مهشید رعیت
والدین باید در بازی آنها شركت كنند و در كشف دنیای اطراف راهنمای آنها باشند. نكته قابل تأمل بعدی، فضای مناسب و كافی برای بازی كردن است. بچه‌ها به مكانی باز نیاز دارند. تا به سرعت حركت كرده و در آن شاد باشند و مهارت حركتی و تعادلی خود را بهبود بخشند. البته كودكان كوچك‌تر به فضای بسته‌تر و محدود‌تری نیاز دارند كه در آنجا با اسباب‌بازی‌ها یا دوستانشان سرگرم شوند و خود، بازیشان را مدیریت كنند.
در اینجا به چند نكته سودمند برای والدین اشاره میكنیم
هنگام بازی كردن بچه‌ها با اسباب‌بازی، آنها را نگاه كنید. مهم نیست چگونه از وسایل بازیشان استفاده می‌كنند، شاید راهی تازه برای بازی كردن پیدا كرده باشند. پیام‌های كودك‌تان را دریافت كنید ممكن است او قادر به ایجاد ارتباط زبانی نباشد؛ اما شما قطعا می‌توانید با توجه به حالت‌های صورت، بدن و آواهایی كه تولید می‌كنند به منظور او پی ببرید. بازی را تكرار كنید.
هر چه كودك بیشتر بازی كند، روش رویارویی با مشكلات را بهتر می‌آموزد و روند یادگیری‌اش تداوم می‌یابد. وقتی كودكی خودش كاری را انجام می‌دهد و تجربه می‌‌‌كند، بیش از زمانی یاد می‌گیرد كه ما به او تذكر می‌دهیم و به خیال خودمان تربیتش میكنیم. برای بازی كودكان ارزش قائل شوید و با آنها در مورد بازیشان صحبت كنید. معمولا این جمله را كمتر از بزرگ‌ترها می‌شنویم كه به كودكشان بگویند«خیلی از بازی كردن تو خوشم می‌آید.»
هنگامی كه بچه‌ها نیاز دارند، در بازی با آنها سهیم شوید. اگر والدین همبازی كودكان شوند، بچه‌ها به اهمیت بازی پی می‌برند. برای كودكان محیط شادی فراهم كنید تا بتوانند در آن به كند و كاو بپردازند. اگر احساس می‌كنید، بازی كارآیی ندارد و یكنواخت شده است، نوع آن را تغییر دهید. هر زمان كه فكر می‌كنید نیازی به مداخله شما در بازی وجود دارد، این كار را انجام دهید.
گاهی اوقات بچه‌های بزرگ‌تر هنگام مذاكره و تعامل با یكدیگر دچار اختلاف می‌شوند. در این هنگام كه آنها قادر به حل كردن مشكل خود نیستند، والدین باید مداخله كنند. بزرگ‌ترها باید بازی‌هایی را كه منجر به ایجاد اختلاف در بین كودكان می‌شود، بشناسند؛ همچنین وسایل بازی را از لحاظ ایمن بودن بررسی كنند و حتما به كودكان در مورد خطرات احتمالی و پنهان بازی‌ها هشدار دهند.
هنگام همبازی شدن با كودكان
مهربان باشید. همه بچه‌ها را در بازی شركت دهید. در دسترس باشید. ساكت و آرام بمانید. صبور باشید. توجه داشته باشید. لباس مناسب به تن كنید. تن صدای خود را در حد متعادل نگه دارید. یادتان باشد شما مهم‌ترین ابزار بازی آنها هستید.
به عنوان یك فرد بالغ با وجود داشتن حق انتخاب، گاهی تصمیم‌گیری برای ما دشوار می‌شود.
برخورد اطرافیان هنگامی كه از ما انتظار دارند توانایی تصمیم‌گیری داشته باشیم نیز در اعتماد به نفس ما موثر است. ارتباط میان قدرت تصمیم‌گیری و اعتماد به نفس، اتفاقی نیست كه در دوران بزرگسالی رخ دهد، بلكه پایه‌های آن در دوره كودكی گذاشته می‌شود.
یكی از اركان مهم شكل‌گیری شخصیت كودكان شناختن احتیاجات و احساسات خود و توجه به دیدگاه‌ها و احساسات اطرافیان است كه همه این موارد را كودكان در خلال بازی كردن فرا می‌گیرند. بازی كردن لازمه رشد جسمانی و عصبی كودكان است. باید بدانید كودكان در هنگام بازی ظرفیت كمی برای تمركز كردن دارند كه ممكن است به نظر ما «عصبانیت بیش از حد» بیاید.
برای ایجاد محیطی دلنشین جهت بازی آنها بهتر است موضوعاتی مثل تلویزیون و یا افراد دیگر از محل بازی آنها دور باشد تا كودك هنگام بازی كردن تمركز داشته باشد. همبازی شدن با بچه‌ها راه و روش مخصوص به خود را دارد باید به عبارت كلیدی، درنگ كردن، نگاه كردن و گوش كردن، در بازی با كودكان توجه داشته باشیم. اغلب والدین هنگام بازی زیاد صحبت می‌كنند.
اما نباید فراموش كنیم كه هدف، شریك شدن در بازی است، نه حرف زدن و آموزش دادن هنگامی كه سعی در كنترل بچه‌ها داریم. نوعی حس ترس به آنها القا میكنیم. همیشه به یاد داشته باشیم كه ما در بازی به فرزندمان ملحق می‌شویم و نباید آنها را مجبور به اطاعت كردن از خودمان كنیم. مهارت‌های زیادی برای ایمن و سالم ماندن والدین و بچه‌ها در بازی وجود دارد كه برخی از آنها مربوط به جنبه‌های جسمی و بعضی مربوط به جنبه‌های احساسی هستند. اما چشمگیرترین جبنه در این میان عشقی است كه بین والدین و كودكان رد و بدل می‌شود.
مزایای احساسی- رفتاری بازی
- كاهش احساس ترس، عصبانیت، اضطراب و تحریك‌پذیری ایجاد احساس شادی، صمیمیت و ارزش دادن به خود بهبود انعطاف‌پذیری
- افزایش آرامش و تطابق با محیط و شرایط و چگونگی برخورد با تغییرات كاهش برخوردهای تهاجمی كودكان آشنایی با پدیده التیام جراحات فیزیكی بدن
مزایای اجتماعی بازی
- افزایش احساس پذیرش از سوی دیگران
- افزایش حس شراكت خلق موقعیت‌های اختیاری و انتخاب كردن كاهش حس انتقام‌جویی آموختن مهارت‌های غیركلامی و زبان بدن افزایش تمركز
- مزایای فیزیكی- جسمانی
- احساسات مثبت سطح ایمنی، بهبود عملكرد غدد داخلی و سیستم قلبی- عروقی
- كاهش استرس، خستگی و افسردگی افزایش تحرك، همكاری و انعطاف‌پذیری
با زیر نظر گرفتن كودكان هنگام بازی، می‌توانیم به استعدادهای آنها پی ببریم تا در آینده تلاش‌مان را در جهت بارور كردن آنها به كار گیریم.
