تربيت كامل كودك چيست ؟
تربیت كامل یعنی تربیت با برنامه. انجام اینكار بر كنش نه واكنش، دانش نه شانس، فكر كردن نه عصبانیت، عقل سلیم نه بی‌منطق، استوار است. منظور از تربیت كامل این نیست كه پدر یا مادر می‌تواند حتی با تلاش زیاد «كامل» باشد. تربیت كامل روندی است كه طی آن والدین با تمام نقاط قوت و ضعف خود به عنوان یك انسان نهایت تلاش خود را در تربیت فرزندانی توانا، مسئول و شاد به كار میگیرند. پرورش و تربیت فرزند، امری پیچیده است. كودكان متفاوتند و والدین نیز با یكدیگر فرق دارند به همین دلیل هیچ راه‌حلی وجود ندارد كه برای همه به طور یكسان مفید باشد. والدین باید راه‌حل‌ها را مطالعه كرده و با در نظر گرفتن كودك خود آن را به گونه‌ای تغییر دهند كه برای فرزندشان مفید واقع شود. به یاد داشته باشید نكاتی كه در پی می‌آیند، هر نوع موقعیت پیش آمده بین والدین و فرزندان بدون توجه به راه‌حلی كه برمی‌گزینند قابل كنترل می‌كند و این نكات را «راهنمای كامل تربیت كودك» نامیده‌اند.
مراقب باشید
اگر فرزندتان دقیقاً متوجه نمی‌شود كه شما رئیس هستید، حتی كوچك‌ترین مسائل می‌توانند دردسرهایی مزمن برای شما ایجاد كند. اولین گام برای مسئول بودن این است كه به خودتان اجازه بدهید مراقب باشید و كم‌كم از فرزندتان توقع داشته باشید تا از شما اطاعت كند.
بگویید بپرسید
یكی از اشتباهات رایج والدین این است كه به جای گفتن، می‌پرسند. روش بیان كلمات شما به فرزندتان می‌فهماند كه درخواست شما انتخابی است یا اجباری پس از هم اكنون همه جملات سست و بی‌اراده را از حرف‌ها حذف كنید.
مثال: خیلی خوب می‌شد اگر كسی اتاق را جمع می‌كرد (انتخابی)
لطفاً اسباب‌بازی‌ها را سر جایشان بگذار و اتاق را جمع كن (اجباری)
وقتی چیزی می‌گویید، منظورتان فقط همان باشد نه چیز دیگر
بعضی والدین عادت دارند چیزی را بارها و بارها تكرار كنند آن هم قبل از اینكه ببینند كودك مطابق درخواست آنها عمل می‌كند یا نه؟
بچهها راداری دارند كه به آنها می‌گوید درخواست والدین در چه موقعی واقعاً برای والدین مهم است و در چه موقعی این طور نیست. برخی والدین وقتی بارها به درخواست‌شان بی توجهی می‌شود، واقعاً پیگیر می‌شوند در صورتی كه آنچه را می‌گویید همان بار اول باید برای‌تان مهم باشد یعنی وقتی فرزندتان كه در حیاط است صدا كردید و او جواب ندارد به حیاط بروید دستش را بگیرید و بگویید وقتی صدا می‌زنم توقع دارم فوراً بیایی. شاید شما مجبور باشید چند بار خود را برای فرزندتان ثابت كنید اما در نهایت او اهمیت موضوع را درك خواهد كرد.
مختصر و مفید بگویید
مثلاً بچهها را به اتاق فرستادند تا بخوابند اما نیم ساعت بعد می‌بینید كه بچهها جنگ بالش راه انداخته‌اند و نخوابیده‌اند آن وقت است كه پر حرفی پدر و مادر شروع می‌شود با جملات تكراری در صورتی كه با یك جمله كوتاه برای بچهها جذاب‌تر و اثرگذار خواهد بود مثل «بچهها ساعت هشت و نیم است، پیژامه! همین الان»
در برابر نق زدن، ناله كردن و سرسختی تسلیم نشوید
بسیاری از والدین، در برخوردهای خود روش مناسبی را در پیش میگیرند، اما توسط فرزند كاملاً مقاوم خود، از مسیرخارج می‌شوند به نظر می‌رسد بچهها وقتی انرژی كودكی را با توانایی خارق‌العاده تركیب می‌كنند تا به نقطه ضعف والدین ضربه بزنند نتیجه فاجعه‌آمیز می‌شود. در این موقع از فرزندتان دور شوید و به او یاد بدهید كه با مقاومت او عقب‌نشینی نمی‌كنید.
از قوانین و برنامه‌های منظم استفاده كنید
كارهای خانه، تكالیف، ساعت خواب، بیرون رفتن از خانه هنگام صبح همه اینها زندگی را تشكیل می‌دهند اگر برنامه كاملاً مشخص و منظمی داشته باشید این كارها جریان منظم خود را پیدا می‌كنند در غیر این صورت هرج و مرج به وجود می‌آید اما دو اصل اساسی این است كه همه بدانند چه توقعی از آنها دارید و با هم مهربان باشید و محترمانه برخورد كنید.
امكان انتخاب بدهید و سوال نپرسید
رایج‌ترین مشكل خانواده‌ها اتاق به هم ریخته بچه‌هاست. والدین توقع دارند كه اتاق كودك‌شان مرتب باشد اما این اشتباه است كه از كودك بخواهند اتاقش را مطابق برنامه زمانی والدین مرتب كند چون پاسخ خشم و عصبانیت خواهد بود.
راه‌حل‌ها: دوست داری اتاقت را امروز بعد از مدرسه تمیز كنی یا فردا بعد از فوتبال؟ اول: دوست داری چكار بكنی؟ لباس خوابت رو عوض كنی؟ یا اتاق را جارو بزنی؟ دوست داری اتاقت را خودت تمیز كنی یا من هم به تو كمك كنم؟ یعنی انتخاب را بر عهده كودك بگذار.
یكی از مشكلات والدین بی‌نظمی در بچه‌هاست
فرزندم اسباب‌بازی‌ها، لباس‌های كثیف ظرف‌ها و هر چیز دیگر را در اطراف خانه می‌اندازد و توقع دارد دیگران آنها را تمیز كنند چه باید كرد؟
متأسفانه باید گفت ما خودمان این مشكل را به وجود می‌آوریم یك روز نوزادی داریم كه نیازمند توجه كامل و دائمی ماست و روز دیگر فرزندی 6 ساله داریم كه هیچ‌گاه دلیل قانع‌كننده‌ای برای روش زندگی به گونه‌ای دیگر نداشته است. اگر ما خدمتكاری در خانه داشتیم كه مدام دنبال من می‌آمد و هر چه من نامرتب و كثیف می‌كردم برایم مرتب می‌كرد دوست داشتم او دائماً این كار را انجام دهد.
راه‌حل‌ها
برنامه‌ای منظم برای نظافت روزانه تهیه كنید كارهای یك روز معمولاً قابل كنترل هستند. اما اگر بی‌نظمی را روزها و هفته‌ها ادامه یابد، غیرقابل كنترل می‌شود بهترین كار این است كه جدول زمانی داشته باشید. و هر روز طبق آن عمل كنید مثلاً پس از شام یا قبل از پوشیدن لباس خواب در این راه ثابت قدم و استوار باشید تا برایش خوشایند شود پس از دو، سه هفته این برنامه منظم به صورت عادت در می‌آید و بچهها بدون بحث اضافه، همكاری خواهند كرد.
اگر بچهها خوراكی‌های خیلی زیادی داشته باشند، بی‌نظمی زیادی هم خواهند داشت دقت كنید و ببینید چه چیزهایی روی فرش لكه ایجاد می‌كنند حالا اگر آن خوراكی در اختیار فرزندتان نباشد چه مسأله‌ای پیش می‌آید؟ روزی كه بچهها در خانه نیستند اسباب‌بازی‌های اضافی را بردارید. بقیه اسباب‌بازی‌ها را در چند جعبه یا سبد لباس بگذارید و روی آنها كاربردشان را بنویسید.
یك جعبه بزرگ بردارید و آن را در انباری بگذارید و روی یك سمت آن بنویسید «زندان» در پایان هر روز تمام چیزهایی را كه در اطراف خانه است جمع كنید و داخل جعبه بگذارید.
به بچهها بگویید برای آزاد كردن وسایل خود از زندان، باید 100 تومان جریمه دهند و یا یكی از كارهای خانه را انجام دهند آرام و ثابت قدم باشید جالب است كه ببینید وقتی بچهها مجبورند برای برگرداندن كوله‌پشتی، كفش‌های ورزشی و ... پول بپردازند تا چه حد كمتر وسایل آنها را در اطراف خانه پیدا می‌كنید.
اگر دوست ندارید آنها را جریمه كنید جعبه را پنهان كنید و هر پنج‌شنبه آن را بیرون بیاورید تا خالی شود.
به بچهها بگویید هر چیزی كه بعدازظهر آن روز در جعبه باقی مانده باشد، دور ریخته می‌شود و یا به كسی داده می‌شود.
اعتصاب كنید: اگر بچه‌های‌تان بیش از 10 سال سن دارند، به آنها بگویید كه دیگر وسایل كسی را جمع نخواهید كرد. آنها مجبورند مسئول جمع‌آوری و مرتب كردن وسایل خود باشند. این قانون را هم اضافه كنید كه اگر خانه نامرتب باشد هیچ دوستی حق ندارد به خانه بیاید و خودشان هم اجازه ندارند به دیدار كسی بروند پس از مدتی با به صدا در آمدن زنگ تلفن اتاق به سرعت جمع می‌شود.
