دكتر ريحانه بركتين؛ متخصص اطفال
کاوازاکی یک بیماری تبدار روماتولوژیک است که اولین بار توسط دکتر تومیساکوکاوازاکی در سال 7691 بیان شد. این بیماری در تمام دنیا دیده میشود اما در آسیا شایعتر است و میتوان گفت شایعترین واسکولیت دوران کودکی است. کاوازاکی اغلب در اواخر زمستان و اوایل بهار رخ میدهد.
علت بیماری کاوازاکی
علت این بیماری ناشناخته است اما بنظر میرسد عوامل عفونی علت اولیه بیماری است که باعث التهاب عروق خونی در سراسر بدن میشود. بعضی از عوامل محیطی و یا تماس با توکسینها و سموم نیز بعنوان علت بیماری ذکر شده است ولی آنچه مسلم است اینکه بیماری واگیردارنمی باشد.
علایم بیماری کاوازاکی
تب علامت اولیه است که عموماً بسیار بالا بوده، علیرغم کاهش موقت مجدد افزایش مییابد و به آنتیبیوتیک پاسخ نمیدهد. برای تشخیص بیماری، تب باید حداقل 5 روز طول بکشد. دوره تب 1 تا 2 هفته معمولا طول میکشد اما گاهی نیز تا 3 الی 4 هفته بطول میانجامد. هرچه تب طولانیتر باشد احتمال بروز عوارض قلبی بیماری بیشتر خواهد بود. سایر علایم عبارتند از: التهاب، پرخونی و قرمزی چشمها، التهاب و خشکی و قرمزی مخاط دهان و حلق، خشکی و ترک خوردگی لبها که در اصطلاح زبان توتفرنگی گفته میشود، قرمزی و تورم دستها و پاها، بروز ضایعات پوستی با اشکال مختلف و بزرگی غدد لنفاوی ناحیه گردن. معمولاً 1 تا 3 هفته پس از بروز علایم اولیه نواحی کشاله ران، نوک انگشتان دستها و پاها دچار پوستهریزی میشوند. در زمان کاهش موقت تب بیاشتهایی در کودکان شایع است. سایر علایم بیقراری کودک بخصوص در سنین کمتر، اسهال، التهاب پردههای مغزی، التهاب کبد، التهاب مجاری ادراری، درگیری مفاصل و عفونت گوش است. احتمال التهاب مفاصل در کودکان دختر بیشتر است و میتواند در همان شروع سایر علایم رخ دهد، در این حالت دستها، زانوها، مچ پاها و لگن بیشتر درگیر میشود. اما مهمترین و جدیترین عارضه کاوازاکی درگیری قلبی است که در حدود
15-25 کودکان رخ میدهد. التهاب قلب، طپش قلب و کاهش عملکرد قلبی، التهاب پردههای اطراف مغز، اتساع عروق خونرسان قلب و نارسایی دریچههای قلب از مهمترین علایم قلبی در بیماران است. طول کل دوره بیماری معمولا 6 تا 8 هفته است. عوارض قلبی بخصوص در مواردی که بیماری دیرتر تشخیص داده شود شایعتر است. در بعضی از موارد ازجمله سن پایین کودک، جنس پسر، عود تب پس از قطع موقت تب احتمال خطر بروز عوارض بیشتر است.
تشخیص بیماری کاوازاکی
تشخیص بیماری کاوازاکی میتواند دشوار باشد زیرا که برای تشخیص این بیماری هیچگونه آزمایش اختصاصی وجود ندارد و در واقع تشخیص این بیماری براساس مشخصات کلینیکی بیمار است. کودک تحت آزمایشهای معمول آزمایشگاهی قرارگرفته و ممکن است پزشک به منظور تشخیص مشکلات قلبی، اکوکاردیوگرافی درخواست نماید. گاهی بیماری با سایر حالات مشابه از جمله مخملک نیز اشتباه گرفته میشود.
درمان بیماری کاوازاکی
درمان کاوازاکی در بیمارستان انجام میشود و شامل موارد زیر میباشد:
تزریق دارویی بنام ایمونوگلوبولین که ازطریق وریدی به بیمار تزریق میشود و باعث کاهش التهاب رگهای خونی میشود. آسپرین که به کاهش تب و درد کمک میکند و از خطر احتمالی لختهشدن خون کم میکند. مصرف آسپرین معمولاً بعد از مرخص شدن از بیمارستان نیز باید ادامه داشته باشد و سپس با دستور پزشک مقدار آن تنظیم شود. اگر کاوازاکی منجربه بروز مشکلات قلبی شود لازم است کودک تحت پیگیریها و دریافت درمانهای لازم باشد. در ابتدای این بیماری باید اکوکاردیوگرافی انجام شود و سپس 2 ماه بعد تکرار شود. لازم به ذکر است در این بیماری تشخیص و درمان زودهنگام بسیارمهم است، زیرا که دوره بیماری را کوتاهتر میکند و احتمال بروز مشکلات قلبی کم میشود. کمتر از 2 درصد کودکانی که یکبار به این بیماری مبتلا شدهاند، مجدداً دچار این بیماری میشوند. متاسفانه به دلیل عدم اطلاع از عامل ایجاد کننده بیماری، در حال حاضر راهی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری وجود ندارد.