تحریریه ماهنامه کودک سالم
تصور سنتی که از آموزش در جامعه ما وجود دارد، مستلزم وجود کتابهای درسی، دفترهای مشق و تکالیف شبانه است. اما بهتر است کمی متفاوت فکر کنیم. شاید روشهای دیگر نیز برای آموزش به کودکان وجود داشته باشد. روشهایی که نه تنها برای کودک لذت بخشتر هستند، بلکه تاثیر آنها نیز بسیار بیشتر خواهد بود. یکی از مهمترین و موثرترین روشهای آموزش به کودکان، سفر کردن است. بسیاری از ما از سفر کردن با فرزندانمان لذت نمی بریم، زیرا بیش از اندازه نسبت به رفتارهای آنها حساس هستیم. هرچند سفر با کودکانی که سن کمی دارند میتواند سخت باشد، اما اگر کودک به سن مناسب رسیده باشد، این سختی به لذت تبدیل میشود. سفر برای شما این امکان را فراهم میکند که به فرزندتان مهارتهای زندگی را به طور عملی بیاموزید و آنچه را که او در کتابها خوانده است، به صورت عملی به او نشان دهید. شاید اگر والدین فواید سفر برای فرزندانشان را بدانند، بیشتر به آن اهمیت دهند و فرصتهای بیشتری برای سفر کردن، حتی سفرهای کوچک، ایجاد کنند. در این مطلب، ما قصد داریم شما را با برخی فواید سفر برای کودکان آشنا کنیم.
آشنایی با مفهوم نقشه
سعی کنید فرزندتان را به جغرافیا علاقهمند کنید. خواندن نقشه مهارتی است که در طول دوران زندگی بارها مورد استفاده قرار خواهد گرفت و متاسفانه برخلاف اهمیتی که دارد، بسیاری از ما از این مهارت برخوردار نیستیم. با استفاده از نقشه و ردیابهای امروزی، شما میتوانید به نقاط نا آشنا، حتی اگر در کشوری دیگر نیز باشد، سفر کنید. این مهارت، جزء مهارتهایی است که بهتر است در کودکی به افراد آموزش داده شود. علاوه بر این فایده، آشنایی با نقشهها کودکان را با ناهمواریها و آب و هوای هر منطقه نیز بیشتر آشنا میکند. همین عامل باعث میشود کودک با فرهنگ و تاریخ هر منطقه بهتر آشنا شود. برای آشنایی فرزندتان با نحوه استفاده از نقشه، یک نقشه ترجیحا کاغذی در اختیار او بگذارید. نقطهای که در آن قرار دارید و نقطهای که مقصد شما است را بر روی نقشه معلوم کنید. از فرزندتان بخواهید بهترین مسیر را مشخص کند. در این رابطه میتوانید با هم تصمیم بگیرید. سپس در طول راه، در رابطه با مسیر، شهرهایی که از آنها عبور میکنید، ویژگیهای جغرافیایی و مردم هر شهر با یکدیگر صحبت کنید. میتوانید از فرزندتان بخواهید مشاهدات خود را در یک دفترچه بنویسد و در طول مسیر، عکسهایی نیز بیندازد.
مهارت برنامهریزی
چند روز قبل از سفر، فرزندتان را از مقصدی که قرار است به آن سفر کنید آگاه کنید. از او بخواهید در رابطه با شهر یا کشور مورد نظر در کتابها یا اینترنت تحقیق کند و اطلاعاتش را با شما در میان بگذارد. از او بخواهید که در اینترنت راجع به فعالیتهایی که کودکان میتوانند در آن شهر انجام دهند جستجو کند. اطلاعاتی نظیر فاصله مقصد تا شهر شما را نیز فرزندتان میتواند به طور دقیق به دست آورد. حال با استفاده از اطلاعات فرزندتان، برای سفر خود برنامه ریزی کنید. حتما کودک باید در این فرایند سهیم باشد هرچند خیلی ایدههایش مفید نباشند. برنامه ریزی برای سفر مهارتی است که باید بارها برای فراگیری آن تمرین کرد. بهتر است این تمرینها از دوران کودکی آغاز شوند. از طرف دیگر، اینکه کودک احساس کند جزئی از خانواده است و نظرات او در تصمیمگیریهای مهم و کلی خانواده موثر است اعتماد به نفس و حس مسئولیت پذیری او را افزایش خواهد داد.
دیدن دنیا با لنزهای دوربین
آموزش عکاسی به کودک میتواند زاویه دیدی کاملا متفاوت به آنها بدهد. عکاسی تنها ثبت یک تصویر از یک منطقه نیست، بلکه عکاسی میتواند به فرهنگ و تاریخ منطقهای که شما قرار است به آن سفر کنید نیز مربوط باشد. شما میتوانید فرزندتان را تشویق کنید موضوعاتی خاص را مد نظر داشته باشد و همواره از آنها عکس بگیرد. اگر فرزندتان تا به حال دوربین در دست نگرفته است، سفری که پیش رو دارید میتواند بهترین فرصت برای یادگیری این مهارت و سرگرمی مفید باشد. خوشبختانه دوربینهای دیجیتال امروزی این امکان را برای کودکان فراهم کردهاند. نحوه در دست گرفتن دوربین را به فرزندتان آموزش دهید و اجازه دهید کودک با این وسیله آشنا شود و از طریق آزمون و خطا، نهایتا مهارت لازم را کسب کند.
یادگیری زبانهای جدید
آشنایی با زبان فرانسه یا چینی برای کودکی که تا به حال پایش را از مرزهای ایران بیرون نگذاشته است مشکل خواهد بود. اما تصور کنید که یک سفر به پاریس یا پکن چقدر میتواند در رشد و توسعه این مهارت موثر باشد. کودکان استعداد فوقالعاده و ذاتی در یادگیری زبانهای جدید دارند. این وظیفه والدین است که این استعداد را پرورش دهند. البته منظور ما از یادگیری، آشنایی کلی با یک زبان است که قطعا در یک سفر چند روزه، برای کودکان دست یافتنی خواهد بود. اگر به کشوری دیگر سفر کردید، خود را در هتل حبس نکنید. با فرزندتان در خیابانها، بازارها و مکانهای مختلف شهر قدم بزنید و مردم آن ناحیه را از نزدیک ببینید. حتی اگر سفر شما به یک شهر دیگری از کشور خودتان است، آشنایی با گویشها و لهجههای دیگر نیز میتواند مفید باشد و افق دید کودک را برای همیشه گسترش دهد.
تقویت حس کنجکاوی
حس کنجکاوی یکی از عوامل مهم پیشرفت بشر است. همه انسانها به طور ذاتی دارای این حس هستند، اما برخی با افزایش سن و گرفتار شدن در روزمرگی، این حس را به تدریج در خود سرکوب میکنند. حس کنجکاوی نابی که در کودکان وجود دارد به آنها کمک میکند به دنبال پاسخ پرسشهایی که در ذهنشان وجود دارد بروند و در این رابطه تجربیات ارزشمندی کسب کنند. شما به عنوان پدر یا مادر وظیفه دارید نه تنها این حس را در فرزندتان سرکوب نکنید، بلکه آن را تقویت نیز بکنید. هر چه تجربه و اطلاعات کودک در سنین پایین بیشتر باشد، موفقیت او در آینده و امکان پیشرفتش نیز بیشتر خواهد بود.