زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر مهناز صلحی؛ دكترای تخصصی آموزش بهداشت و ارتقا سلامت

یكی از مهم‌ترین مسائلی كه والدین باید به آنها اهمیت دهند سلامت نوزاد و كودك است. كودكان، سرمایه‌های ارزشمندی هستند كه رشد و توسعه جامعه در گروه سلامت و توانمندی جسمی و روحی آنان است. به معنای دیگر، توجه به سلامتی كودكان در واقع سرمایه‌گذاری برای آینده روشن جوامع بشری محسوب می‌شود چرا كه كودك امروز در واقع سرمایه اصلی برای توسعه جامعه فرداست.

وضع بدن و حركات درشت

به خوبی با همه پایش می‌دود، می‌ایستد و به راحتی دویدن را آغاز می‌كند و از برخورد با اشیاء اجتناب می‌كند.

كاملاً محكم چمباتمبه می‌زند تا استراحت كند یا با شیئی كه روی زمین است بازی می‌كند و بدون استفاده از دست‌ها، روی پاهایش بلند می‌شود.

به آسانی اسباب‌بازی‌های چرخ‌دار را هل می‌دهد یا به سمت جلو می‌كشد و معمولاً قادر است به عقب قدم بردارد و دسته در را بكشد. اسباب بازی‌های كوچك چرخ‌دار را با طناب و با درك واضح مسیر حركت، به دنبال خود می‌كشد.

از مبلمان بالا می‌رود تا از پنجره بیرون را ببیند یا در را باز كند. می‌تواند دوباره از مبل پایین بیاید.

درباره اندازه خود در ارتباط با اندازه و وضع اشیاء محیط، درك بیشتری نشان می‌دهد و فضاهایی مانند گنجه یا جعبه مقوایی را باز می‌كند.

با نگه داشتن نرده پله‌ها یا دیوار از پله‌ها بالا و پایین می‌رود، البته دو پایش را روی هر پله می‌گذارد و پله‌ها را یكی یكی بالا می‌رود.

توپ كوچك را با دست به جلو پرت می‌كند بدون این كه بیفتد. وقتی سعی می‌كند توپ بزرگ را با پا شوت كند به سمت توپ می‌رود.

روی سه چرخه كوچك می‌نشیند اما نمی‌تواند از پدال آن استفاده كند و در حالی كه پاهایش روی زمین است چرخ را به طرف جلو می‌راند.

 بینایی و حركات ظریف

مهارت‌های دستكاری اشیاء به خوبی وجود دارد، اشیاء ریز را با دقت و سرعت برمی‌دارد و با مهارت بیشتری روی زمین می‌گذارد. شش یا هفت مكعب را روی هم می‌چیند و برج می‌سازد. بدنه مداد را صحیح و به سمت نوك آن در دست می‌گیرد، برای گرفتن مداد، انگشت شست و دو انگشت اشاره و وسط را به كار می‌برد.

اغلب موارد از دست برترش استفاده می‌كند. بی‌اختیار و با شتاب روی كاغذ دایره می‌كشد و خط خطی می‌كند. نقاط متعدد روی كاغذ ایجاد می‌كند. خط عمودی و گاهی شكل 7 را تقلید می‌كند.از تصاویر كتاب‌ها لذت می‌برد، جزئیات را در تصاویر دلخواه تشخیص می‌دهد. صفحات كتاب را به تنهایی ورق می‌زند. تصاویر بزرگسالان فامیل را پس از یكبار مشاهده، می‌شناسد اما معمولاً هنوز تصویر خودش را نمی‌شناسد.

رفتار اجتماعی و بازی

خودش با شایستگی با قاشق غذا می‌خورد اما زود حواسش پرت می‌شود. فنجان و ظرف نوشیدنی‌ها را بدون ریختن برمی‌دارد و می‌نوشد و آن را بدون مشكل روی میز می‌گذارد.

درخواست غذا و نوشیدنی می‌كند. كلاه و كفش‌هایش را می‌پوشد.

معمولاً سعی می‌كند نیاز به توالت رفتن را در زمان مناسب بیان كند ولی هنوز از این نظر قابل اطمینان نیست.

از نظر توجه به محیط، بشدت كنجكاو است. دستگیره درها را می‌چرخاند و اغلب بیرون می‌دود. درك كمی از خطرات معمولی دارد.

والدینش یا اطرافیانی كه در خانه هستند را دنبال می‌كند و كارهای آنها را به صورت بازی و همزمان تقلید می‌كند. بی‌اختیار مشغول نقش‌های ساده یا فعالیت‌های قصه گونه می‌شود.

پیوسته خواهان توجه والدین یا اطرافیان است. ناز می‌كند، خسته می‌شود یا می‌ترسد و هنگامی كه با او مخالفت می‌شود، مقاومت و تمرد می‌كند. هنگامی كه از انجام كاری محرومش می‌كنند یا موقعی كه سعی می‌كند خودش بفهمد كه چی شده است، كج خلق می‌شود اما معمولاً با توجه كردن به او حالش خوب می‌شود و وضع عوض می‌شود.

از دارایی خودش به طور مصمم دفاع می‌كند. ممكن است به دیگران توجه کند اما همچنان هنوز تصور كمی برای شریك شدن در اسباب‌بازی‌ها یا جلب توجه بزرگسالان دارد. حالت بازی كردن به طور موازی در كنار دیگران، در این سن وجود دارد و رضایتمندانه كنار سایر بچه‌ها، اما نه با آنها، بازی می‌كند.

از نظر توجه به سایر بچه‌ها به ویژه آشنایانش، بی‌میلی نشان می‌دهد. تمایل ندارد برطرف سازی فوری خواسته‌هایش را تغییر دهد یا اصلاح كند.

 شنوایی و گفتار

پنجاه كلمه قابل شناسایی یا بیشتر را به طور مناسب به كار می‌برد و قدرت درك كلمات بیشتری را دارد. دو كلمه یا بیشتر را كنار هم می‌گذارد تا جمله ساده بسازد. به ارتباطاتی كه با او برقرار می‌شود تمایل نشان می‌دهد و گوش دادن علاقمندانه‌تر به گفتگوهای عمومی‌تر، آغاز می‌شود. 

با شنیدن اسم خود، به خودش اشاره می‌كند و در طول بازی به طور مداوم و به صورت تك گویی‌های طولانی با خودش حرف می‌زند اما ممكن است این صحبت‌ها برای دیگران نامفهوم باشد.تکرار و تقلید كلمات تقریباً ادامه دارد و به این صورت است که  یك یا چند كلمه‌ با فشار و تأكید ادا و تكرار می‌شود.

پیوسته نام اشیاء و افراد را می‌پرسد. از اشعار و آهنگ‌های كودكانه لذت می‌برد. وقتی از اعضای بدنش سؤال شود می‌تواند مو، دست، پاها، بینی، چشم‌ها، دهان و كفش‌هایش را نشان دهد. اشیاء و تصاویر آشنا را نام می‌برد. دستورهای ساده‌ای مثل اینكه «برو، ببین پستچی چه آورده است؟» را انجام می‌دهد. نشان دادن كارها و مفاهیم معنی دار ساده، با استفاده از اسباب‌ بازی‌های شبیه وسایل زندگی آغاز می‌شود.