دکتر شادی نعیمی؛ متخصص کودکان و نوزادان
قرار است مختصری درباره اختلالات گوارشی کودکان در تعطیلات نوروزی صحبت کنیم.
با آغاز تعطیلات سال نو در کشور ما و شروع فصل دید و بازدیدها و مسافرت‌ها، اکثر خانواده‌ها نمی‌توانند همان شرایط استاندارد همیشگی را در مورد غذای بچه‌ها فراهم کنند.
هر چه سن کودکان کمتر باشد این تغییرات می‌تواند برای آنها ضرر و زیان بیشتری داشته باشد.
در مورد کودکان 6 ماهه تا یک‌ساله که تازه غذای کمکی برای آنها شروع شده است، به جز تغییر نوع، محتویات و افزودنی‌های غذا، شرایط بهداشتی خانواده‌ها در سفر مهم است و به همین دلایل گاه پیشنهاد می‌کنیم در سفر از غذاهای آماده مخصوص کودکان که پاک و استاندارد هستند استفاده شود.
تهیه غذای بهداشتی و مقوی در سفرهای طولانی در جاده و یا هتل اغلب مشکل و یا غیر ممکن است.
در مورد کودکان بین یک تا دو سال که از غذای خانواده استفاده می‌کنند نیز مشکلاتی هست و غذای غیر استاندارد و یا غیر بهداشتی در جاده‌ها که بعضا افزودنی‌های جدید دارد می‌تواند در این کودکان مسائل عفونی یا آلرژیک به همراه داشته باشد.
برای این کودکان هم غذای آماده استاندارد و یا غذاهای بسیار ساده بدون گوشت و فاسد نشدنی ایده‌آل است.
کودکان بالای 2 سال اگرچه کمتر آسیب پذیرند، اما بهتر است در این ایام از غذاهایی که تاکنون نخورده‌اند استفاده نکنند و در حد امکان از غذاهای ساده بدون گوشت بهره بگیرند.
در این کودکان چون به دلیل بالا رفتن سن نظارت مادران کمتر می‌شود، آلوده بودن دست‌ها در موقع مصرف غذا و یا خوردن میوه‌های جنگلی یا میوه آلوده می‌تواند عامل بیماری باشد.
ضمناً خوردن غذا در طبیعت، احتمال استفاده از آب آلوده و ابتلا به بیماری‌های انگلی و یا میکروبی را زیاد می‌کند.
به جز مسئله غذای اصلی، فراهم بودن تنقلات و میوه‌ها در اکثر مجالس و مهمانی‌ها در کنار هم و مشغول بودن بزرگترها به دید و بازدید باعث می‌شود که بچه‌ها خوراکی‌هایی را مصرف کنند که اگرچه تک تک آنها مشکل‌ساز نیست، اما مصرف آنها پشت هم و با فاصله زمانی کوتاه باعث اختلالات هضم و دفع و یا استفراغ می‌شود.
وقتی در یک کودک هر دو مورد مصرف غذای غیر بهداشتی و تنقلات فراوان پیش می‌آید، مسلما منجر به بیماری سخت می‌شود.
شایع‌ترین دلیل مراجعه کودکان در ایام تعطیل نوروز
دل‌درد
دل‌پیچه شدید
استفراغ و تهوع
اسهال
تب
تشنج
علائم تنفسی مثل سرفه، عطسه و تنگی نفس
به این موارد دقت کنید!
در کنار تمام این عوامل مصرف زیاد شکلات و شیرینی در بچه‌ها و کهنسالان باعث بی‌اشتهایی شدید به غذا و سبب حذف وعده‌های اصلی غذا می‌شود.
همچنین مصرف غذا در ساعات غیر معمول مثلا بعد از یازده شب سبب اختلال هضم و گرفتاری‌های گوارشی می‌شود.
گاها مصرف بیش از حد میوه‌ها قند فراوانی را وارد بدن می‌کند و به دنبال آن انسولین بالا می‌رود.
سپس در ساعات بعدی گرسنگی شدیدی پدید می‌آید که خود باعث غذا خوردن در ساعات غیر معمول و اشکالات هضم می‌شود.
مصرف بیش از حد چای در دید و بازدیدها هم برای دستگاه گوارش مضر است.
مصرف سالاد و سبزی در رستوران‌های بین راهی، تمیز نبودن سرویس‌های بهداشتی و گاه در دسترس نبودن شوینده مناسب نیز خود زمینه‌ساز انواع بیماری است.
در این ایام ماست و دوغ‌های بی‌نام و نشان با عنوان فریبنده‌های محلی به مسافران عرضه می‌شود که آنها را راهی مراکز درمانی می‌کند، البته کره و پنیرهای محلی نیز بی‌تقصیر نیستند.
در طول سفر اگر غذاهای پخته شده مثل برنج و خورشت را در یخدان حمل میکنید، بهتر است قبل از مصرف حتما آنها را حرارت دهید. همین‌طور اگر کنسرو مصرف می‌شود، به سلامت ظاهری و تاریخ مصرف توجه شود و حتما قبل از مصرف حرارت داده شود.
نکته مهم
تمام موارد گفته شده در مورد کودکان طبیعی و سالم است. بعضی از کودکان با آلرژی‌های غذایی خاص دست به گریبان هستند که مراقبت برای عدم دریافت این غذاها در ایام تعطیل مشکل‌تر است.
در کودکانی که ریفلاکس، التهاب معده و یا سایر بیماری‌های گوارشی دارند، باید توجه به سلامت و نوع غذا چند برابر باشد تا بیماری آنها عود نکند.
شاید در زمان تعطیلات بتوان از مکمل‌ها برای بچه‌ها صرف‌نظر کرد، اما فراموش کردن داروهای واجب در مورد کودکان با بیماری‌های خاص و یا بیماری‌های مزمن و مهم (مانند آسم و صرع) به شدت مشکل‌آفرین است.
