دكتر ریحانه بركتین؛ متخصص اطفال
تغذیه سبک و مناسب
غذاهای سبک و مغذی که هضم آنها برای بدن آسان‌تر باشد مناسب خواهد بود برای مثال میوهها، سبزیجات، غلات و پروتئین‌های بدون چربی که سرشار از مواد مغذی، ویتامین‌‌ها، مواد معدنی و فیبر هستند برای بدن کودک بیمار بسیار مفیدند. غذاهای آبدار به درمان سرماخوردگی خیلی کمک می‌کنند. برای مثال سوپ مرغ با رشته فرنگی برای درمان سریع سرماخوردگی بسیار مفید است. سوپ مرغ دارای خواص غیر التهابی است و به تسکین احتقان و گرفتگی بینی کمک می‌کند.
عسل
ثابت شده مصرف عسل در سرماخوردگی باعث کاهش سرفه و در نتیجه خواب بهترکودک می‌شود. استفاده از عسل در شیرین کردن انواع داروهای مورد استفاده در سرماخوردگی بسیار مفید است. حل کردن عسل در شیر داغ و نوشیدن آن در کاهش التهاب گلو و سینه بسیار موثّر است.
خواب و استراحت
خوابیدن و استراحت کردن باعث می‌شود عملکرد سیستم ایمنی بدن کودک افزایش یابد و همه توانایی خود را برای مبارزه با ویروس سرماخوردگی استفاده کند. بنابراین بهتر است کودک حداقل ۸ ساعت در شب خوابیده و علاوه بر آن در طول روز هم حتماً چند خواب کوتاه داشته باشد. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده است که کمبود خواب، فرد را در برابر ابتلا به بیماری مستعد می‌کند.
مصرف مایعات
نوشیدن مایعات کافی بسیار اهمیت دارد و به بدن کمک می‌کند. گرچه آب بهترین نوشیدنی است، علاوه بر آب، از آب میوهها، برخی جوشانده‌ها، آب سبزیجات طبیعی و شیرین نشده نیز می‌توان استفاده نمود. نقش آب و مایعات تامین رطوبت بدن و قسمت‌های مخاطی سیستم تنفسی، شامل مخاط بینی و گلو و همچنین کمک به دفع ترشحات آنهاست. البته لازم است بدانیم کودک در زمان تب باید بیش از مقدار معمول مایعات مصرف نماید، نوشیدنی‌‌های گرم مانند چای علاوه بر منافع قبلی باعث تسکین درد و تورم گلو و بینی نیز می‌شوند.
ویتامین C
ویتامین C نیز تاثیر مثبتی روی سیستم ایمنی بدن دارد و مقاومت بدن را در برابر بیماری‌ها افزایش می‌دهد، همچنین این ویتامین حاوی آنتی اکسیدان‌‌هاست. یکی دیگر از فواید ویتامین C، کمک به بهبود زخم‌‌ها و جراحت‌‌هاست. کمبود ویتامین C باعث ایجاد خستگی، کاهش اشتها و کاهش مقاومت بدن در برابربرخی از عفونت‌‌ها می‌شود. منابع اصلی ویتامین C شامل مرکبات ( نارنگی، پرتقال، گریپ فروت و لیمو)، کیوی، انواع فلفل، توت فرنگی، جعفری، کلم‌‌ها و... است.اما باید دانست این ویتامین در برابر نور، حرارت و اکسیژن حساس بوده و خواص خود را از دست می‌دهد، توصیه می‌شود که میوهها و سبزیجات به صورت خام مصرف شده و بلافاصله قبل از خوردن پوست گرفته شوند.
لیمو (هر دو نوع ترش و شیرین) که یکی از منابع اصلی این ویتامین است از قدیم به صورت ترکیب با عسل در آب یا شیر و همچنین در سوپ مرغ (لیمو ترش) و هم بصورت آبمیوه و یا ترکیب با عسل (لیمو شیرین) کاربرد داشته است. بعلاوه حالت لزج لیمو شیرین باعث نرم شدن گلو و سینه می‌شود.
بخور
در سرماخوردگی یا آنفولانزا، بخور یکی از مهمترین اصول درمانی است، عمل اصلی بخور، باز کردن مجاری سینوس‌‌ها و رقیق نمودن ترشحات آنها و در نتیجه تسهیل خروج آنهاست. البته اغلب داروهای مورد استفاده در بخور، اثر خوبی در کاهش میزان تولید موضعی ترشحات و نیز تراکم ویروسی دارند، اما حتی بخور با آب خالی نیز کمک کننده است. دستگاه‌های بخور سرد و دستگاه‌های بخور گرم، هر دو اثر یکسانی در مرطوب کردن هوا دارند. هر دو دستگاه، هوا را مرطوب می‌کنند و بخار آبی که کودک تنفس می‌کند و به راه‌های هوایی پایینی دستگاه تنفسی وی می‌رسد، چه بخور از نوع سرد باشد و چه از نوع گرم، یک درجه حرارت دارد. نکته‌ای که باید مدنظر داشت این است که استفاده از این دستگاه‌ها نباید دایمی باشد.
آب نمک
با توجه به اینکه آب نمک التهاب گلو و بینی را کاهش می‌دهد، غرغره کردن آب نمک، در کودکان سنین بالاتر می‌تواند تسکین دهنده گلو درد باشد. چکاندن قطره‌‌های بینی موجود در داروخانه‌‌ها (قطره‌‌های کلرور سدیم) نیز برای شیرخواران و کودکان مفید است، در سرماخوردگی نوزادان و کودکان، گرفتگی بینی آنها اغلب باعث بروز اشکال در شیرخوردن و خوابیدن آنها می‌شود.
نعنا
اسانس نعنا با بوی نافذ و تند خود قدرت فوق‌العاده‌ای در باز کردن بینی دارد و درعین حال یک ضدعفونی کننده است. این اسانس بصورت قطره منتول در داروخانه‌‌ها موجود است. برای باز شدن بینی، می‌توان چند قطره از این محلول را دو طرف بالش یا روی یقه لباس کودک ریخت. تبخیر شدن این محلول باعث رفع احتقان شده و برای او خواب راحتی را در پی خواهد داشت. این کار را می‌توان چندین مرتبه روزانه تکرار نمود، در کودکان بزرگتر می‌توان چند قطره از محلول را جلوی بینی مالید. همچنین اضافه کردن چند قطره از آن به محلول بخور، اثربخشی آن را فوق‌العاده زیاد می‌کند.
رعایت بهداشت
دست‌‌های خود و کودکتان را بطور مرتب و خصوصاً پس از تمیز کردن بینی، با آب ولرم و صابون بشویید. در مدت بیماری کودکتان مراقب باشید که ویروس را به خود و اطرافیان‌تان منتقل نکنید.
