زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

اعظم اسلامی مجد

بلوغ مرحله‌ای از زندگی است كه آنها را از دوران كودكی و نوجوانی وارد مرحله بزرگسالی می‌كند.

معمولا این اتفاق قبل از 8 و 7 سالگی رخ نمی‌دهد (حدود 10 یا 11 سالگی)، اما اگر علائم بلوغ در سنین پائین مثلا در پنج سالگی چه باید كرد و این اتفاق چه تاثیری روی كودك به جا می‌گذارد.

علائم بلوغ در دخترها معمولا در سنین 7 یا 8 سالگی كم‌كم بروز می‌كند و در پسرها 9 و یا 10 سالگی این علائم و تغییرات فیزیكی و روانی هستند.

علائم و نشانه‌های بلوغ در دخترها

-  رشد سینه‌ها

- رویش مو در زیر بغل و اطراف ناحیه تناسلی

-  جهش رشد قدی

- شروع سیكل ماهانه

- آكنه و جوش

- تغییر بوی بدن

علائم و نشانه‌های بلوغ در پسرها

- بزرگ‌تر شدن بیضه‌ها

- رشد مو در زیر بغل و اطراف ناحیه تناسلی

- جهش رشد قدی

- كلفت شدن صدا

- آكنه و جوش

- تغییر بوی بدن

كودكان كه اغلب این علائم را به طور یكجا و در سنین پایین‌تر از آنچه ذكر شد، دارند بلوغ زودرس دچارند.

در برخی از دخترها حتی ممكن است سینه‌ها در 2 یا 3 ماهگی بزرگ‌تر شوند ولی این به تنهایی از علائم بلوغ زودرس نیست و حتی بعد از چند ماه برطرف می‌شود.

به هر حال دارا بودن فقط یكی از این علائم نشان دهنده‌ی بلوغ زودرس نیست بلكه باید سه یا چهار مورد در كودك بروز كند تا بتوان چنین نتیجه‌ای گرفت.

وقتی كه كودكی چند مورد از موارد فوق را نشان دهد، باید او را نزد پزشك متخصص برد (پزشك متخصص هورمون و غدد) تا بعد از انجام آزمایشات لازم و معاینه، درمان‌های مورد نظر صورت بگیرد برخی از این علائم نیاز به درمان ندارند.

بلوغ زودرس چه تاثیری روی كودكان دارد؟

وقتی كه بلوغ به اتمام می‌رسد افزایش رشد طولی به پایان می‌رسد چرا كه رشد استخوان‌ها كمی زودتر از حد معمول متوقف می‌شود.

كودكانی كه دچار بلوغ زودرس می‌شوند معمولا در سنین پایین نسبت به سایر هم سن و سال‌های خود بلندتر هستند اما رشد آنها به ناگهان كاهش می‌یابد و زودتر تمام می‌شود و در نهایت در بزرگسالی افرادی كوتاه‌تر می‌شوند.

تحمل تغییرات مربوط به بلوغ زودرس در كودكان گاهی دشوار است و آنها را به مشكلات روحی روانی نیز دچار می‌كند و در برخی از كودكان حتی باعث بروز مشكلات اجتماعی نیز می‌شود.

دخترها گیج و سردرگم می‌شوند مخصوصا در ارتباط با تغییرات جسمی خود مثل سیكل قاعدگی. سردرگمی آنها وقتی می‌بینند سایر دوستان‌شان وضعیت مشابه آنها را ندارند، بیشتر می‌شود.

كودكی كه دچار بلوغ زودرس می‌شود، بیشتر دچار نوسانات خلقی می‌گردد. زودرنج و حساس می‌شود پسرها پرخاشگر می‌شوند و گرایش بیشتری به مسائل جنسی پیدا می‌كنند.

علل و عوامل بلوغ زودرس

بلوغ تحت تاثیر عملكرد هیپوتالاموس است. هیپوتالاموس سیگنال‌هایی را به غده هیپوفیز كه در پایین مغز است می‌فرستد و بعد از آن هورمون‌هایی در بدن ترشح می‌شوند كه باعث تحریك تخمدان‌ها در دختران و بیضه‌ها در پسران می‌شود تا هورمون‌های جنسی تولید شوند.

گاهی اوقات وجود یك مشكل ساختاری در مغز مثل وجود یك تومور نیز می‌تواند باعث بروز بلوغ زودرس می‌شود.

آسیب‌دیدگی سر، عفونت (مننژیت) و وجود مشكل در تخمدان‌ها و غده تیروئید باعث ایجاد بلوغ زودرس می‌شود.

در اغلب دخترها بلوغ زودرس با هیچ یك از مشكلات جسمی همراه نیست و دلیل اینكه كودك دچار بلوغ زودرس می‌شود، نامعلوم و نامشخص است در حدود پنج درصد از پسرها علت بلوغ زودرس زمینه ژنتیكی دارد ولی در دخترها این عدد به كمتر از 1 درصد می‌رسد. 

تشخیص بلوغ زودرس

اگر كودكتان علائم و نشانه‌های بلوغ زودرس دارد حتما موضوع را با پزشكش در میان بگذارید.

تغییرات فیزیكی در پسرها و دخترها به راحتی توسط پزشك متخصص تشخیص داده می‌شود. پزشك برای كودكتان آزمایش خون و ادرار می‌نویسد تا میزان و اندازه هورمون‌های جنسی مشخص شود.

درمان بلوغ زودرس

اگر پزشك تشخیص دهد كه كودك به بلوغ زودرس دچار است، درمان را شروع می‌كند.

- اگر كودك به بیماری دچار باشد، پزشك در صدد درمان بیماری برمی‌آید.

- در صورت بالا بودن سطح هورمون‌های جنسی، آنها را كاهش می‌دهد و اینكار از طریق مصرف برخی داروها برای متوقف كردن هورمون‌های جنسی انجام می‌دهد.

گاهی اوقات درمان باعث تحریك برخی بیماری‌ها می‌شود و شرایط حادتری را ایجاد می‌كند ولی معمولا اینگونه نمی‌شود. درمان بلوغ زودرس هورمون‌ درمانی نام دارد كه باعث توقف ترشح و تولید هورمون‌های جنسی می‌شود.

این اتفاق از طریق هورمون‌های تركیبی صورت می‌گیرد كه معمولا بی‌خطر هستند و عوارضی هم ندارند. در دخترها رشد سینه‌ها كاهش می‌یابد یا اینكه متوقف می‌شود.

مراقبت از كودك

با كودك خود در مورد اتفاقاتی كه می‌افتد، صحبت كنید و این تغییرات را به او توضیح دهید و بگویید كه كاملا نرمال و عادی هستند درمان كودك باید با اطلاع و آگاهی او صورت بگیرد.

همزمان با بلوغ برخی تغییرات رفتاری در كودك رخ می‌دهد مثل افسردگی، كاهش تمایل به انجام فعالیت‌های روزمره، مشكلات مربوط به مدرسه و... اینكه كودك شما بتواند با این مشكلات كنار بیاد یا نه، بستگی به نحوه‌ برخورد شما و رشد حس عزت نفس در او دارد.

محیط او باید محیطی حمایت‌گر باشد.