تحريريه كودك سالم
جمع كردن
در مورد جمع كردن وسایل و تمیز و مرتب كردن آنها ترانهها و شعرهای كودكانه بسیاری گفته شده است كه شما میتوانید یكی از آنها را به كودك بیاموزید و در عین حال آنها را به كار بگیرید. جمع كردن یك اسباببازی و بعد آوردن یك اسباب بازی دیگر باید برای كودك یك قانون باشد. وقتی كه برخی وسایل سر جای خود قرار نمیگیرند، دردسرهای زیادی برای سایر بچهها ایجاد میشود و مربیان مهد كودكها انتظار دارند والدین این قوانین را در خانه با فرزندانشان تمرین كنند.
اجتماعی بودن
كودك خود را تشویق كنید تا بیشتر لبخند بزند، سلام كند و باب دوستی را در محیطهای بازی با سایر كودكان با گفتن جملاتی مثل «اسمت چیه؟» باز كند. خودتان در خانه با او اینها را تمرین كنید. اینكارها نه تنها او را سرگرم میكند و جنبه تفریحی دارد، بلكه او را با موقعیتهای جدید آشنا میكند و هنر دوستیابی را میآموزد.
به كودك خود كمك كنید تا در زمان غذا خوردن رفتار مؤدبانه و شادی داشته باشد. این كار را نیز با او در خانه تمرین كنید. مثلاً به او یاد بدهید كه بگوید: «متشكرم من دیگر سیر شدهام» یا «متشكرم میتوانم كمی بیشتر بخورم؟» در اینگونه مواقع رفتارهای او روی سایر كودكان نیز اثر میگذارد. به كودك خود یاد بدهید كه چگونه خودش لباسهایش را بپوشد. به این ترتیب در مهد كودك، مربی كودكتان مجبور نمیشود زمانی را به پوشاندن لباسها و درآوردن آنها برای كودكان اختصاص دهد و در ضمن كودكتان با نشان دادن كارهایی كه میتواند انجام دهد، احساس افتخار و لذت بیشتر میكند. به خاطر داشته باشید كه بستن دكمهها و بالا كشیدن زیپها هنوز كمی برای آنها دشوار است.
به كودكان خود اسباببازیهای متنوع بدهید
پژوهشها نشان میدهند كه وقتی تعدادی اسباببازی در مقابل كودكتان میگذارید و از او میخواهید با آنها بازی كند، او را به فعالیت فیزیكی سالم تشویق میكنید. وقتی كه سه عدد اسباببازی در اطراف كودكتان میگذارید، 95درصد فعالیت او افزایش مییابد. وقتی كه حق انتخاب او محدود به یك اسباب بازی میشود، میزان فعالیتهایش نیز كاهش مییابد.
در ضمن باید به كودكان اسباب بازیهایی بدهید كه آنها را به فعالیت و تحرك وادارد؛ مثل طناببازی و توپهای كوچك بسكتبال. طبق تحقیقات، وقتیكه به دختربچهها نیز اسباببازیهای متحرك میدهید، آنها نیز به اندازه پسر بچهها فعالیت فیزیكیشان افزایش مییابد.
اسباببازیها «نه فقط انواع ورزشی و آموزشی»، مزایای دیگری نیز برای كودكان دارند. آنها باعث افزایش مهارتهای زبانی كودكان میشوند و به آنها كمك میكنند تا احساسات خود را راحتتر بیان كنند و كمتر دچار دلهره و نگرانی شوند. همه ما وقتیكه فعال و مشتاق هستیم، بهتر یاد میگیریم و بازی كردن بهترین ابزار برای فعال كردن و مشتاق كردن كودكان است. اما دقت داشته باشید كه بین «بیش از حد شلوغ كردن» و «تنوع» فرق زیادی است.
پرسش و پاسخ
در مهد كودك بچهها از دستشویی استفاده میكنند و خودشان بهطور مستقل این كار را انجام میدهند؛ ولی بعضی از آنها هنوز آمادگی انجام اینكار را ندارد، آیا باید آنان را مجبور كرد؟
آموزش دستشویی كردن به كودكان معمولاً در سن دو سال به بالا انجام میشود. در این سنین كودكان احساس میكنند كه در انجام كارهای خودشان استاد هستند، به همین دلیل در این سنین در برابر والدین خود شروع به جبههگیری میكنند؛ بنابراین مجبور كردن آنها برای استفاده از دستشویی با مدل صندلی باعث میشود كه میل كمتری برای یادگیری این مهارت داشته باشند.
شما نمیتوانید به زور كودكتان را مجبور به حرف زدن، غذا خوردن، خوابیدن و دستشویی كردن كنید. این كارها، همگی عملكردهای فیزیولوژیكی هستند كه كودكان نیاز دارند آنها را خودشان انجام دهند. نقش شما ایجاد محیطی است كه آنها را به انجام این كارها تشویق كند. كتابهایی را كه درباره آموزش این مهارتها هستند، تهیه كنید و بخوانید. اگر برایتان ممكن است، به هنگام دستشویی رفتن او را همراه خود داخل دستشویی ببرید تا از نزدیك با این عمل آشنا شود. او هر وقت كه به اندازه كافی آماده شد، میتواند بدون دخالت بزرگترها به تنهایی كارش را انجام دهد و دستشویی كند. در ضمن وقتیكه كودكتان وارد پیشدبستانی شود و ببیند كه كودكان دیگر چگونه از دستشویی استفاده میكنند، او نیز تشویق میشود به همان شیوه آنها عمل كند و خود را با دیگران مطابق سازد.
اسمها را به او بگویید!
هر چه بیشتر و خاصتر در مورد اشیا و وسایل پیرامون كودكتان به او بگویید، او دنیای اطرافش را بهتر میفهمد و میشناسد. شاید انجام اینكار كمی سخت بوده و نیاز به حوصله زیاد داشته باشد، اما كودك خردسال شما از این راه دنیای پیرامونش را میشناسد. پژوهشگران میگویند، نامی كه برای اشیا و وسایل انتخاب میكنید، نشان میدهد كه چگونه آنها را توصیف میكنید و كودكان از این راه همه چیز را میفهمد.
برای همه چیز از نام كامل استفاده كنید تا او بهتر تشخیص دهد و تفاوتها را بیشتر درك كند. مثلاً به او نگویید: «پشت پنجره یك درخت است» بلكه بگویید: «پشت پنجره یك درخت بلوط است.» یا اگر برای اسباب بازیهایش اسمی مشخص كردهاید، به او نگویید: «اسباببازیهایت را بیاور» به او بگویید: «برو دارا و سارا را بیاور» كودكان خردسال زبان را زودتر از زمانی كه شروع به حرف زدن میكنند، میآموزند و زبان دنیای اطراف آنها (دنیایی كه میبینند) را شكل میدهد.