زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه زندگی آنلاین : ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که در متابولیسم کلسیم و فسفر، سلامت استخوان و تقویت سیستم ایمنی نقش به سزایی دارد. کمبود ویتامین D در بروز برخی بیماریهای غیر واگیر از جمله سرطان، بیماریهای قلبی - عروقی، دیابت و بیماریهای خود ایمنی، دیده شده است. ویتامین D را می‌توان از سه منبع دریافت کرد: تولید در داخل بدن از طریق قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید، مصرف مواد غذایی و نوشیدنیهای حاوی ویتامین D و مصرف مکمل. از جمله راه کارهای پیشگیری و کنترل کمبود

ریز مغذی‌ها در سیستم بهداشتی درمانی کشور مکمل یاری، غنی‌سازی مواد غذایی، آموزش و اصلاح الگوی غذایی جامعه است. با توجه به شیوع بالای کمبود ویتامین D در جامعه، قبل از ارائه مگادوز یا دوز پیشگیری (ماهی یک عدد مکمل 50000 واحدی)، در حال حاضر لزومی به اندازه‌گیری سطح سرمی ویتامین D نیست. مقادیر مورد نیاز به ویتامین D برای هریک از گروههای سنی و فیزیولوژیک مطابق جدول شماره 1 است.

جدول 1: مقادیر مورد نیاز روزانه ویتامین D بر حسب گروه سنی و فیزیولوژیک (منبع: Kraus 2017)

کمبود ویتامین D یکی از مشکلات شایع کشور است و شیوع آن در کشور ما بر اساس طبقه بندی کفایت ویتامین D (جدول شماره 2)، حدود 24 درصد در کودکان 23-15 ماهه و تا 86 درصد در مادران باردار متغیر است. این کمبود در شهرها بیشتر از مناطق روستایی و در همه گروههای سنی دیده میشود، بنابراین برنامه مکمل یاری مطابق جدول شماره 3 درکشور در حال اجرا میباشد.

بیشتربخوانید:

تغذیه در کودکان مبتلا به آسم

پرهیز غذایی بیماران مبتلابه آسم و مشکلات تنفسی

جدول2: طبقه‌بندی کفایت 25 دی‌هیدروکسی ویتامین D3 سرم (منبع: انجمن غدد درون‌ریز آمریکا 2011)

چون مکملهای تجویز شده از طریق سیستم بهداشتی درمانی، تأمین‌کننده بخشی از نیازها هستند مابقی باید از طریق منابع غذایی حاوی کلسیم (شیر، لبنیات، انواع کلم، حبوبات و...) و یا حاوی ویتامین D (ماهیهای چرب، لبنیات، زرده تخم‌مرغ و...) تأمین شود.  لازم به ذکر است بالاترین سطح دریافت قابل تحمل (Upper Limit) ویتامین D برحسب گروه سنی و فیزیولوژیک برای بزرگسالان روزانه 4000 واحد بین‌المللی و برای کلسیم نیز معادل 2500 میلی‌گرم در روز تعیین شده است. مصرف مقادیر بیشتر از 10000 واحد بین‌المللی در روز در طولانی‌مدت میتواند موجب مسمومیت شود.

مصرف همزمان مکمل 50 هزار واحدی ویتامین D با قرص کلسیم D بدون اشکال بوده و در محدوده ایمن از نظر دریافت ویتامین D قرار دارد. مکمل کلسیم همراه یا بعد از غذا میل شود. با توجه به این که نوع تزریقی  ویتامین D، زیست‌دسترسی خوبی ندارد، لذا برای پیشگیری از کمبود این ویتامین، شکل تزریقی آن توصیه نمیشود.

درمان کمبود ویتامین D

برای افرادی که میزان سرمی ویتامین D آنان کمتر از 10 نانو گرم در میلی‌لیتر است روش درمان با تجویز پزشک به شرح زیر و با هدف، رساندن سطح ویتامین D (25 دی‌هیدروکسی ویتامین D3 سرم) به بالاتر از 30 نانوگرم در میلی‌لیتر میباشد.

برای بزرگسالان - دوز 50000 واحد بین‌المللی ویتامین D به‌صورت خوراکی یک بار در هفته به مدت 8 هفته، سپس مطابق برنامه کشوری، ماهانه یک عدد پرل 50000 واحدی ادامه یابد.  برای نوجوانان سنین 12 تا 18 – دوز 50000 واحد بین المللی ویتامین D به صورت خوراکی یک بار در هفته و به مدت 6 هفته، سپس مطابق برنامه کشوری، ماهانه یک عدد پرل 50000 واحدی ادامه یابد.

مصرف مکمل ویتامین D در ارتباط با بیماری Covid-19

  با توجه به نقش ویتامین D در تقویت سیستم ایمنی بدن از جمله پیشگیری از بیماریهای حادّ تنفسی و در شرایط کنونی، به منظور مقابله با کرونا ضمن تأکید مکرر بر تداوم اجرای مکمل یاری با ویتامین D در گروههای سنی بر اساس برنامه کشوری مکمل‌یاری، جهت شفاف‌سازی و با هدف ارتقاء آگاهی جامعه و خنثی نمودن شایعات برخی افراد ناآگاه در توصیه بر مصرف بی‌رویه و یا قطع مصرف مکمل ویتامین D به این مطلب توجه شود: در حال حاضر سازمان جهانی بهداشت هیچگونه توصیه جدیدی مبنی بر مصرف مکمل ویتامینD به منظور پیشگیری از بیماری‌های تنفسی ارائه نکرده است. آخرین متاآنالیز انجام شده نشان داده که مصرف مکمل ویتامین D در پیشگیری و کنترل عفونتهای حاد تنفسی موثر بوده و این تأثیر مثبت در افرادی که ویتامین D سرم آنها کمتر از 25 نانومول بر لیتر بوده، بیشتر مشاهده شده است. همچنین تجویز مکمل ویتامین D در دوزهای بالا، تأثیر کمتری داشته است.

بیشتربخوانید:

با هویج به جنگ سرماخوردگی و آنفلوانزا بروید

شيوع آسم در کودکان سزاريني

جدول 3: برنامه کشوری مکمل یاری ویتامین D

توجه:

در کودکان 2 تا 8 ساله توصیه به مصرف پرل 50000 واحدی ویتامین D هر دو ماه یک بار شده است، ولی در سیستم بهداشتی کشور، به طور رایگان توزیع نمیشود.