تحریریه ماهنامه كودك سالم
نوزادان در چه ماهی چهار دست و پا حركت كردن را شروع میكنند
پاسخ این سؤال 2 حالت است. اولا، حدود 50 درصد از نوزادان از 7ماهگی شروع به این حركت میكنند و 75 درصد از نوزادان تا 10ماهگی بهطور كامل چهار دست و پا حركت میكنند و 90 درصد از نوزادان نیز اینكار را تا 11 ماهگی انجام میدهند و اگر نوزادی پیش از 7 ماهگی شروع به اینكار كند یعنی اینكه روند رشد او بسیار سریعتر از حالت معمول است. دوماً، نوزادان وقتی چهار دست و پا حركت كردن را یاد میگیرند كه قبلاً تمام مهارتها را یاد گرفته باشند.
برای یادگیری این مهارت در كودكان چه باید كرد؟
نوزادتان را روی شكم روی فرش یا یك پتوی تمیز و نرم قرار دهید. به آرامی او را روی آرنجهایش بگذارید و از او بخواهید تا خودش را در آن حالت نگهدارد و همزمان حواستان به او باشد و مواظبش باشید. یك غلتك زیر قفسه سینه او بگذارید. غلتك بسیار نرمی را انتخاب كنید.
این غلتك به او كمك میكند كه راحتتر خودش را بالا بگیرد. از غلتك بزرگ استفاده نكنید تا بتواند بازوها و آرنجهایش را روی زمین بگذارد. روبروی كودكتان بنشینید و به صورتش نگاه كنید. اجازه بدهید كه او نیز صورت شما را ببیند و آرامآرام او را تشویق كنید سرش را بالا بگیرد و با شما حرف بزند. آرامآرام غلتك را به سمت جلو هل بدهید.
اینكار او را تشویق میكند تا پاهایش را به حركت در آورد. به خاطر داشته باشید كه هدف شما این است كه نوزادتان بهطور طبیعی از دست و پاهایش استفاده كند. تمام پدر و مادرها میدانند كه چهار دست و پا حركت كردن نوزاد، از مهمترین مراحل رشد آنهاست. این مهارت با رشد سایر مهارتها همراه است.
با وجود آنكه این مرحله طبیعی به صورت خودبهخود به وجود میآید، اما گاهی اوقات نیز این اتفاق نمیافتد و عوامل زیادی باعث آن میشوند. تكنیكهای تحریك كننده نوزادان به حركت چهار دست و پا، فقط برای احساس راحتی بیشتر نوزاد در حالت دراز كشیده و روی شكم است.
لذا بهترین و مهمترین تكنیك برای ایجاد احساس راحتی در نوزاد در این حالت آن است كه وقتی او را روی شكم روی فرش یا پتو و یا زمین خواباندهاید، با او حرف بزنید و با او بازی كنید. وقتی كه او را روی غلتك قرار دادید و با حرف زدن با او به او این اطمینان را دادید كه شما هستید و در هر حال از او مراقبت میكنید، سعی كنید به نحوی او را به سمت جلو هل بدهید. به نوزاد خود فرصت بیشتری بدهید تا روی شكمش دراز بكشد. اسباببازیهای مورد علاقهاش را در اطرافش پخش كنید تا او تحریك شود آنها را در دست بگیرد.
او دستش را به سمت آنها دراز میكند ولی وقتیكه به آنها نمیرسد سعی میكند كمی به خود تكان بدهد. كمكم اسباببازیها را دورتر كنید و فاصلهها را بیشتر كنید. او یاد میگیرد كه با تلاش بیشتر، آنچه را كه میخواهد بدست آورد.
تمام سر و صداهای اطرافش را كه باعث عصبی شدن او میشوند، حذف كنید تا در محیط آرامتری این تجربه را به دست آورد. برخی از نوزادان هیچ گاه چهار دست و پا حركت نمیكنند زیرا آنها با سایر مِتُدهای حركتی احساس راحتی بیشتری میكنند، بنابراین در مورد آنها جای هیچ گونه نگرانی نیست. هیچگاه نوزاد خود را در این مرحله تنها نگذارید تا او احساس ترس و بیحمایتی نكند.
بیشك اسباببازیها بهترین چیزها برای تحریك نوزادان برای حركت چهار دست و پا هستند. آنها چیزهای رنگی و پر سر و صدا را دوست دارند. اسباببازیهایی كه چرخ دارند و به هنگام حركت چراغی در آنها روشن میشود؛ توجه او را بیشتر به خود جلب میكنند.
این اسباببازیهای متحرك با نزدیكتر شدن نوزاد و دست زدن به آن به سمت جلوتر هل داده میشوند و حركت نوزاد بیشتر و بیشتر تكرار میشود. نوزاد شما در این مرحله نیاز به امنیت بیشتری دارد چرا كه خطرات بیشتری نسبت به گذشته او را تهدید میكند. برای حمایت بیشتر از نوزادتان:
كف زمین را چك كنید تا هیچ گونه سوزن و یا چیزهای خطرناك دیگر روی فرش یا زمین نباشد. در خانههای بسیار قدیمی گرد و غبار موجود در خانه، دیوارها، زمین و وسایل حاوی سرب است و این مواد از طریق دستهای نوزاد وارد دهانش میشوند. پریزها و سیمها را بپوشانید. تا میتوانید وسایل تیز و خطرناك و كلیه چیزهایی كه گوشههای خطرناك دارند را از اطراف نوزادتان حذف كنید.
رومیزیها را بردارید چرا كه نوزادتان میتواند با دراز كردن دستش آنها را بكشد و وسایل روی میز را روی زمین واژگون كند. دِر كمدهایی كه حاوی وسایل و مواد خطرناك هستند را به خوبی ببندید تا نوزادتان نتواند آنها را باز كند. بعد از چهار دست و پا حركت كردن او بلافاصله به سراغ كمدها و كابینتها میرود. حركت چهار دست و پای نوزادتان را در اتاقهای امن خانه محدود كنید. حمام و آشپزخانه جاهای خطرناكتری هستند.
توانایی حركت چهار دست و پا چگونه در كودكان ایجاد میشود؟
معمولاً كودكان زمانی كه بدون كمك دیگران مینشینند، چهار دست و پا حركت كردن را آغاز میكنند. بعد از مرحله چهار دست و پا حركت كردن او میتواند سرش را بالا نگه دارد و اطراف خود را ببیند. عضلههای بازو، دست و پای او به اندازه كافی قوی شدهاند تا باعث حركت او شوند. او در 7 یا 8 ماهگی میفهمد كه میتواند از طریق ایجاد فشار در ناحیه زانوها، حركت كند.