طيبه حقيقتخواه؛ دانشجوی كارشناسی ارشد مشاوره
عزت نفس به میزان خودآگاهی مثبت، احساس ارزشمند بودن، خودپنداری مثبت و رتبه خوبی كه هر فرد به عنوان یك شخص میدهد گفته میشود.
در واقع یكی از باارزشترین میراثهایی كه میتوانید برای فرزندانتان به جا بگذارید، احساس عزتنفس است با رعایت چند موضوع به ظاهر كوچك میتوانید این احساس را در فرزند عزیزتان پرورش دهید.
اولین و مهمترین مسأله از نظر كودكان این است كه آیا والدینشان دوستشان دارند و برایشان ارزش قائلند یا نه؟ برخورداری از محبت پایه و اساس عزتنفس است.
كودكان دوست دارند جلب توجه كنند، در آغوش كشیده شوند و از آنها مراقبت شود؛ به این ترتیب ارتباطی گرم و صمیمی بین والدین و كودك به وجود میآید و این ارتباط اساس دوستی و محبت بین آنهاست اگر كودكان احساس كنند فقط در صورتی دوستشان دارید كه كار درستی انجام دهند؛ در آینده همواره با شك و تردید و عدم اطمینان زندگی میكنند.
این وضعیت علاوه بر وابستگی احساسی آنان به والدین، هویت ویژه آنها را از بین میبرد و آنان را به افرادی با هویت مورد نظر والدینشان تبدیل میكند. در نهایت، ارزشهای مورد علاقه خود را كنار میگذارند و حتی در بزرگسالی هم از ترس مقابله با خواسته والدینشان این بیهویتی را حفظ میكنند.
احترام به كودكان
یكی از راههای افزایش عزتنفس، احترام به كودكان است. در نظر داشته باشید احترام یكی از اجزای محبت واقعی است.
برای نشان دادن احترام واقعی كمترین كار این است كه اساسیترین نیازهای زیستی آنها را برآورده سازید. برآوردن نیازهای اولیه كودكان یعنی تغذیه و محافظت از آنها درر برابر خطرات و بیماریها. آنها نیاز دارند در مكانی امن كه شما برایشان فراهم میسازید، فارغ از تمام دغدغههای زندگی روزمره زندگی كنند.
احترام را میتوانید با خوب گوش دادن و توجه به حرفهای آنها نشان دهید. تشویقشان كنید محبت كنند و در برابر حرفهایشان واكنشی مثبت نشان دهید. چنانچه فرزندتان احساس كند موقع صبحت كردن مورد بیتوجهی و تمسخر قرار گرفته است، اعتماد به نفس از وی سلب میشود و پایههای عزتنفس به لرزه درمیآید.
ضمن وقت گذاشتن برای عزیزانتان این پیام غیر مستقیم را به آنها میدهید كه برای تو ارزش زیادی قائلیم و علیرغم مشغله زیادمان دوست داریم در كنار تو باشیم.
به كودكان اعتماد كنید
پژوهشها نشان میدهد كودكانی كه كارهای خود را در كودكی غالباً همراه و در كنار والدین انجام دادهاند، احتمال كمی وجود دارد كه در آینده دست به كارهایی بزنند كه سبب نگرانی و ناراحتی والدین شود.
احترام گذاشتن و اعتماد كردن به كودكان باید همراه یكدیگر باشد. اگر آنها به این باورر برسند كه میتوانند به خوبی از عهدهی كارهای خود برآیند، علاوه بر مسؤولیت پذیری، احساسی نیرومند نسبت به تواناییها و ارزشهای خود پیدا میكنند و این به معنای كسب عزتنفس است.
توانائیهای فردی كودك
در نظر داشته باشید تمام كودكان با تفاوتهای فردی ویژهای متولد میشوند و هر كدام مجموعهای از تواناییها و ناتواناییهای فردی هستند؛ اگر شخصیت و تفاوتهای فردی آنان را بشناسید و احترام بگذارید، و آنها را برای رشد استعدادها و تواناییهایشان تشویق كنید، قطعاً به افزایش عزت نفس آنها كمك كردهاید.
اگر كودك شما در حوزهای خاص توانایی و استعداد دارد، حتماً آن را شناسایی كرده و تشویقش كنید. هر موفقیت جدید فرزندتان باعث رشد تدریجی اعتماد به نفس او میشود و او را از تواناییاش آگاه میسازد.
با تشویق و بها دادن بموقع، عزتنفس وی را رشد دهید و او را نسبت به تواناییاش دلگرم كنید؛ تا جائی كه جزئی از خودآگاهیش گردد. به خاطر داشته باشید تشویق برای عزتنفس مانند آب، نور و خاك برای كودكان نوپاست.
از نشانههای عزتنفس بالا در كودكان
برخوردی مثبت،خوشبینانه و پر انرژی با زندگی اعتماد به نفس به شایستگیهای خودآگاهی و پذیرش واقعبینانه تواناییها و ضعفهای نسبی خود توانایی پذیرش انتقاد بدون خشمگین شدن و حالت تدافعی گرفتن پذیرش دیگران، رفتارهای دوستانه و با احترام به دیگران خود را بالاتر از دیگران ندانستن و در صدد صدمه به آنها بر نیامدن