ستاره حمیدی؛ كارشناس ارشد روانشناسی
آنچه مسلم است خواب كودك یكی از مهمترین مواردی است كه باید والدین بدان توجه ویژه داشته باشند. داشتن خواب كافی در رشد و سلامت جسمانی كودكان تاثیر بسزایی دارد. پزشكان توصیه میكنند كودكان ساعت 9 شب بخوابند به دلیل اینكه هورمونها در زمان تاریكی هوا ترشح بیشتری دارد و خوابیدن به موقع موجب جذب و افزایش متابولیسم هورمونها شده وموجب بلند قد شدن كودكان می‌‌شود.
والدین بسیاری در خواباندن كودك خود دچار مشكل می‌‌شوند، مخصوصاً اگر كودك بخواهد جدا از والدین در اتاق خود بخوابد. نخوابیدن به موقع كودك دو علت می‌‌تواند داشته باشد اول آنكه كودك می‌‌داند با خوابیدن از والدین خود جدا می‌‌شود و مسلماً جدایی از والدین خوشایند نخواهد بود و علت دیگر اینكه متاسفانه برخی والدین از خواب برای تنبیه كودكان استفاده میكنند بدین معنا در طول روز و یا شب برای خواب عصر به كودك یادآور می‌‌شوند كه بسیار شیطنت كرده و بهتر است كمی بخوابد این مسئله سبب منزجر شدن كودك از خواب می‌‌شود. استفاده از خواب به عنوان تنبیه رفتاری نامناسب است و باید در كودكان نگرش مثبت تری در مورد خواب ایجاد شود.
توصیه‌هایی به والدین
روانشناسان نیز معتقدند ساعت خواب و غذا خوردن كودك باید مشخص باشد و با توجه به اهمیت ویژه زمانبندی خواب كودك مواردی جهت خواباندن كودكان در ذیل ذكر می‌‌شوند كه می‌‌تواند به كودكان جهت داشتن خوابی آرام كمك نماید:
عدم استفاده از خواب به عنوان تنبیه
همانطور كه گفته شد هیچگاه از خواباندن كودك برای تنبیه كردن وی استفاده نشود. داشتن نگرش مثبت نسبت به خواب، دیگر خوابیدن به موقع را تبدیل به یك اجبار نمی‌‌كند. همه انسانها از اینكه مجبور باشند كاری را به اصرار منبع قدرتی انجام دهند بیزارند و در برابر آن مقاومت به خرج می‌‌دهند.
برنامه آمادگی قبل از خواب داشته باشید
قبل از خواب كودك باید آرام آرام برای خوابیدن آماده شود منظور از آماده كردن كودك این است كه اگر ساعت 9 باید بخوابد یك ساعت قبل از خواب به وی اطلاع دهید. ساعت 8 به وی شام داده ساعت 8:30 به وی بگویید بهتر است مسواك زده و برای خواب آماده شود و ساعت یكربع به 9 به وی گفته شود بهتر است كه دیگر برای رفتن به تخت خواب آماده شود و برای كودك داستان خوانده شود. در اوایل رعایت قانون خواب می‌‌توانید دقایقی را در كنار تخت كودك بدون صحبت كردن و بدون رابطه چشمی بنشینید و بعد از مدتی می‌توان اتاق را ترك كرد.
حریم‌‌ها را به وی یادآور شوید
كودك باید بیاموزد جای خواب او در رختخواب پدر و مادر نیست و باید حتماً شب را درون اتاق خود بخوابد. چنانچه كودك در نیمه شب بیدار شد بدون روشن كردن چراغ، به اتاق كودك رفته او را نوازش كنید یادآور شوید كه وقت خواب است و باید بخوابد و حتی اگر كودك تخت خود را ترك كرد و در تخت والدین به خواب رفت بهتر است وی را بغل كرده به تخت خودش منتقل كنید.
نشان دادن قاطعیت جهت خواباندن كودك از اهمیت زیادی برخوردار است. باید هر دفعه كه وی به تختخوابش می‌‌رود او را تشویق كنید و با دادن ستاره و یا هر ژتون دیگر وی را برای اینكه شب گذشته را در تخت خواب خود گذرانده است، تشویق كنید.
روحیات والدین
یكی دیگر از عواملی كه سبب می‌‌شود والدین در عادت دادن كودكان به خوابیدن در اتاق خودش ناموفق باشند روحیات خود والدین است. برخی از والدین به عللی از تنها گذاشتن فرزند خود در اتاق می‌‌هراسند و مدام نگران هستند كه در نبودشان كودك دچار مشكلی شود. بهتر است در این موارد والدین حتماً به روانشناسی متبحر مراجعه نمایند.
بسیاری از مقاومت‌‌های فرزندان و رفتارهای نامناسب شان واكنشی است در برابر مشكلات خود والدین، حتی ترس از تنها ماندن در اتاق كه اكثر كودكان با آن دست به گریبان هستند ناشی از ترس‌های آموخته شده از والدین است. آنچه مسلم است كودك باید رفتار را درون شما ببیند تا بتواند آن را انجام دهد. دیگر نصیحت كردن در دنیای حاضر تاثیر گذار نخواهد بود. آنچه تاثیر دارد نحوه رفتار و عملكرد والدین و واكنش‌‌هایی است كه كودكان از جانب والدین می‌‌بینند.
