دکتر ریحانه برکتین؛ متخصص کودکان
فلج معمولا 10 روز پس از ابتلا به یک عفونت ویروسی اختصاصی بوجود میآید، این عفونت اولیه ممکن است بصورت علائم گوارشی و یا عفونت تنفسی باشد.
مصرف گوشت مرغ آلوده، شیر غیر پاستوریزه و آب الوده از علل ابتلا به عفونتهای سیستم گوارشی است.
گیلن باره همچنین بدنبال تجویز واکسن علیه بیماریهای هاری، آنفولانزا و فلج اطفال دیده شده است.
علائم گیلن باره
علائم اولیه شامل بیحسی اندام بوده که پس از آن ضعف عضلانی بوجود میآید. ضعف عضلانی معمولا از پاها شروع میشود به سمت تنه، دستها و عضلات صورت پیشرفت میکند.
ممکن است درد کمر، گردن و ساق پاها نیز وجود داشته باشد.
شروع بیماری تدریجی بوده شش و ظرف چند روز یا چند هفته پیشرفت میکند و نهایتا طی 1 تا 28 روز به یک حالت ثابت میرسد.
در مراحل ابتدایی بیماری بخصوص در بیمارانی که در آنها بیماری سریع پیشرفت میکند در عضلانی وجود دارد. کودکان معمولا تحریکپذیر هستند.
ضعف عضلانی به سمت ناتوانی و نهایتا فلج چهار اندام پیشروی میکند حداکثر شدن ضعف معمولا طی 1 ماه پس از شروع علائم اولیه بوجود میآید.
در حدود 50 درصد از بیماران درگیری عضلات خارج از اندام روی میدهد ک بصورت نارسایی تنفسی دیده میشود.
درد هنگام بلع و ضعف عضلات صورت، اغلب نشانههای خطر میباشد. این علائم با خوردن تداخل دارد.
در گروهی از بیماران علائم مننژیت، التهاب عصب چشمی، احتباس ادراری یا بیاختیاری ادرار بوجود میآید که دو مورد آخر اغلب گذراست.
گاهی علائم بیماران متفاوت و بر خلاف انتظار است که خود ممکن است باعث سر در گمی در تشخیص شود.
در بعصی بیماران سیستم قلبی - عروقی نیز درگیر شده که بیمار دچار علائمی مثلل نوسان و ناپایداری فشار خون و ضربان قلب می شود.
در 7 در صد کودکان پس از بهبود علائم اولیه عود بیماری دیده میشود. این گروه از بیماران بسیار ضعیف شده و ممکن است بیماری پیشرونده باشد.
تشخیص گیلن باره
تشخیص این بیماری نیازمند آزمایش از مایع مغزی و نخاعی است و در بعضی شرایط برای کنار گذاشتن بیماریهای دیگر انجام تصویربرداری از نخاع ضروری است، همچنین برخی آزمایشات خونی و یا انجام نوار عضلانی کمک کننده خواهد بود، اما بیوپسی عضلانی ضرورتی ندارد.
درمان گیلن باره
برای درمان در مراحل ابتدای بیماری، تمام بیماران باید در بیمارستان بستری گردیده و تحت نظر قرار بگیرند، زیرا فلج بالارونده ممکن است به سرعت طی 24 ساعت پیشرفت کرده و عضلات تنفسی را گرفتار نماید، در مواردیکه پیشرفت بیماری تدریجی و آهسته باشد میتوان تنها بیمار را تحت نظر گرفت و درمان نیاز نخواهد داشت، اما در مواردی که سیر پیشرفت بیماری سریع باشد استفاده از دارو برای 5 روز مورد نیاز خواهد بود.
همچنین یکسری درمانهای حمایتی مثل حمایت سیستم تنفسی، پیشگیری از زخم بستر، حمایتهای تغذیهای، تسکین در دو درمان عفونتهای ثانویه لازم است.
سیر بیماری معمولا خوشخیم است و بهبودی معمولا طی 2 تا 3 هفته شروع میشود. اکثریت بیماران قدرت عضلانی را بطور کامل بدست میآورند.
اگرچه در بعضی بیماران مقداری ضعف عضلانی باقی میماند، اما در صورتیکه برخی علائم مثل درگیری اعصاب مغزی و یا بروز اختلال در سیستم تنفسی نشانه عاقبت بد بیماری و بجای ماندن عوارض خواهد بود.