اعظم كنجشكی
خانوادهها معمولا در ایام عید بیش از هر زمان دیگری مشغول هستند: دید و بازدید، خرید، گردش و... .
این مساله میتواند به راحتی تغذیه خانواده را تحت تاثیر قرار دهد؛ اما با کمی برنامهریزی میتوان تغذیه سالم خود و کودکان را حفظ کرد.
نكات مهم برای تغذیه مناسب در ایام نوروز
- غذاهایی که در خانه تهیه میشوند، سالمترند. این واقعیت در ایام عید نیز پابرجا است.
- از قبل برنامه غذایی خانواده را تا آنجایی که ممکن است، مشخص کنید و از هر چهار گروه غذایی در آن بگنجانید.
- پیش از سال نو، به کمک خانواده فهرستی از غذاهای ساده و سالم را که مورد پسند همه نیز هستند، تهیه کنید.
بعضی از آنها را آماده و منجمد کنید. در این صورت در ایام عید بدون اینکه نگران غذای کودکتان باشید، فرصت کافی برای بودن با دوستان و فامیل را خواهید داشت.
- همیشه مقداری میان وعده سالم همچون سبزیجات خام یا میوهها را در دسترس داشته باشید.
به عنوان مثال در گردشهای بیرون از شهر آنها را برش زده و آماده در ظرفی در بسته نگهداری کنید و به تناوب به کودکتان بدهید.
- تعطیلات عید فرصتی مناسب برای انجام دادن فعالیتهای مشترک با کودکان است. در آماده کردن سفره هفتسین از کودکان کمک بگیرید.
چند دستور غذایی ساده تهیه کنید و در این ایام همراه با کودکتان آشپزی کنید. مهارتهایی که کودک بدین روش کسب میکند، تا پایان عمرش همراه او خواهد بود.
- به عنوان دسر از انواع میوههای شیرین و خوشمزه استفاده کنید و تا آنجایی که ممکن است از مصرف شیرینی اجتناب نمایید.
به کودکتان توضیح دهید، مصرف مقدار کمی شیرینی در این ایام اشکالی ندارد ولی زیادهروی در آن برای سلامت مضر است.
خود نیز از دور مراقب کودک باشید که بیش از حد شیرینی و آجیل نخورد؛ چرا که این کار اشتهای او را از بین خواهد برد و در نتیجه او نمیتواند به اندازه کافی غذا بخورد.
ایام عید و روال همیشگی زندگی کودک
ایام عید و تعطیلات فرصتی مناسب برای گردهماییهای خانوادگی و فعالیتهای اجتماعی است؛ اما گاه این مساله برای کودک ناراحت کننده میشود: اغلب عادات و برنامههای معمول ما دست خوش تغییر میشوند.
بهتر است که تا آنجایی که میتوانیم حداقل روال همیشگی را – خصوصا در مورد خواب و تغذیه – حفظ کنیم. کودک شما اگر ببیند که به حداقل نیازهای او اهمیت میدهید با تغییرات پیش آمده راحتتر و بهتر برخورد خواهد کرد.
- غذا و میان وعده کودکتان را در همان ساعات معمول به او بدهید. از طرفی هیچ اشکالی هم ندارد که اگر شما شام را دیرتر میخورید، از کودک بخواهید برای مزه کردن کمی از غذا شما را همراهی کند.
با این حال نباید انتظار داشته باشید که او برای 20 تا 30 دقیقه بر سر میز غذا بنشیند، بدون اینکه بخواهد توجه مورد نیازش را کسب کند.
- هر زمان که احساس کردید که کودک خسته است، او را برای خوابیدن همراهی کنید و در صورت امکان تا به خواب رفتنش در کنار او بمانید. حتی اگر مهمان دارید، سعی کنید کودک را طبق معمول همیشه، بخوابانید و زمانی برای آرام شدن او در نظر بگیرید.
همراه کودک به اتاق خوابش بروید، به او کمک کنید لباسش را عوض کند و با صدایی آرام به او توضیح دهید که او هیجانزده و خسته است؛ چرا که چندین ساعت شلوغ را پشت سر گذاشته است.
چند دقیقه از وقتتان را به محبت کردن به او و آرام کردنش اختصاص دهید. در خواندن یک داستان یا شعر تکراری برای کودک تردید نکنید؛ شنیدن صدای آشنای شما خوابیدن را برای او آسانتر میکند.
- در ایام عید که دوران هیجان، مهمانی و شلوغی است، نیاز کودک به خواب افزایش مییابد.
اگر کودکتان دیرتر از معمول به رختخواب رفته و در نتیجه کمتر خوابیده است، زمانی را قبل از ناهار یا در بعد از ظهر برای خوابیدن و استراحت کردنش در نظر بگیرید.
برای او توضیح دهید که بعد از این ایام، برنامه زندگی به روال همیشگی خود بازخواهد گشت.
- در مسافرت عروسک، پتو و هر آنچه کودک به آن عادت دارد، به همراه داشته باشید. این کار به او آرامش و اطمینان میبخشد.
- برنامه خود را بیش از حد شلوغ نکنید تا مجبور نباشید کارهایتان را با عجله انجام دهید. در صورتی که شما آرامشتان را حفظ کنید و کارهایتان را بدون شتاب انجام دهید، کودکتان نیز آرام و مطمئن خواهد بود.
- در صورت امکان، ما بین برنامههای خود (مهمانی، گردش و... ) یک روز را با کودک همانند روال همیشگی بگذرانید و فعالیتهای عادی خود را انجام دهید.
اولین عید کودک
در ایام عید و دید و بازیدهای آن، معمولا کودک در مرکز توجه فامیل و دوستان قرار میگیرد.
این اتفاق کمی استرس را برای او بوجود میآورد ولی از طرفی به او این امکان را میدهد که با افراد دیگر ارتباط برقرار کند. از این فرصت بهره ببرید و به او مهارتهای مورد نیازش را در رشد اجتماعی و عاطفی خود بیاموزیید.
- به دیگران اجازه دهید، کودکتان را در آغوش بگیرند، با او بازی کنند یا حرف بزنند. البته کودک را به انجام دادن این کار مجبور نکنید.
بهتر است هر بار باید فقط یک نفر با او بازی یا صحبت کند؛ نزدیک کودک بمانید تا او بتواند به راحتی شما را ببیند و در صورت لزوم خواستههایش را از شما بخواهد.
حضورتان به او کمک میکند با دیگران نیز احساس راحتی و امنیت داشته باشد.
- به او اجازه دهید که با دیگر بچهها بازی کند یا وقت بگذراند. کودکان را طوری در کنار هم قرار بدهید که بتوانند یکدیگر را ببینند و به هم دست بزنند.
کودک شما تجربه اجتماعی کمی دارد. مهمانیهای خانوادگی و دوستانه این ایام به کمک شما میآموزد چگونه در جمع دیگر رفتار کند و حرف بزند.
- توجه داشته باشید که گاهی کودک دوست ندارد با شخص خاصی صحبت کند یا او را ببیند.
درست است که بسیار اهمیت دارد او بیاموزد که با دیگر افراد ارتباط برقرار کند، اما بی قراری کودک هنگامی که در مکانی شلوغ و در جمع افراد زیادی قرار میگیرد، نیز طبیعی است. این حق اوست که احساس خستگی بکند و در مقابل رفتار دیگران که مورد علاقهاش نیست، واکنش نشان دهد.
- اگر کودکتان بیش از حد هیجان زده شده است، سریعا عکسالعمل نشان دهید. کودک را به مکان خلوتی ببرید و با او صحبت کنید.
به او فرصت انتخاب بدهید: «خودت انتخاب کن، یا بدون سر و صدا و دویدن به بازی کردن خود ادامه بده یا فقط در کنار من بنشین و تکان نخور.» دقت کنید که خستگی و گرسنگی علت تغییر رفتار او نباشد.