این چیزها جدیتر است.
اگر شما نشانههای جدی از ناراحتی را در کودکتان میبینید (عصبانیت، گریه کردن، غر زدن، خیلی زود ناامید شدن، سردرد یا دلدرد دائمی یا مشکلاتی در خواب و غذا) شک نکنید که یک مشکل روانی برای کودکتان رخ داده و باید برای مشاوره پیش یک مشاور یا روانشناس بروید.
برای خواندن بخش اول- نشانههای شادی در كودكان- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- نشانههای شادی در كودكان- اینجا کلیک کنید.