تحريريه ماهنامه كودك سالم
همه ما تا به حال در زندگی خود حداقل یکبار سکسکه را تجربه کردهایم. علت ایجاد سکسکه تحریک عصب واگ یا یکی از شعب آن است. این عصب دهم مغز است كه از مغز شروع میشود و تا شکم ادامه دارد. سکسکه میتواند آرامش افراد را بر هم زند، خصوصا اگر این فرد یک کودک یا نوزاد باشد و علت این حالت غیر طبیعی را نداند. هر فرد، از جمله کودکان، حداقل سالی سه الی پنج بار دچار سکسکه میشود. جالب است بدانید که حتی جنین در داخل شکم مادر نیز میتواند سکسکه کند. با سکسکه جنین، برخی مادرها نگران میشوند و تصور میکنند برای فرزندشان مشکلی غیر عادی ایجاد شده است.
برای متوقف کردن سکسکه راههای زیادی وجود دارد. این راهها عمدتا مبتنی بر دو روش کلی هستند. روش اول تحریک عصب واگ با یک حس دیگر است. با تحریک مجدد و شدیدتر، این عصب به مغز فرمان میدهد که مشکل بزرگتری ایجاد شده است و برای مقابله با آن لازم است که سکسکه را متوقف کند. روش دوم نیز روند تنفس را مختل میکند.
اینکار، میزان دیاکسید کربن در خون را افزایش میدهد. در نتیجه بدن برای دفع این میزان اضافی دی اکسید کربن همه قوای خود را به کار میگیرد و در نتیجه از سکسکه کردن منصرف میشود. هر گاه فرزندتان دچار سکسکه شد، شما میتوانید با استفاده از روشهایی که در ادامه به شما معرفی میکنیم، این مشکل را متوقف کنید.
سکسکه را شیرین کنید
اشباع کردن انتهای اعصابی که در دهان قرار دارند با یک ماده شیرین میتواند سکسکه را متوقف کند. کافیست فرزندتان مقداری شکر در قسمت پشت زبانش، همان قسمتی که طعمهای ترش را تشخیص میدهد، بریزد. با اینکار، پس از مدت کوتاهی سکسکه خود به خود متوقف میشود.
گوش فرزندتان را بگیرید
برخی پزشکان توصیه میکنند برای متوقف کردن سکسکه، بهتر است گوشها را با دستها بپوشانيد. برخی انشعابهای عصب واگ به سیستم شنوایی میرسند. در نتیجه با تحریک این اعصاب در این قسمتها، این عصب توجه خود را بر حل مشکل جدید متمرکز کرده و سکسکه متوقف ميشود. البته توجه داشته باشید که در این کار باید با ملایمت رفتار کنید. انگشتان خود را در گوش فرزندتان فرو نبرید و فقط گوشها را با کف دست بپوشانید.
فرزندتان را بترسانید
شاید این مورد عجیب به نظر رسد، اما همانطور که خیلی از ما تا کنون شنیدهایم، ترساندن فردی که سکسکه میکند میتواند در از بین رفتن این حالت موثر باشد. این مسئله حقیقت دارد. علت علمی چنین نتیجهای نیز این است که ترساندن فردی که سکسکه میکند، موجب تحریک عصب واگ شده و سکسکه را تمام میکند. پس اینبار اگر خواستید سکسکه فرزندتان زودتر تمام شود، او را غافلگیر کنید و یا بترسانید!
نوشیدن آب
نوشیدن آب میتواند در برهم زدن سیکل سکسکه موثر باشد. همچنین قرقره کردن آن نیز مفید است و البته معمولا توصیه میشود کودکان از قرقره کردن آب بپرهیزند زیرا اینکار میتواند برای آنها خطرناک باشد.
فرزندتان را قلقلک بدهید
قلقلک دادن نیز در تحریک عصب واگ و کاهش سکسکه موثر است. اگر فرزندتان قلقلکی است، اینبار که سکسکه سراغش آمد او را قلقلک دهید و اجازه دهید تا میتواند بخندد. اینکار هم سکسکه فرزند شما را متوقف میکند، اما دقایق خوشی را برای شما ایجاد میکند.
حبس کردن نفس
تغییر در الگوی تنفس یکی دیگر از کارهایی است که سکسکه را تمام میکند. البته علت این مورد، افزایش دیاکسید کربن در خون و تلاش بدن برای مبارزه با این وضعیت است که پیشتر نیز به آن اشاره شد. کافیست از فرزندتان بخواهید دهان خود را ببندد، بینی خود را بگیرد (درست مانند حالتی که آماده شیرجه زدن در آب است) و تا جاییکه میتواند نفس خود را حبس کند. پس از مدتی سکسکه خود به خود متوقف میشود.
تنفس در یک پاکت
تاثیر تنفس در یک پاکت کاغذی نیز مانند حبس نفس است. در واقع اینکار نیز موجب افزایش دی اکسید کربن در خون شده و در نتیجه، بدن برای مبارزه با این میزان اضافی همه تلاش و نیروی خود را به کار میگیرد. به همین دلیل هم از سکسکه کردن منصرف میشود.
از فرزندتان بخواهید آهستهتر غذا بخورد
هرچه فرزند شما سریعتر غذا بخورد، غذا کمتر جویده میشود که نتیجه این مشکل، سکسکه است. همچنین سرعت بالا در غذا خوردن باعث میشود در کنار مواد غذایی، هوای زیادی نیز وارد بدن کودک شود. در نتیجه عصب واگ کار خود را شروع میکند. یکی از بهترین و موثرترین راههای پیشگیری از سکسکه، خوردن غذا با آرامش و برداشتن لقمههای کوچکتر است.
اجازه ندهید فرزندتان بیش از حد غذا بخورد
افراط در خوردن غذا و پر کردن معده با مواد غذایی یکی دیگر از علل ایجاد سکسکه است. حتی برخی متخصصان معتقدند که سکسکه راهی است که بدن از طریق آن به شما میفهماند که نباید بیش از این غذا بخورید و باید اجازه دهید سیستم گوارش غذای خورده شده را هضم کند.
اجتناب از غذاهای تند
معمولا کودکان تحمل غذای تند را ندارند. اما اگر فرزند شما جزء افرادی است که به غذاهای تند علاقه دارد، بدانید که یکی از علل ایجاد سکسکه، مصرف مواد غذایی تند است. برخی ادویههای تند موجب تحریک مری و معده میشوند. همچنین با افزایش اسید معده، این اسید میتواند به مری بازگردد و موجب ایجاد سکسکه شود.