چگونه گوش دادن را به كودك آموزش دهيم
کودک حتی خیلی قبلتر از اینکه بتواند حرف بزند، نیاز دارد قدرت شنواییاش را پرورش دهد. 09 درصد رشد ذهنی کودک به لطف آنچه میشنود، اتفاق میافتد. به کمک گوش دادن به صحبتهای اطرافیان است که کودک لغات، ساختار جملات و دستور زبان را فرا میگیرد. اختلالات شنوایی تاخیر در زبانآموزی را در پی دارد. وقتی او کمی بزرگتر میشود، قدرت شنوایی است که به یاری کودک میآید و او میآموزد بشمرد، بخواند و مسائل پیچیده ریاضی را حل کند. اگر او خوب گوش ندهد، آنچه را باید انجام دهد، نخواهد فهمید. (مثال: دستورالعمل فعالیتهای ورزشی یا بستن بند کفش.) به کمک حس شنوایی است که او میآموزد و روابط بین فردی و مهارتهای اجتماعیاش را میپروراند. برای داشتن روابط مسالمتآمیز و حل اختلافات، کودک نیاز دارد علاوه بر اینکه خوب صحبت کند، بدون اینکه کلام دیگران را قطع کند به خوبی به سخن آنها نیز گوش دهد.
چگونه خوب گوش کردن را در کودکان پرورش دهیم؟
برای اینکه کودک را به خوب گوش دادن تشویق کنیم، نخست نیاز است توجه و علاقه او را به موضوعی که در حال گفته شدن است، جلب کنیم.
هنگامی که با کودکتان صحبت میکنید، عوامل حواسپرتی صوتی و تصویری را محدود کنید. مثلا تلویزیون را خاموش کنید، صدای رادیو را کاهش دهید، در پارک کودک خود را به محلی آرام ببرید و در کنار چراغهای خیلی پر نور ننشینید.
دقت کنید که کودک تان در موقعیت استرس زا ( همچون حضور یک سگ، برای کودکی که از این حیوان میترسد.) قرار نگرفته باشد. این شرایط میتواند از خوب گوش دادن کودک جلوگیری کند.
اطمینان حاصل کنید فعالیتی ( بازی، داستان و... ) که به کودکتان پیشنهاد میدهید، مناسب سن او باشد. میزان توجه کودکان نسبت به سن آنها متغیر است؛ تمرکز کردن و بی تحرک و ساکت ماندن برای کودکان کم سن و سال دشوار است.
گاه خستگی، بیماری و... میتوانند عاملی برای خوب گوش نکردن کودک باشند؛ به عنوان مثال تمرکز کردن و گوش دادن به سخن دیگران، هنگامی كه کودک میخواهد به دستشویی برود یا عفونت گوش دارد، سخت میشود.
چگونه به کودکان کمک کنیم خوب گوش بدهند؟
برای اینکه كودك چشمان مخاطبش را در هنگام صحبت کردن ببیند، او را در مقابلش قرار دهید.
کودک را تشویق کنید هم زمان با دیگران صحبت نکند و منتظر نوبت خودش برای صحبت کردن بماند.
به او کمک کنید در موقعیت مناسب برای گوش کردن قرار بگیرد: او میتواند روی زمین (چهارزانو و در حالی که دستهایش روی پایش است.) یا روی صندلی (در حالیکه دستهایش روی میز قرار دارد و بیحرکت است) بنشیند.
از تصاویر و نقاشی کمک بگیرید: تصویر دو چشم، برای اینکه به او یادآوری کنید که به چشمان گوینده نگاه کند و تصویر یک صورت در حالی که انگشت سبابهاش را به علامت سکوت بر روی لب گذاشته است برای اینکه هم زمان با دیگران سخن نگوید و... .
به او بیاموزیید کلماتی را که شنیده است، تکرار کند.
چند تمرین برای بهبود مهارت شنیداری کودک در خانواده
به کمک بازی - همچون پیدا کردن منبع صداها - توجه او را به صداهای محیط جلب کنید.
شعری را که کودک بلد است برای او بخوانید اما با چند تغییر کوچک همانند جابهجا کردن کلمهها.
سوالات و معماهای ساده از او بپرسید.
مهد کودک
کودک بعد از ورود به مهد کودک، محیطی جدید با صداهای جدید را کشف خواهد کرد. معلم و دیگر کودکان فقط او را مخاطب قرار نمیدهند بلکه اکثر صحبتها در گروه مطرح میشود. او باید بیاموزد که صداهای مختلف کلاس – از صدای جابهجا کردن صندلی تا صحبتهای دوستش - را از هم تشخیص بدهد.
چند فعالیت برای بهبود دادن قدرت شنوایی کودک در مهد کودک
گفتگوهای شخصیتهای فیلم یا کارتون مورد علاقه کودکتان را با او تکرار کنید.
برای کودکتان داستانهای صوتی بگذارید و از او بخواهید در مورد آن حرف بزند و نظر بدهد.
به او کمک کنید صداهای مختلف را تشخیص بدهد. مثلا وقتی در حال بازی کردن با کودک هستید از او بخواهید به آواز پرندهای که از بیرون پنجره به گوش میرسد، توجه کند.