تحریریه ماهنامه كودك سالم
خمیر دندان‌های حاوی فلوراید
حدود بیش از 95 درصد از كل خمیردندان‌هایی كه در سرتاسر دنیا تولید می‌شود، حاوی فلوراید هستند. میزان فلوراید به كار رفته در خمیر دندان‌ها همواره روی تیوب آنها مشخص می‌شود. خمیر دندان‌های حاوی فلوراید به طرز چشمگیری از تخریب دندان‌ها جلوگیری می‌كنند.
از آنجاییكه شیرخواران و كودكان خردسال (زیر 2 سال) به هنگام مسواك زدن ممكن است، خمیر دندان را قورت بدهند، فلوراید موجود در خمیر دندان احتمالاً آنها را دچار نوعی مسمومیت خواهد كرد و در اثر آن در مینای دندان برخی لكه‌های سفید یا زرد ظاهر شوند، لذا برخی از كارخانه‌های تولید خمیر دندان، نوعی خمیردندان حاوی فلوراید اندك برای این سنین از كودكان تولید نمودند كه میزان فلوراید آنها كمتر از ppm 600 است. در حالت استاندارد میزان فلوراید موجود در خمیر دندان چیزی حدود 1500-1000 است.
بهترین روش برای مسواك زدن دندان‌های كودكان
برای شروع از یك مسواك نرم و كوچك و مقدار اندكی خمیر دندان استفاده كنید. برای كودكان زیر 2 سال به اندازه یك دانه برنج خمیر دندان و برای كودكان 5-2 سال از خمیر دندان به اندازه یك نخود استفاده كنید. بهتر است مسواك زدن هر روز دو بار صبح و شب انجام شود.
تمام سطوح داخلی و خارجی دندان‌ها و حتی روی زبان نیز مسواك زده شوند تا باكتری‌هایی كه باعث بوی بد دهان می‌شوند از بین بروند. ممكن است دندانپزشك كودك‌تان استفاده از نخ دندان را نیز توصیه كند كه در مورد اینكار هیچ اجبار و الزامی نیست.
چه زمان كودك‌تان می‌تواند به تنهایی دندان‌هایش را مسواك بزند
وقتی كه بخواهد و توانایی انجام آن را نیز داشته باشد، اجازه بدهید كه فرزندتان خودش اینكار را انجام دهد حتی اگر نتواند به طور كامل مسواك بزند ولی بزودی در سنین 7 سالگی به این كار نیز تسلط خواهد یافت. در همان لحظه كه او دندان‌هایش را مسواك می‌زند، شما نیز همین كار را در مورد دندان‌های خودتان انجام دهید و بعد هر یك دندان‌های دیگری را چك كند تا ببیند كاملاً تمیز شده است یا نه.
وقتی كه كودك‌تان هیچ تمایلی به مسواك زدن ندارد
ممكن است استفاده از مسواك‌ها و خمیر دندان‌های جالب و زیبا با طرح‌های كارتونی و شاد آنها را تشویق به انجام اینكار كند. حتی می‌توانید چند مسواك مختلف با طرح‌ها و رنگ‌های متفاوت برای فرزندتان تهیه كنید تا او نیز به دلخواه هر كدام را كه خواست انتخاب كند.
آیا لازم است كه حتماً كودكان از فلوراید استفاده كنند؟
كودك شما فلوراید مورد نیاز بدنش را از طریق آب و یا خمیر دندان دریافت می‌كند. در آب‌های آشامیدنی مقدار اندكی فلوراید وجود دارد. گاهی اوقات لازم است كه از مكمل فلوراید برای كودك‌تان استفاده نمائید و میزان آن را فقط پزشك او مشخص می‌كند. آب آشامیدنی و آب میوه‌ها حاوی فلوراید هستند البته این مقدار آنقدر كم است كه روی برچسب‌شان قید نمی‌شود. به خاطر داشته باشیم كه فلوراید برای حفظ سلامت دندان‌های كودك مفید است ولی قورت دادن آن باعث مسمومیت می‌شود.
آیا خوردن برخی غذاهای خاص باعث تخریب سریع‌تر دندان‌های كودك می‌شود؟
بله، زیاده‌روی در مصرف شیرینی جات و یا حتی میوه‌ها و مواد غذایی شیرین، غذاهای پر نشاسته، غذاهای چسبناك مثل میوه‌های خشك كه به راحتی با شستشوی دندان‌ها از بین نمی‌روند، باعث تسریع روند تخریب دندان‌ها می‌شود.
شروع عادت خوب مسواك زدن از 3 ماهگی تا 24 ماهگی
آیا می‌دانید كه شروع یادگیری عادت‌های جدید و خوب بهتر است كه در چهارماهگی باشد شروع مسواك زدن و یا حتی آشنا كردن نوزاد با مسواك زدن می‌تواند پایه‌های یك عادت خوب را در آینده بنا كند. در این سنین می‌توانید از خمیر دندان‌های بدون رنگ‌های مصنوعی و بدون فلوراید و مواد نگهدارنده استفاده كنید. از مسواك‌های بسیار نرم و انعطاف‌پذیر با موهای بسیار نرم استفاده كنید.
2 سالگی و بالاتر از آن
مسواك زدن دندان‌ها به نحوی برای او سرگرمی محسوب می‌شود. خمیر دندان‌ها در این سنین طعم میوه‌ها و یا عطر نعنا را دارند و حاوی مقدار اندكی فلوراید نیز هستند. شما نیز به عنوان بزرگ‌تر كودك‌تان، نحوه مسواك زدن او را مشاهده می‌كنید تا در صورت لزوم برخی نكات را یادآوری كنید و متذكر شوید.
مسواك‌های مخصوص این دوره نیز باید نرم باشند و به لثه آسیب نرسانند.
برخی از مسواك‌ها به شكل حیوانات هستند و رنگ‌های متفاوت دارند. دسته پلاستیكی و نرم‌شان باعث می‌شود كه به راحتی در دست‌های كودك قرار بگیرند و حركت كنند.
كودكان معمولاً حدود 20 دندان شیری دارند كه یكی پس از دیگری از حدود 6 ماهگی به ترتیب نمایان می‌شوند. معمولاً در 2 یا 3 سالگی تعداد دندان‌های شیری به این عدد می‌رسد. وجود دندان‌های شیری برای غذا خوردن، صحبت كردن، خندیدن و اعتماد به نفس بسیار لازم است. كودكانی كه در دوران كودكی دندان‌های سالمی دارند در بزرگسالی نیز به احتمال زیاد دندان‌های سالمی خواهند داشت.
دندان‌های دائمی تقریباً از 6 سالگی نمایان می‌شوند. یك فرد بالغ و بزرگسال 32 دندان دائمی دارد. این دندان‌ها تا 13 سالگی كامل می‌شوند ولی دندان‌های عقل در 25-17 سالگی رشد می‌كنند. دهان ما پر از انواع باكتری‌ها است كه روی دندان‌ها به صورت یك لایه چسبناك زندگی می‌كنند. و به آن پلاك گفته می‌شود.
این باكتری‌ها اسیدی را تولید می‌كنند كه به مینای دندان‌ها آسیب می‌رساند و این اتفاق در كودكی با مصرف بسیار زیاد شیرینی‌جات و عدم رعایت نكات بهداشت دهان و دندان مثل مسواك زدن رخ می‌دهد. كودكان بزرگ‌تر می‌توانند بعد از هر وعده غذایی آدامس بدون قند مصرف كنند. این آدامس باعث از بین رفتن باكتری‌ها می‌شود و از فساد دندان‌ها جلوگیری می‌كند.
