نیکی پاک بین
هیچ روش جادویی وجود ندارد. این مساله تنها به مهارت در پرسیدن سوال از آنها در زمان مناسب و با طرز برخورد خاص مربوط میشود. وقتی بچهها خیلی کوچک هستند دست از تند تند حرف زدن برنمیدارند و ما دنبال زمان و مکانی هستیم که لحظهای آرامش داشته باشیم. اما زمانی که بزرگتر شدند از اینکه از بیان افکار و احساسات شان امتناع میکنند شوکه میشویم.
اما براستی چگونه میتوان این کانال ارتباطی بین والدین و بچهها را حفظ کرد؟
کارشناسان علوم تربیتی 10 روش مفید را پیشنهاد میکنند.
1- زمان مناسب را برگزینید
اگر وقتی بچهها از مدرسه به خانه میرسند از آنها بپرسید: « امروز مدرسه چطور بود؟» آنها بلافاصله با گفتن یک کلمه «خوب» به مکالمه با شما پایان میدهند. بنابراین بهتر است به آنها زمان بدهید اندکی استراحت کنند، یا به یک بازی مشغول شوند، تلویزیون ببینند یا به انجام تکالیفشان بپردازند. وقتی مدتی زمان به آنها بدهید و هردو آرام باشید، آنوقت بهترین موقع پرسش سوال فرا میرسد.
2- سوال را دقیق بپرسید
به جای اینکه سوالاتی مطرح کنید که بچهها بتوانند با یک جواب یک کلمهای کوتاه، پاسخ را داده و مکالمه را تمام کنند، سعی کنید بهترو دقیقتر سوال کنید. شاید « بهترین اتفاق امروز در مدرسه چی بود؟» یا « آیا چیزی در مدرسه امروز باعث ناراحتی شما شده است؟» سوالاتی باشند که به احتمال بیشتری کودک را در پاسخ دادن به آنها و شروع مکالمه ای با والدین به تکاپو میاندازند. چرا که باعث میشوند بچهها به این مساله فکر کنند که چه چیزی امروز آنها را ناراحت کرده است.
3- سعی نکنید مشکلات آنها را حل کنید
بچهها وقتی از اتفاقهای داخل مدرسه برایتان تعریف میکنند، اغلب از شما انتظار دارند خیلی ساده به آنها گوش دهید نه اینکه از مسائل آنها سر درآورید و کنجکاوی کنید. اگر از دوستان و مدرسه خود برای شما میگویند و مبحثی را برایتان مطرح میکنند، سعی کنید صحبتهایشان را کامل گوش کنید و آن را قطع نکنید. به آنها درباره آنچه باید انجام میدادند و انجام نمیدادند، راهکار ارائه ندهید.
سعی کنید با موقعیت موجود آنها را همراهی کنید و از آنها بپرسید که چگونه میخواهند از پس موضوع برآیند و چه راه حلی برای رفع آن دارند. اگر اینگونه رفتار کنید کودکان دفعه بعد نیز به شما مراجعه خواهند کرد و مسائلشان را با شما در میان خواهند گذاشت. می توانید حتی گاهی به جای صحبت کردن، برای اینکه به آنها نشان دهید متوجه مطلبی که تعریف میکنند شده اید و آن را خوب درک میکنید، سر خود را تکان دهید.
4- زود قضاوت نکنید
اگر زمانی که فرزندانتان با شما صحبت میکنند، بیطرف بمانید و عصبانی و ناراحت نشوید، بیشتر تمایل دارند مطالب را با شما در میان بگذارند و از مسائل مختلف برایتان تعریف کنند. تصور کنید از تنبیه شدنشان در مدرسه بدلیل انجام ندادن تکالیف برایتان میگویند.
ممکن است غریزه به شما بگوید عصبانی و ناراحت شوید و آنها را توبیخ کنید اما بهترآن است که با آرامش با آنها صحبت کنید و علت را در باره اینکه چرا و به چه دلیل تکالیف را انجام ندادهاند جویا شوید. در اینگونه موارد حتما آرام باشید و به اصطلاح از کوره در نروید، آنها را تنبیه نکنید چراکه اگر خشمگین شوید آنها نیز ممکن است ناراحت شده و یا دیگر به شما حقیقت را نگویند و به دروغگویی روی بیاورند.
5- بچهها را مجبور به حرف زدن نکنید
اگر بعنوان والدین نگران این هستید که مسالهای ذهن فرزندتان را درگیر کرده یا فکر میکنید مزاحمتهایی را برایش ایجاد کرده است، هرگز او را وادار به حرف زدن نکنید و به خواستهاش احترام بگذارید. بخصوص اگر فرزندتان دوره دبیرستان را میگذراند. بنا به نظر کارشناسان تربیتی دانشگاه کنت، بچهها باید مشکلاتشان را خودشان حل کنند و همیشه به بزرگترها متکی نباشند. بخصوص در سنین نوجوانی نیاز دارند تا فضایی مخصوص خودشان داشته باشند تا براحتی روی مسائلشان فکر کنند. اگر والدین به آنها این اجازه را ندهند که برای خودشان تصمیم بگیرند و از عهده حل مشکلاتشان برآیند، پس چه موقع بزرگ شوند؟
6- در دسترس باشید
آگاه باشید موقعی که شما مشغول به کاری هستید ممکن است فرزندتان تصمیم بگیرد با شما راجع به مسائل و مشکلاتش گفتگو کند. بهتر این است که کارتان را هرچه باشد، رها کنید و به آنها خوب گوش فرا دهید. اگر آنها بدانند که هر زمانی که بخواهند با شما صحبت کنند در دسترس هستید و به آنها گوش میدهید، تشویق میشوند که با شما بیشتر ارتباط برقرار کنند.
7- احساساتتان را بیان کنید
اگر فکر میکنید فرزندتان درگیری ذهنی دارد و بنظر میرسد با مسالهای که برای وی پیش آمده مبارزه میکند و مطمئن نیستید که آنچه ذهن او را به خود مشغول کرده چیست، بهترین راه برای کمک به او این است که احساستان را با او در میان بگذارید و به راحتی صحبت کنید.
8- فضایی مشترک فراهم آورید
برخی اوقات، مثل زمانی که با کودکتان کتابی میخوانید، کارت بازی میکنید یا به آشپزی مشغول میشوید از فرصت استفاده کنید و سر صحبت دوستانه را با او باز کنید. اگر بتوانید بازی خاصی را که اودوست دارد با او انجام دهید، بهترین زمان برای گپ زدن با او را یافتهاید. سفرهای زمینی با ماشین نیز خوب است. بچهها در هنگام مسافرت با ماشین تمایل بیشتری به صحبت کردن در مورد موضوعات مختلفی که ذهنشان را درگیر کرده است از خود نشان میدهند.
9- نگران گفتگو با دوستانشان نباشید
هرچه کودکان بزرگتر میشوند تمایل بیشتری به برقراری ارتباط با دوستانشان پیدا میکنند. والدین ممکن است آخرین نفراتی باشند که فرزندان تمایل به گفتگو درباره اتفاقات مدرسه با آنها پیدا میکنند. سعی کنید آنها را درک کنید . این مرحله تنها پلهای است به سوی رشد و نمو آنها، نه اینکه بخواهند شما را کنار بگذارند.
10- ارتباط با فرزندان
کارشناسان علوم تربیتی معتقدند، اگر والدین ارتباط مناسب و خوبی با فرزندان خود برقرار کنند، بچهها در هر سنی که باشند تمایل زیادی به گفتگو با پدر و مادر خود نشان خواهند داد. به فرزندان خود نشان دهید که علائق و خوشبختی آنها بهترین چیز برای شماست. اگر آنها بدانند که همواره پشتیبان و همراهشان هستید، تمایل بیشتری به گفتگو با شما نشان خواهند داد.