منیره نوری‌فرد
ممكن است كودكتان هنگام دستشویی رفتن برای دفع مدفوع و اجابت مزاج دچار مشكل شده و حتی گریه كند، این همان یبوست است كه در میان كودكان شایع می‌باشد.
از كجا می‌توانید متوجه شوید كه فرزندتان دچار یبوست شده؟
وجود علائم زیر نشان‌دهنده یبوست در كودكان است:
درد شكم و ورم كردن شكم
خونریزی به هنگام دفع مدفوع
ممکن است برخی مواقع مدفوع كودكی كه دچار یبوست شده است، به شكل اسهال باشد. در حقیقت جمع شدن مقدار زیادی مواد دفعی در راست روده (انتهای روده و مجرای مقعد)، سبب خارج شدن مواد دفعی آبكی به شكل اسهال می‌شود.
در كودك مبتلا به یبوست، تعداد دفعات اجابت مزاج بسیار كم می‌شود و هر زمان كه اجابت مزاج انجام می‌دهد، مدفوع او خشك و سخت بوده و اجابت مزاج دردناك است.
دلایل زیادی سبب بروز یبوست می‌شوند از جمله:
خودداری كردن از اجابت مزاج به موقع و نگه داشتن مدفوع، بدین معنی كه كودك از اجابت مزاج و دفع مدفوع طفره می‌رود زیرا از لگن می‌ترسد و یا اینكه دوست ندارد در بعضی جاها مانند مدرسه و یا مهدكودك و... به دستشویی برود و یا شاید به علت داشتن درد به هنگام اجابت مزاج و ترس از تكرار این تجربه دردناك، حاضر نیست كه اجابت مزاج انجام دهد.
رژیم غذایی كودك به اندازه کافی از مواد غذایی فیبردار برخوردار نیست و یا مایعات به اندازه كافی در رژیم غذایی او گنجانده نشده و یا هر دوی این موارد. مصرف برخی از داروها (اثرات جانبی آنها ایجاد یبوست است)
درمان یبوست
سه راهكار اولیه برای درمان یبوست وجود دارد:
نرم كننده مدفوع برای راحت انجام شدن اجابت مزاج و دفع مدفوع
استفاده از این نرم‌کننده‌ها باید با تجویز پزشك انجام شود. هنگام استفاده از ماده‌ای برای نرم شدن مدفوع و راحتی اجابت مزاج، توجه داشته باشید كه به مقدار لازم و كافی از آن استفاده شود و دیگر اینكه خیلی زود استفاده از آن را قطع نكنید؛ برخی اوقات والدین پس از دادن یك نوبت از دارو و انجام اجابت مزاج كودك، مصرف آن را ادامه نمی‌دهند و همین امر می‌تواند مجددا به بروز یبوست كمك كند. بعضی از كودكان نیاز دارند كه به مدت چند هفته از این دارو استفاده كنند. پزشك، توصیه لازم را برای مدت زمان استفاده از دارو خواهد داشت.
رژیم غذایی پر فیبر همراه با مقدار فراوان آب و مایعات
سپاپ‌كورن از مواد غذایی فیبردار است كه كودكان اغلب آن را دوست دارند، علاوه بر این، مواد غذایی حاوی پروبیوتیك مانند ماست می‌تواند به بهبود دستگاه گوارش كمك كند.
هنگامی كه از مواد غذایی فیبردار برای كودكتان استفاده می‌كنید توجه داشته باشید كه از مایعات هم استفاده كنید. اگر كودكتان از مواد غذایی پر فیبر استفاده كند اما مایعات به اندازه كافی دریافت نكند، می‌تواند مشكل‌ساز شده و سبب تشدید یبوست شود. كودك شما باید در طول روز مقادیر زیادی آب بنوشد و همچنین از نوشیدن شیر غافل نشود. مصرف نوشیدنی‌های حاوی قند را در كودكتان كاهش دهید.
اجابت مزاج چند بار در روز
كودك خود را تشویق و ترغیب كنید هر روز صبح و پس از صرف وعده غذایی، اجابت مزاج داشته باشد. اگر هر سه راهكار را با هم دنبال كنید، نتیجه بهتری برای درمان یبوست خواهید گرفت. یك رژیم غذایی پرفیبر به تنهایی نمی‌تواند كودكی را كه دچار یبوست شدید می‌باشد، درمان كند مگر اینكه با سایر راهكارها از قبیل مصرف ماده‌ای برای نرم كردن مدفوع، همراه باشد. از طرفی اگر كودك رژیم غذایی كم‌فیبر داشته باشد و به میزان كافی آب و مایعات استفاده نكند، مجددا دچار یبوست خواهد شد.
