دکتر شادی نعیمی؛ متخصص نوزادان و کودکان
با سرعت زیادی به روزهای پایانی سال 97 نزدیک می‌شویم و خانواده‌ها در تب و تاب کارهای آخر سال و آمادگی برای عید نوروز هستند، به نظر من هر عاملی که وقت خانواده‌ها را به خود اختصاص دهد، می‌تواند باعث کم‌توجهی به کودکان شود و این کم‌توجهی اگر در مسائل بهداشت و تغذیه کودکان باشد، برای خانواده‌ها مشکلات و مسائلی را به همراه دارد.
توصیه ما برای تمام خانواده‌ها این است که با رعایت برخی مسائل ساده این مشکلات را از خود و کودکان‌شان دور کنند و در تعطیلات و سفرهای نوروزی سلامت کودکان به خطر نیفتد.
در تعطیلات نوروز، حواس‌تان به تغذیه بچه‌ها باشد
اولین نکته‌ای که باید همیشه در نظر داشته باشیم، این است که کودکان برای داشتن اجابت مزاج نرمال نیاز به مصرف مایعات و فیبر کافی دارند.
اگر به بهانه خانه‌تکانی یا سفر مرتب غذاهای خشک مصرف شود، مصرف میوه و سبزیجات فراموش شود و از آب و آبمیوه خبری نباشد، حتما یبوست اتفاق می‌افتد و در کودکان زیر 5 سال این امر می‌تواند باعث خطرات بسیاری شود.
در ایام نوروز به دلیل پذیرایی‌های نوروزی، شیرینی، شکلات، تنقلات و ... مهیا است.
اگر مراقب میزان مصرف این مواد توسط کودکان نباشیم، ممکن است باعث دل‌درد، اسهال و سایر مشکلات گوارشی شود.
هنگام خانه تکانی
در انجام خانه‌تکانی باید مراقب شوینده‌ها، نردبان و سایر وسایل باشیم. در این ایام متاسفانه خوردن شوینده‌های مختلف توسط کودکان بسیار شایع است و بعضی از آنها (سفید کننده‌ها) که مواد قلیایی بسیار قوی هستند، می‌توانند باعث سوختن مری و ناتوانی در همه عمر باشند.
همین‌طور وجود نردبان و وسایل پاک کردن شیشه‌ها مثل تیغ و تی مخصوص شستن شیشه‌ها می‌تواند برای کودکان خطرساز باشد.
بالا رفتن از نردبان نیز می‌تواند منجر به شکستگی شود.
مراسم چهارشنبه‌سوری
در کشور ما در آخرین سه‌شنبه سال، مراسم «چهارشنبه‌سوری» اجرا می‌شود. قطع نظر از اینکه بسیاری از کارهایی که الان انجام می‌شود، مثل استفاده از ترقه‌ها، مواد محترقه خطرساز و یا هوا کردن بالون آرزو، جزء فرهنگ و رسوم ما نیست، اما همه این امور و حتی روشن کردن همان بوته‌های عادی چهارشنبه‌سوری نیز اگر بدون توجه کامل به مسائل امنیتی باشد، می‌تواند برای کودکان خطرساز باشد.
لباس بچه‌ها در این شب نباید نایلونی باشد و به راحتی آتش بگیرد.
قد آتش باید در حدی باشد که لباس کودکان در خطر آتش گرفتن نباشد. استفاده از مواد محترقه، ترقه‌ها و غیره هم که حتی برای جوانان نیز خطرساز است و هر سال آثار بسیار ناراحت‌کننده‌ای بابت آتش‌سوزی، تخریب منازل و از دست رفتن اندام‌ها، چشم و ... داریم که امیدواریم با افزایش شناخت نسبت به اصل رسوم ما و اصول امنیتی، این آمارها نیز کاهش یابد.
در دید و بازدیدهای نوروزی
در معاشرت‌ها و دید و بازدیدها باید مراقب تماس افراد بیمار با کودکان باشیم.
گاه یک بیماری ساده ویروسی مثل سرماخوردگی در یک فرد بزرگسال آثار چندانی ندارد، اما بوسه و معاشرت این فرد بزرگسال می‌تواند باعث بیماری تب شدید و گرفتاری کودک و خانواده در ایام نوروز شود.
حال این در مورد سرماخوردگی است. در مورد سایر بیماری‌های واگیردار مثل هپاتیت‌ها و سایر عفونت‌ها نیز مساله همین‌طور می‌باشد.
مسائل قابل توجه در سفر
* به جز توجه به بهداشت مواد غذایی و آب باید در سفر مراقب حیوانات نیز باشیم.
گاه گزیدگی توسط مار، عقرب و یا حتی زنبور می‌تواند کودکان را در معرض خطر قرار دهد. همین‌طور در سفر گاه ماشین‌گرفتگی باعث استفراغ‌های شدید می‌شود.
* در تعیین ساعت حرکت در سفر باید مراقب باشیم زمانی حرکت کنیم که بچه‌ها غذای زیادی نخورده باشند و اگر سابقه بیماری مسافرت دارند، می‌توان با مشورت با پزشک کودکان، برای آنها از ضد تهوع سبک نیم‌ساعت قبل از حرکت استفاده کرد که کودکان نیز از سفر لذت کامل ببرند.
* در سفرها غیر از مسائل مربوط به یبوست و میزان مصرف فیبر، میوه و آب باید به بهداشت آب و مواد غذایی نیز توجه شود.
گاه استفاده از یک غذای ساده خانگی که به سادگی فاسد نشود، مثل ساندویچ نان و پنیر و یا نان و کوکو سبزی اگرچه بسیار هیجان‌انگیز و هزینه‌بر نیست، اما ضامن سلامت خانواده است.
در این ایام، تعطیلات، شلوغی جاده‌ها و زیادی مسافر متاسفانه باعث افت کیفیت خدمت‌رسانی در رستوران‌های جاده‌ای است و این امر گاه روی سلامت خانواده‌ها اثر می‌گذارد.
ضمنا در تهیه ساندویچ‌های خانگی نیز بهداشت مواد غذایی و عدم استفاده از سس‌ها و موادی که زود فاسد می‌شود، بسیار مهم است.
خوددرمانی ممنوع!
مطلب دیگری که بسیار مهم است عدم استفاده از داروها به طور غیر مجاز یا همان خوددرمانی است.
هر سال در ایام تعطیلات با بیمارانی روبرو هستیم که به بهانه عدم دسترسی به پزشک معتمد و یا عدم وجود وقت کافی و یا نداشتن محل مرکز درمانی، مورد خوددرمانی بوده‌اند و در نتیجه برای بیماری که باید زود مراجعه می‌شده، بسیار دیر مراجعه شده و این امر بیمار را دچار مشکل کرده است، بنابراین اگر دکتر فرزند شما ماه‌ها قبل دارویی را برای کودک شما تجویز کرده است، این بدان معنا نیست که حالا در تعطیلات هم بدون اینکه کسی کودک را معاینه کرده باشد، می‌توان از همان داروها استفاده کرد.
تعطیلات نباید بهانه‌ای باشد برای خوددرمانی و صدمه زدن به سلامت کودکان.
