چرا کودکان گاز مي‌گیرند؟
اکثر کودکان زیر سه سال حداقل یکبار شخص دیگری را گاز می‌گیرند. در عین حال اکثر آنها نیز این کار را خود به خود ترک می‌کنند. اما اگر این عمل پس از سن 3 سالگی نیز ادامه داشته باشد یا به طور مداوم و مستمر باشد، باید برای درمان آن به فکر چاره بود. عمل گاز گرفتن معمولا ارادی نیست و در اکثر موارد آسیب جدی به شخصی که گاز گرفته شده است وارد نمی‌شود.
بین سنین 5 الی 7 ماهگی، کودک زمانی فردی را گاز می‌گیرد که احساس ناراحتی در ناحیه دهان و لثه‌های خود بکند یا بخواهد درد ناشی از دندان درآوردن را تسکین بخشد.
معمولا کودک فرد كه از او نگهداری می‌کند را گاز می‌گیرد. گاهی کودک سینه مادر خود را هنگام شیر خوردن گاز می‌گیرد. کودک در این سن با دیدن عکس‌العمل اطرافیان به این عمل خود، به تدریج گاز گرفتن را ترک می‌کند.
بین سنین 8 تا 14 ماهگی، کودک معمولا وقتی هیجان زده می‌شود دیگران را گاز می‌گیرد. در این مورد نیز فردی که از کودک مراقبت می‌کند هدف اصلی گازهای او است. نهی کردن کودک از این کار معمولا مانع تکرار این عمل توسط او می‌شود.
بین سنین 15 الی 36 ماهگی، نا امیدی علت اصلی گاز گرفتن کودک است. البته زمانیکه او بخواهد بر دیگران تسلط پیدا کند نیز این عمل را انجام می‌دهد. در این مورد، کودک سایر کودکان را گاز می‌گیرد و کمتر پیش می‌آید مراقب خود را هدف قرار دهد. در این سن، کودک پس از اینکه متوجه می‌شود عملی که انجام می‌دهد قبیح و ناپسند است، از تکرار آن خودداری می‌کند.
پس از 3 سالگی، کودک زمانی فردی را گاز می‌گیرد که احساس ترس یا ناتوانی کند. احساس شکست در یک دعوا یا احساس خطر از جمله این موارد است. چنین کودکانی باید به یک روانشاس مراجعه کنند. گاز گرفتن در این سن ممکن است نشانه عدم توانایی کودک در ابراز احساسات یا خود کنترلی باشد.
چه زمانی احتمال گاز گرفتن کودک بیشتر است؟
کودک در شرایط گوناگونی ممکن است فرد دیگری را گاز بگیرد، خصوصا زمانی که او در میان سایر کودکان قرار گیرد. در اکثر موارد، می‌توان جلوی گاز گرفتن کودک را از طرقی، مانند کمک به کودک برای ابزار احساسات خود، گرفت. گاز گرفتن معمولا در آینده منجر به مشکلات رفتاری نمی‌شود اما کودکی که گاز گرفتن به عادت او تبدیل شده است و پس از سن 3 سالگی نیز همچنان به این کار خود ادامه می‌دهد، به احتمال زیاد به مراجعه به یک پزشک متخصص نیاز دارد.
پیشگیری و درمان
گاز گرفتن مشکلی است که منشا روانی دارد. به همین دلیل هم برای درمان آن باید ابتدا مشکلات روانی و عاطفی کودک را حل کرد. یکی از شایع‌ترین دلایل این امر، کمبود عزت نفس و احساس تعلق کودک است. محبت کردن و تشویق کودک در افزایش عزت نفس تاثیر بسیار زیادی دارد. هرگاه رفتاری مناسب از فرزندتان دیدید، حتما او را تشویق کنید. تشویق کردن به معنای دادن شکلات یا هدیه نیست. گاه تشویق زبانی نیز برای کودک کافی است. همین كه به او بگویید کارش خوب و پسندیده بوده است کافیست. اگر فرزندتان هنگام عصبانیت به جای اعمال خشونت یا گاز گرفتن، سعی کرد خشم خود را از طریق کلمات فرونشاند، حتما این نکته را به او یادآور شوید و از او تشکر کنید. بدین ترتیب، کودک به تدریج متوجه می‌شود که جلب توجه سایرین به دلیل خوب و مثبت بودن، بسیار بهتر از جلب توجه به دلیل داشتن رفتاری منفی، مانند گاز گرفتن است.
راه دیگر این است که برای فرزندتان الگوی خوبی باشید. رفتارهایی که دوست دارید از فرزندتان ببینید را ابتدا در خودتان ایجاد کنید. از عصبانیت‌های شدید و رفتارهای خشونت آمیز پرهیز کنید. اگر شما با مشکلات و چالش‌های روزمره خیلی منطقی و با آرامش برخورد کنید، به تدریج فرزندتان نیز از رفتار شما الگوبرداری می‌کند. همچنین به فرزندتان اطمینان دهید که می‌توانید به او کمک کنید. به او بگویید که هرگاه خواست کودک دیگری را گاز بگیرد، یاد این نکته بیافتد که شما می‌توانید مشکل او را از راه منطقی و بدون خشونت حل کنید. اگر فرزندتان دیگری را گاز گرفت، به او نشان دهید که رفتار او بسیار نامناسب و غیر قابل پذیرش است. سعی کنید در واکنش به این عمل کمی‌افراط کنید (البته این به معنای استفاده از خشونت نیست).
اگر فرزندتان خودتان را گاز گرفته است، بیش از حد ابراز ناراحتی و درد کنید. اگر فرزندتان شخص دیگری را گاز گرفته است، با لحنی قاطع و جدی او را سرزنش کنید.
هرگاه کودک شخصی را گاز گرفت، این کارها را انجام ندهید:
شما نیز متقابلا او را گاز نگیرید تا مثلا درد ناشی از گاز گرفتن را به او نشان دهید.
دهان او را با صابون نشویید.
او را نیشگون نگیرید یا او را نزنید و در کل از تنبیهات فیزیکی استفاده نکنید.
