دکتر علیرضاغزنوی فوق تخصص ارتوپدی کودکان دانشگاه علوم پزشکی تهران
با فرارسیدن نوروز خانه تکانی‌ها شروع می‌شود. گاهی هنگام تمیز‌کاری و خانه تکانی مشکلات ارتوپدی پیش می‌آید که باعث تلخ شدن نوروز به کام خانواده می‌شود. از جمله این موارد هنگام تمیز کردن دیوارها و سقف است که جهت انجام آن شخص از نردبان استفاده می‌کند. افتادن از روی بلندی و سقوط روی کف دست که ممکن است در مواقع بازی در این ایام اتفاق افتد، گاهي موجب شکستگی در ناحیه مچ دست می‌شود. هرچند این شکستگی مچ دست در افراد مسن شایع‌تر است ولی در کودکان نیز اتفاق می‌افتد. در این ایام دو نوع شکستگی شایع‌تر است که شامل شکستگی انتهای ساعد و شکستگی آرنج است.
شکستگی انتهای ساعد
شکستگی انتهای ساعد به نام علمی شکستگی دیستال رادیوس است. همانطور که می‌دانید ساعد دو استخوان دراز به نام‌های رادیوس و اولنا دارد. مکانیسم این نوع شکستگی‌ها معمولا به صورت افتادن روی کف دست و اغلب همراه با جابه‌جایی به سمت خلف مچ دست است. در بچه‌ها به علت ضخامت بیشتر پرده روی استخوان و انعطاف‌پذیری بیشتر استخوان، شکستگی معمولا به صورت کامل و با جابه‌جایی زیاد نیست و مانند حالتی است که یک چوب ترکه شکسته می‌شود از این رو اکثر شکستگی‌ها به صورت Greenstick است. البته در سنین نوجوانی به بالا احتمال شکستگی با جابه‌جایی بیشتر می‌شود. از علائم این شکستگی‌ها در کودکان درد، تورم و بدفرم شدن ساعد و مچ دست است. در این موارد بهترین اقدام بی‌حرکتی محل شکستگی و بالا نگه داشتن دست و یا آویزان کردن دست به گردن است. درصورت امکان از کمپرس آب سرد استفاده گردد. پس از مراجعه به بیمارستان و انجام رادیوگرافی تشخیص شکستگی قطعی می‌شود. در صورتیکه در رادیوگرافی شکستگی جابه‌جایی زیادی نداشته باشد بی‌حرکتی با گچ کافی است اما چنانچه شکستگی با جابه‌جایی زیاد یا زاویه زیادی داشته باشد، لازم است در اتاق عمل تحت بی‌حسی یا بیهوشی جااندازی و گچ‌گیری انجام شود. در بعضی از شکستگی‌های نوجوانان، جوانان و افراد مسن که شکستگی با جابه‌جایی زیاد است و جااندازی پایدار نیست ممکن است نیاز به عمل جراحی باز و تعبیه پلاتین باشد اما باید در نظر داشت که معمولا شکستگی‌هـای کودکان از نوع کمتر جابه‌جا یا در نهايت نیاز به جااندازی و گچ‌گیری دارد و کمتر از عمل جراحی باز استفاده می‌شود علاوه بر آن بر اساس میزان جابه‌جایی و زاویه شکستگی در کودکان با افزایش سن پس از جوش خوردن بتدریج امتداد استخوان اصلاح می‌شود.
شکستگی در صفحه رشد
یک نوع دیگر از شکستگی‌های ناحیه مچ دست در کودکان شکستگی در صفحه رشد است. همانطور که می‌دانید در انتهای استخوان‌های دراز کودکان ناحیه‌ای به نام صفحه رشد است که غضروفی و حاوی سلول‌هایی است که تکثیر آنها باعث رشد استخوان می‌شود. این نوع شکستگی در صفحه رشد نیاز به جااندازی دقیق‌تر دارد زیرا در صورت آسیب صفحه رشد ممکن است منجر به زاویه‌دار شدن محل جوش خوردن شکستگی یا در صورت درگیری تمام صفحه رشد ممکن است منجر به کوتاهی استخوان شود، لذا نیاز به آگاهی والدین از ماهیت شکستگی‌های صفحه رشد و عوارض آن و درمان دقیق‌تر آن توسط پزشک می‌باشد.
شکستگی آرنج
نوع دیگر شکستگی شایع کودکان در این ایام شکستگی آرنج یا به نام علمی شکستگی سوپراکوندیل بازو است، این نوع شکستگی در انتهای استخوان بازو نزدیک آرنج اتفاق می‌افتد و این شکستگی با مکانیسم افتادن روی کف دست ایجاد می‌شود و از علائم آن درد، تورم و بد فرمي آرنج می‌باشد. نکته مهم در این نوع شکستگی بی‌حرکتی آرنج در زاویه کمتر از 90درجه‌آرنج و مراجعه هرچه سریع‌تر به اورژانس و انجام اقدامات درمانی می‌باشد، چرا که تورم شدید در ناحیه آرنج گاهي باعث فشار روی عروق می‌شود و خونرسانی اندام به مخاطره می‌افتد، لذا مراجعه هرچه زودتر، درمان به موقع به صورت جااندازی و گچ‌گیری یا جااندازی در اتاق عمل وگذاشتن پین برای ثابت کردن شکستگی، از عوارض احتمالی آینده جلوگیری می‌کند. گاهي دیده می‌شود که والدین به شکسته‌بندهای محلی مراجعه می‌کنند. آنها با بستن آرنج باعث تشدید تورم و به مخاطره انداختن خونرسانی اندام شده و چه بسا در مواردی با عوارضی مانند فلج دست تا سیاه شدن و گانگرن اندام همراه می‌شود. پس لازم است حتما به بیمارستان و پزشک دارای تخصص ارتوپدی مراجعه شود تا از این عوارض جلوگیری شود.
