همه ما به عنوان پدر یا مادر، مراقبت از کودک و سلامت او را جزء وظایف اولیه خود ميدانیم. کودکان، خصوصا در سنینی که هنوز قدرت تشخیص کافی ندارند، در معرض انواع خطرات قرار دارند. یکی از خطراتی که در ایام پایان سال بیش از پیش کودکان را تهدید ميکند، مسموميت با مواد شوینده و انواع سفید کنندهها است. هر ساله، افراد بسیاری، دچار مسمومیت به دلیل استنشاق گازهای خطرناک یا تماس با مواد ضد عفونی کننده و سفید کننده ميشوند. گاه به این مسمومیتها به موقع رسیدگی ميشود. اما گاه متاسفانه شدت این عوارض آنقدر شدید است که منجر به فوت فرد مسموم ميشود. در این میان، کودکان بیش از بزرگسالان آسیبپذیر هستند. به همین دلیل هم لازم است والدین به سلامت آنها توجه ویژه نشان دهند.
هر ماده شویندهای، از جمله انواع ضد عفونی کنندهها، سفید کنندهها، پاک کننده سطوح، جرم گیرها و حتی صابونهای معمولی ميتواند برای کودک مسمومکننده و در نتیجه خطرناک باشد. اگر فرزند شما، ذاتا کودکی کنجکاو و فعال است، مراقبت شما از او باید چندین برابر شود. هرچند خطرات ناشی از مسمومیت با مواد شوینده زیاد است، اما خوشبختانه با رعایت نکاتی شما ميتوانید از فرزند خود در خانه محافظت کرده و از هرگونه مسمومیت احتمالی جلوگیری کنید.
مسمومیت با مواد شوینده چگونه به وجود می آید
قرار گرفتن در معرض مواد شوینده به مدت طولانی، و یا حتی برای مدتی کوتاه، ميتواند منجر به مسموميت شود. معمولا افراد متوجه قدرت مادهاي که از آن استفاده ميکنند نیستند. برخی شویندهها و جرم گیرها گازهای بسیار خطرناکی منتشر ميکنند که وارد شدن این گازها به ریه ميتواند بسیار خطرناک باشد. معمولا فضای اتاق هم دارای تهویه کافی نیست. همچنین، ترکیب برخی شویندهها و جرم گیرها با یکدیگر منجر به تولید دستهاي از گازهای خطرناک جدید ميشود. در این میان، میزان آسیب پذیری ریههای کودکان بسیار بیشتر از بزرگسالان است. به همین دلیل هم ممکن است آنها به گازهای موجود در محیط عکسالعمل سریعتر و شدیدتری نشان دهند. اگر نظارت کافی بر کودکان وجود نداشته باشد، ممکن است آنها حتی اقدام به خوردن مواد ضد عفونی کننده بکنند که این مورد ميتواند جان آنها را خیلی سریع به خطر بیندازد. در مقایسه بین کودکان و بزرگسالان، تحقیقات نشان ميدهند که احتمال مسموم شدن توسط مواد شوینده در کودکان بیش از بزرگسالان است. در بزرگسالان، گاه مسموميت به دلیل نخواندن اطلاعات مندرج بر بسته محصول و پیروی نکردن از دستورالعملها رخ ميدهد اما در کودکان، موارد مسموميت بسیار بیشتر از بزرگسالان است.
درمان مسمومیت با مواد شوینده
نوع درمان بستگی به نوع مسموميت و نوع مادهاي که کودک توسط آن مسموم شده است دارد. در صورت مشاهده علائم مسموميت، کودک باید فورا به بیمارستان منتقل شود. پزشک ابتدا علائم حیاتی کودک را، که شامل ضربان قلب، دمای بدن، فشار خون و تنفس ميشود کنترل ميکند. اگر شما ميدانید که کودک با چه ماده شویندهاي در تماس بوده است و میزان این تماس نیز چه مقدار بوده است، باید فورا اطلاعات خود را با پزشک در میان بگذارید. از جمله روشهای درمان مسموميت توسط مواد شوینده ميتوان به این موارد اشاره کرد: اکسیژن، داروهای مسکن، لوله تنفس، مایعات داخل وريدي، برداشتن یا پانسمان قسمتهای سوخته پوست، شستن مداوم قسمتهای سوخته، برونكوسکوپی، آندوسکوپی.
آیا کودکانی که دچاره مسمومیت ناشی از تماس با مواد شوینده شدهاند به طور کامل درمان می شوند
آینده فردی که در اثر تماس با مواد شیمیایی مسموم شده است بستگی زیادی به نوع ماده مسموم کننده و میزان قرار گرفتن در معرض آن دارد. هر چه اقدامات درمانی اولیه سریعتر آغاز شود، احتمال بهبود یافتن کودک به طور کامل بیشتر ميشود. اگر مواد شیمیایی توسط کودک خورده شده باشند، ممکن است درمان هفتهها و حتی ماهها طول بکشد. اگر این مواد با سطح پوست تماس پیدا کرده باشند، درمان آن شبیه درمان سوختگیها خواهد بود. البته میزان موفقیت فرایندهای درمانی بستگی زیادی به میزان سوختگی دارد.
علائم
بسیاری از مسموميتها، اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشوند، برای سلامت فرد عوارض و خطرات جدی در پی خواهند داشت. برای تشخیص مسموميت، لازم است که شما با علائم آن آشنا باشید. علائم مسموميت بستگی به نحوه مسموميت و میزان تماس او با ماده شوینده دارد. اگر پوست کودک با ماده شوینده تماس پیدا کرده است، ممکن است پوستش قرمز، ملتهب و حتی در برخی قسمتها دچار سوختگی سطحی شود. اگر کودک گازهای خطرناک تولید شده توسط مواد شوینده را استنشاق کرده باشد، ممکن است راه تنفسی او متورم شود و برای تنفس با مشکل مواجه شود. یکی از علائم مشکل در تنفس، صدایی است که هنگام تنفس تولید ميشود و یا تغییر رنگ کودک و تلاش او برای نفس کشیدن. این مورد باید جدی گرفته شود زیرا اختلال در تنفس ميتواند سلامت کودک را به خطر بیندازد. اگر مواد شوینده با چشم کودک تماس پیدا کنند، او ممکن است موقتا، و در مواردی که ماده شوینده بسیار قوی و اسیدی باشد، به طور دائم، بینایی خود را از دست بدهد. در این حالت، چشمهای کودک دچار سوزش شدید ميشوند و او بیتابی خواهد کرد. معمولا اگر کودک مسموم شود، فشار خون او و ضربان قلبش خیلی سریع و محسوس کاهش خواهد یافت. در موارد حاد و خطرناک، قلب در اثر تماس با مواد شیمیایی، ناگهان از حرکت ميایستد. آزمایش خون ميتواند نشان دهد که میزان اسید خون تغییر کرده است. این تغییر ميتواند به اندامهاي مهم و اصلی بدن آسیب برساند. این آسیبها ميتوانند در اثر تماس با هر نوع ماده شیمیایی، از جمله شویندههای خانگی ایجاد شوند. آثار مسموميت بر سیستم گوارش نیز مشهود خواهد بود. فردی که در اثر تماس یا خوردن مواد شوینده مسموم شده است، معمولا استفراغ ميکند و گاه در این استفراغها، خون نیز دیده ميشود. وجود درد در ناحیه شکم و خون در مدفوع نیز از دیگر علائم مسموميتهای حاد است. اگر ماده شوینده قوی باشد، ممکن است حتی مری نیز آسیب ببیند و دچار سوختگی شود.