تحريريه كودك سالم
اعتیاد اعضای خانواده به سیگار، مواد مخدر و... بر روی كودكان تأثیر میگذارد. اگرچه تمام خانواده از اعتیاد یك فرد در خانواده رنج میبرند، ولی تأثیر منفی آن بر روی كودكان بیش از سایرین است.
این كودكان با هرج و مرج و شرایط غیر قابل پیشبینی در خانه روبهرو هستند و همین امر منجر به مشكلات زیادی در زندگی فعلی و آینده آنها میشود.
بسیاری از پژوهشگران معتقدند كودكانی كه پدر و مادر آنها معتاد هستند، معمولاً در معرض مشكلات زیر قرار دارند:
كاهش یادگیری، بیماریهای جسمی، بیماریهای روانی، چاقی و بیتوجهی به پیرامون
تأثیرات منفی در رفتار كودكان
این بیماری والدین عوارض بدی بر نوع رفتار كودكان نیز دارد كه به برخی از آنها اشاره میكنیم:
اختلال در زندگی خانوادگی
زندگی یك فرد معتاد با یك زندگی عادی خیلی فرق دارد. كودكان در این خانوادهها شاهد خشونت خانگی، سوء استفاده جسمی و جنسی، افسردگی، بیماریهای روانی، طلاق و... خواهند بود و احتمال تمایل به انجام این نوع رفتارها نیز در آنها بیشتر است و در معرض شدید ابتلا به اضطراب، افسردگی و یا حتی خودكشی قرار دارند.
در اكثر مواقع این سوءرفتار آنها به خارج از محیط خانه نیز منتقل میشود و آنها با همسالان خود به سختی ارتباط برقرار میكنند و معمولاً به افرادی خجالتی و غیر اجتماعی تبدیل میشوند.
فراموش كردن دوران كودكی
گاهی اوقات وقتی كه وضعیت خیلی بد باشد، پدر و مادر كمتر به نیازهای اساسی كودك خود توجه میكنند و آنها مجبور میشوند مدرسه را رها و بدون هیچگونه ساختاری زندگی كنند.
گاه به بزرگسالانی كوچك تبدیل میشوندكه حتی مجبورند مسؤولیت یك خانواده و یا خواهر و برادرهایی كوچكتر خود را نیز به عهده بگیرند.
احساس گناه
گاهی اوقات هنگامی كه والدین بر سر كودك خود فریاد میزنند، او خود را گناهكار و به دلیل تمام اتفاقاتی كه در خانه رخ میدهد، مقصر میداند. این احساس گناه نیز در آینده روی رفتارهای او تأثیر میگذارد.
بیتوجهی والدین
در اكثر مواقع حتی زمانی كه فقط یكی از والدین معتاد است، پدر یا مادر قادر به ارائه خدمات و یا توجه به كودك خود نخواهند بود، چرا كه تمام تمركز آنها روی مشكلات خودشان است. این نادیده گرفتن كودك ممكن است او را به افسردگی و یا سایر مشكلات روانی دچار كند.
خشونت كودك
كودكان در این خانوادهها بهطور مداوم شاهد مجادله والدین خود با یكدیگر هستند و خود نیز در معرض سوءاستفاده جسمی و یا روانی قرار میگیرند و این شرایط در نهایت میتواند به بیماری جسمی و روحی كودك منجر شود.
اعتماد به نفس پایین
در خانوادههایی كه یكی از والدین مواد مخدر مصرف میكنند؛ كودكان باید همیشه آرام باشند تا والدین خود را عصبانی نكنند؛ به همین دلیل افرادی ترسو و با اعتماد به نفس پایین هستند و از هر چیزی و هر فردی میترسند.
رضایت دیگران
از آنجا كه كودكان پدر و مادرهای معتاد معمولاً سعی میكنند سكوت كنند و والدین خود را راضی نگه دارند، در آینده نیز سعی میكنند تمامی اطرافیان خود را راضی نگه دارند و به هیچ فردی «نه» نمیگویند؛ به ویژه به افرادی كه در موضع قدرت قرار دارند؛ به این ترتیب هویت واقعی خود را از دست میدهند.
این كودكان در ایجاد هر نوع روابط دائمی دچار اضطراب و ترس میشوند و گاه در ازدواجهای خود نیز رفتاری غیر منتظره خواهند داشت؛ زیرا به خاطر از دست دادن این رابطه نیز میترسند.
این افراد اغلب احساس محكومیت میكنند و حتی زمانی كه اوضاع روبهراه است، به دلیل احساس محكوم بودن باز هم احساس خطر میكنند.
كودكان در این خانوادهها یاد میگیرند كه دروغ بگویند، خیانت كنند، حتی گاه دست به دزدی بزنند و جرمهای دیگری مرتكب شوند.
پدر و مادرها باید بدانند كه كودكان برای رشد و شكوفایی به یك خانه امن نیاز دارند.
اگر اعتیاد دارید، هرگز نباید آن را نادیده بگیرید و در قدم اول آن را بپذیرید و این عادت زشت خود را ترك كنید.
بعد از اینكه از شر این عادت بد خود خلاص شدید نیز فوراً روی فرزندان خود و سلامت آنها تمركز كنید. رفتار كودكان اغلب مخفیانه شكل میگیرد و كمتر ممكن است رفتار پرخاشگرانهای از آنها ببینید.
خود شما این موضوع را جدی بگیرید و از آنجا كه كودكتان شرایط سختی را سپری كرده است، حتی بدون وجود هیچ نشانه بیماری روحی در مورد او با یك روانشناس یا روانپزشك مشورت و محبت خود را به او زیاد كنید تا در جریان طبیعی زندگی قرار بگیرد.
خطر اعتیاد كودك در آینده
از آنجایی كه كودكان پدر و مادرهای معتاد همواره در معرض مواد مخدر و... قرار دارند، بنابر احتمال اینكه كودك خود نیز تصمیم بگیرد آن را امتحان كند، بسیار زیاد است و احتمال اعتیاد او در آینده به میزان قابل توجهی افزایش مییابد.
عدم اعتماد به دیگران
از آنجا كه این كودكان بسیار خجالتی هستند و كمتر با دوستان خود ارتباط برقرار میكنند و معمولاً زندگی آنها مخفیانه است نمیتوانند به هیچ فردی اعتماد كنند و این عدم اعتماد در روابط آینده و زندگی آنها نیز تأثیر منفی میگذارد.