تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
هر اعتراضی را بی‌ادبی و گستاخی ندانید
وقتی شما در مقام پدر یا مادر و در هرحال یك بزرگ‌تر، به كودك‌تان دستوری می‌دهید كه مطابق میلش نیست یا محدودیت‌هایی برایش وضع می‌كنید كه دست و پایش را می‌بندد و آزادی‌اش را می‌گیرد، به طور طبیعی قدری غرولند و اعتراض خواهد كرد. تفاوت این اعتراض با گستاخی و پر‌رویی در این است كه كودك برای ابراز نارضایتی‌اش چه كلماتی به زبان بیاورد و با چه لحنی صحبت كند. مثلا اگر او با قهر بچگانه‌ای بگوید: «تو بابای بدی هستی!» با اینكه با عصبانیت و صدای بلند سر‌تان داد بزند كه: «مگه كوری! نمی‌بینی دارم كارتون نگاه می‌كنم! به من چه تو خسته‌ای؟!» خیلی فرق دارد و اینجاست كه باید حسابی حواس‌تان را جمع كنید تا از ادامه این رفتار جلوگیری شود. راهكارهایی كه در زیر ارائه شده‌اند، به شما كمك خواهند كرد این رفتار ناشایست و آزاردهنده كودك‌تان را اصلاح كنید.
مراقب رفتار خودتان باشید
بدانید همان طور كه ذهن شنیداری قوی كودك كلماتی را كه می‌شنود ضبط می‌كند، ذهن دیداری او هم مانند یك دوربین فیلمبرداری قوی تصاویر همه رفتارها را در مغز او ثبت می‌كند. وقتی شما با فرزند، همسر و اطرافیان دیگر در مهمانی‌ها یا محل كار مودبانه و با لبخند حرف می‌زنید، به گرمی با آنها دست می‌دهید یا وقتی در منزل‌تان مهمان‌اند با ادب و تواضع آنها را بدرقه می‌كنید، یا برعكس، وقتی شما مدام به عنوان پدر و مادر به او یا دیگران، همسر و بقیه مردم توهین می‌كنید، فحش می‌دهید و یا بی‌جهت دیگران را متهم كرده، سعی دارید با صدای بلند و داد و فریاد در جاهای مختلف حرف‌تان را به كرسی بنشانید،
كودك همه را به ذهن می‌سپارد و آنها را تقلید خواهد كرد؛ چرا كه او در كودكی بیش از هر كسی والدینش را قبول دارد و حرف و رفتار آنها برایش سند است. پس اگر دیدید او درست مانند خودتان كه هفته پیش مشت‌تان را بالا برده بودید و سر همسرتان داد می‌كشیدید، برای اینكه اسباب بازی برادر كوچك‌ترش را صاحب شود همان طور داد می‌كشد و او را با مشت تهدید می‌كند، اصلا تعجب نكنید!
كلمات مودبانه را از همان وقتی كه كودك زبان باز می‌كند به او یاد دهید وقتی كودك تقریبا می‌تواند مانند بزرگ‌تر‌ها با دیگران حرف بزند، می‌داند چه وقت باید سلام و خداحافظی كند، معنی عذرخواهی و تشكر را می‌فهمد، كلماتی مانند «متشكرم»، «لطفا»، «ببخشید» یا «متاسفم» را به او یاد دهید.
تفاوت ادب و بی‌ادبی را با مثال به او نشان دهید
كودكان با شنیدن و دیدن مثال‌های زنده خیلی بهتر یاد می‌گیرند. مثلا اگر در بستگان یا در مدرسه پسری هم سن و سال او هست كه با بقیه بی‌ادبانه حرف می‌زند یا مرتب به خواهر و برادر و دوستانش فحش می‌دهد، او را برای كودك‌تان مثال بزنید و بگویید رفتاری كه این پسر دارد، اصلا مناسب نیست و او بچه بی‌ادبی است كه با حرف‌های زشتش همه را ناراحت می‌كند و می‌رنجاند. برعكس این كار هم بسیار كمك‌كننده است و كودك شما به روشنی معنی ادب و بی‌ادبی و رفتار مناسب و نامناسب را درك خواهد كرد.
او را تشویق كنید
در مورد بسیاری از رفتارها (چه در حیوانات و چه انسان‌ها) پاداش دادن باعث تقویت رفتار درست می‌شود. اگر درباره رفتارهای خوب و بد با فرزند‌تان صحبت می‌كنید و سعی دارید او را با‌ادب بار بیاورید و خوشبختانه خودش هم با شما همكاری می‌كند، وقتی خوب رفتار می‌كند، به او آفرین بگویید. مثلا اگر در یك مهمانی با‌ادب بود و با همبازی‌هایش با مهربانی و بدون پرخاش و درگیری و توهین بازی كرد، او را تحسین كنید. در این بین نكته‌ای هست كه اگر به آن توجه نكنید ممكن است همه تلاش‌های‌تان نتیجه عكس دهد. مراقب باشید كه این پاداش را مادی نكنید یا حداقل فقط یك دفعه و برای اولین بار یك پاداش مادی برایش در نظر بگیرید؛
چون اگر قرار باشد او با هر بار خوب رفتار كردن و مودبانه حرف زدن خوراكی، كتاب یا عروسك پاداش بگیرد، آن را وسیله‌ای قرار می‌دهد برای اینكه هر آنچه می‌خواهد برایش بخرید. با این روند مطمئن باشید اگر یك بار خواسته‌اش را انجام ندهید، مغز هشیار و شیطانش به او فرمان می‌دهد كه برای ادب كردن شما و انتقامگیری، همه رفتارهای خوب قبل را جای دیگری تلافی كند!
