زهرانوع پرست؛ متخصص اطفال
هر كودكي استعدادمشخص و متفاوتی دارد. برخي از كودكان در ساختن ماكت‌هاي پلاستيكي، برخي در نقاشي كردن و برخي ديگر در شعر و داستان‌نويسي. بعضی از كودكان استعدادهاي مديريتي دارند مثلا در انتخابات مدرسه برگزيده مي‌شوند و برخي ديگر داراي احساسات قوي هستند و در خوشحال كردن ديگران مهارت دارند. هوش نشان‌دهنده توانايي كلي فرد در پردازش اطلاعات است كه به يادگيري، درك، استدلال و حل مشكلات او كمك مي‌كند و بر روي بسياري از رفتارهاي روزمره فرد تأثير مي‌گذارد. از آنجا كه هر كودكي در نوع خود منحصر به فرد است، در اينجا به تفاوت‌هاي هوشي كودكان خواهيم پرداخت و راهكارهاي اساسي چگونگي استعداديابي كودكان را بررسي خواهيم كرد.
تغذيه مغز
براي سلامت مغز بايد تغذيه مناسب داشت و اين تغذيه از زماني كه كودك در رحم قرار دارد، آغاز مي‌شود و تا زمان شيرخواري و ... ادامه خواهد داشت. البته شرایط جسمانی و روحی و تغذیه مادر قبل از بارداری را نیز امروزه از عوامل موثر می‌دانند. به همين دليل است كه مادران از چند ماه قبل از بارداری و زمان بارداري و شيردهي بايد ويتامين‌ها و مواد معدني ضروري را استفاده كنند. بايد كودكان خردسال را زماني كه از شير مادر گرفته مي‌شوند، به سمت خوردن غذاهاي سالم و مقوی سوق داده و به آنها آموزش دهيد كه از تمام مواد مغذي استفاده كنند. كودكان برحسب شرایط سنی پس از دو سالگی، به طور روزانه به سه الي شش وعده ميوه‌ها و سبزيجات، پنج وعده غلات سبوسدار، دو يا سه وعده گوشت و ماهي و مرغ و دو الي سه وعده شير نياز دارند. استفاده ازمیان وعده‌هاي سبک سبب پیشگیری از اضافه وزن كودك در آینده مي‌شود. كودكان نيز همانند بزرگسالان متوجه طعم شيريني و شوري مي‌شوند؛ بنابراين مادران بايد سبزيجات را طعم‌دار كنند تا كودكان با خوردن آنها ويتامين‌ها و مواد معدني مورد نياز خود را دريافت نمايند البته همانطورکه می‌دانیم مصرف نمک باید حداقل گردد. تغذيه مناسب در ضريب هوشي و حتي نوع رفتار مناسب فرد تأثير دارد. در پژوهشي كه به مدت 13 ماه روي گروهي از كودكان انجام شد، كودكاني كه ويتامين و مواد مورد نياز خود را به طور کافی در یک روز دریافت می‌کردند عملكرد تحصيلي آنها 16 درصد بهبود يافت.
تقویت فكري
براي اينكه ذهن كودك خود را فعال كنيد، هر شب، متني را با يكديگر بخوانيد و در كودك‌تان انگيزه ايجاد كنيد و حس كنجكاوي او را برانگيزيد. حتي گوش دادن به يك موسيقي كلاسيك موجب بهبود IQ كودك مي‌شود. کودكاني كه در خانه و محيط زندگي‌شان صحبت كردن، گوش دادن به موسيقي، مطالعه و خواندن كتاب رايج است، ضريب هوشي بالاتري دارند و در سنين بالاتر در مدرسه موفق‌ترند.
توصیه به مادران
براي كودك اسباب‌بازي‌هاي ايمن و رنگارنگ و البته پر سر و صدا بخرید و زمان بيشتري را با كودكان خود سپري كنید؛ چرا كه اين امر موجب افزايش رشد ذهني كودك مي‌شود. كودكان خود را به يادگيري و تبادل ايده و نظرات تشويق كنيد و زمان مشخصی اجازه دهيد که به تنهايي به تماشاي تلويزيون و يا بازي‌هاي ويدئويي سالم بپردازند. همان‌طور كه كودك رشد مي‌كند، به زمان و آزادي عمل بيشتري نياز دارد و آنچه را كه لازم است بداند، از نوع رفتار پدر و مادر ياد خواهد گرفت.
غذاهاي ضروري
تغذيه سالم و خوب در سه سال نخست زندگي اهميت بسياري دارد. براي رشد مغز به ميزان كافي ويتامين و مواد مغذي لازم است. از غذاهاي پر چربي، قند و مواد غذايي فرآوري شده و فست فودها بپرهيزيد.
غذاهاي مفيد عبارتند از: آنتي‌اكسيدان‌ها، غلات، اسيدهاي چرب امگا 3، آهن، كلسيم و آب، كربوهيدرات‌ها (كه عملكرد ذهني انسان را تقويت مي‌كنند)، ويتامين B و امگا 6 یادمان باشد به علت رشد مغزی غذاهای با محدودیت چربی زیر 2 درصد نباید در رژیم کودکان زیر دو سال وجود داشته باشد. با تغذيه مناسب، ورزش، موسيقي مناسب، آموزش، بازی و فراهم‌سازي سایرعوامل محيطي مناسب، كودكان باهوش‌تري تربيت كنيد.
اندازه‌گيري هوش
فكر نمي‌كنم، نكات و روش‌هاي زيادي براي ارزيابي هوش كودكان وجود داشته باشد، مگر در مواقعي كه واقعاً ضریب هوشی غيرمعمول به نظر مي‌رسند. بيشتر افراد تمايل دارند در اين جهت، آزمون‌هاي فردي اساسي و جدي انجام دهند. اندازه‌گيري شاخص‌های رشد و تکامل رفتاری کودک بهتر از شاخص IQ است.وقتی متوجه می‌شويد آيا كودك شما خوشحال است، كنجكاو است و آيا در يادگيري كوشا است؟ توجه به اين نكات از ارزيابي IQ كودك مهم‌تر است. با ارزيابي چگونگي واكنش يك كودك 14 ساله به مسائل اقتصادي و اجتماعي، مي‌توانيد IQ او را در نظر بگيريد و دريابيد كه آيا او همانند يك فرد بالغ رفتار مي‌كند يا خير.
تاثیر ورزش
ورزش، موسيقي و بازی و به طوركلي هر نوع فعاليتي كه موجب تمركز و تحريك رشد رواني كودك شود، ضريب هوشي او را افزايش مي‌دهد؛ یادمان باشد هيچ‌گاه كودك خود را به انجام كاري مجبور نكنيد؛ مثلاً فقط به اين دليل كه پدر كودك در ورزش‌ها كمي موفق است، او هم بايد در اين زمينه استعداد داشته باشد! منافع و استعدادهاي يادگيري هر كودك منحصر به فرد است؛ فقط فراموش نكنيد كه براي افزايش و پيشرفت هوش كودك حتماً لازم است به او بلندپروازي مثبت، شجاعت، وجدان و عزت نفس را نيز بياموزيد كه به همان اندازه هوش در موفقيت كودك موثر است، توانايي‌هاي بالقوه كودك خود را دريابيد و ببينيد كه در چه زمينه‌اي استعداد دارد و او را تشويق كنيد تا با تقويت نگرش‌ها و ابزارها، بهترين استفاده را از ذهن خود ببرد. اگر به نوع تفكر كودك پي ببريم، مي‌توانيم براساس توانايي‌هايش به او آموزش دهيم و نتايج بهتري به دست آوريم.
آموزش هوش
آموزش هوش و بالا بردن آن به پيگيري دائمي نياز دارد. تغذيه و يك رژيم غذايي سالم و تحریک ذهنی و تشويق كودك با هداياي مختلف وحتی ارزان هم، مي‌تواند در اين زمينه تأثير بسزايي داشته باشد. عجله نكنيد، گاهي تأثير آموزش شما 20 الي 30 سال بعد مشخص مي‌شود. برخي از مهارت‌ها تمام عمر همراه شما خواهند بود و به طور دائم موفقيت شغلي و درآمد فرزندان شما را تحت تأثير قرار مي‌دهند. با كودك خود با عشق و محبت رفتار كنيد، به او ايمان داشته باشيد و او را از همين حالا فردي باهوش تصور كنيد. كودكان خود را تشويق كنيد تا در جمع صحبت كنند و از آنها بخواهيد كه در فعاليت‌‌هاي اجتماعي و گروهي شركت كنند. هرگز اجازه ندهيد حتي به فكرتان برسد كه كودك شما كم‌هوش و بي‌استعداد است. او را راهنمايي كنيد، ولي به او دستور ندهيد. لحن صداي شما در اين موارد بسيار مهم است. مطالعه يكي از آسان‌ترين و قابل دسترس‌ترين روش‌هايي است كه مي‌توانيد از آن براي افزايش هوش كودك استفاده كنيد. بازي‌هاي فكري مانند جدول، معما، پازل، شطرنج و يادگيري نواختن نوعي آلت موسيقي به پرورش هوش او كمك مي‌كند. هر چقدر پنج سال اول زندگي كودك‌تان به او بيشتر محبت كنيد و به اوعشق بورزید (حتي به زبان اشاره) او باهوش‌تر خواهد شد.
