تحریریه ماهنامه كودك سالم
خفگی چهارمین علت مرگ و میر در میان کودکان زیر 5 سال است.
متاسفانه هر روزه تعداد زیادی از کودکان جان خود را به همین دلیل از دست میدهند.
هیچیک از ما دوست نداریم در شرایطی قرار گیریم که مجبور به نجات جان یک کودک شویم اما همیشه امکان وقوع هر اتفاقی وجود دارد.
در هر صورت، والدین باید خود را برای انجام اقدامات صحیح در این شرایط آماده کنند.
خفگی چگونه اتفاق میافتد؟
خفگی زمانی اتفاق میافتد که کودک قصد بلعیدن مقداری غذا یا هر وسیله کوچک دیگری را دارد و آن وسیله به جای اینکه از مری او عبور کند، وارد نای و مسیر تنفسی او شده و آن را مسدود میکند.
با مسدود شدن مسیر تنفسی، هوا به ریهها وارد یا از آنها خارج نمیشود. کودکان در سنین خاصی دوست دارند همه چیز را در دهان خود بگذارند.
در واقع آنها برای شناخت دنیای اطرافشان اینکار را میکنند. به همین دلیل است که احتمال خفگی در میان کودک بسیار زیاد است.
نکاتی که والدین برای پیشگیری از ابتلای فرزندشان به خفگی باید رعایت کنند
هیچگاه اجازه ندهید فرزندتان به تنهایی و بدون نظارت شما یا همسرتان غذا بخورد.
هر کودکی باید در حالت نشسته غذا بخورد. غذا خوردن هنگام دویدن یا به صورت دراز کشیده احتمال خفگی را افزایش میدهد.
هر کودکی باید برای خوردن غذاهای جامد دندانهای کافی داشته باشد. همچنین کودکانی که دارای شرایط جسمانی خاص و ویژه هستند باید برای خوردن غذا مورد توجه بیشتری قرار گیرند.
محیطی که کودک در آن غذا میخورد باید آرام و به دور از تنش باشد.
غذا را برای خوردن کودک آماده کنید. غذا باید تکه تکه شده و هسته یا هر قسمت سخت آن جدا شود. همچنین بهتر است سبزیجات و سایر مواد غذایی سخت کاملا پخته و نرم شوند.
مواد غذایی جامد و مایع نباید با یکدیگر بلعیده شوند. اجازه دهید فرزندتان غذای جامدی که در دهان دارد را خوب جویده و قورت دهد، سپس آب یا هر نوشیدنی دیگری به او بدهید.
اگر قصد دارید غذایی جدید به فرزندتان بدهید، ابتدا مقدار کمی از آن را در دهان او بگذارید و اجازه دهید چند دقیقه بگذرد. برخی کودکان به برخی مواد غذایی حساسیت دارند و با خوردن آنها بدنشان دچار واکنشهای آلرژیک میشود.
پیش از خرید هر گونه وسیله بازی برای کودک به هشدارهای مندرج بر محصول توجه کنید و ببینید که آیا آن وسیله بازی برای سن فرزند شما مناسب است یا خیر.
با تکنیکهای نجات کودک در این شرایط آشنا شوید و مراکز اورژانس را شناسایی کنید.
در ادامه برخی اقدامات اولیه برای نجات کودکی که در حال خفه شدن است و نحوه CPR (كمكهای اولیه) را به شما آموزش میدهیم. اما توصیه میشود به این راهنما اکتفا نکنید و حتما یک دوره چند ساعته کمکهای اولیه را در این رابطه بگذرانید.
تکنیکهای نجات کودک با توجه به سن کودک متفاوت خواهند بود که در کلاسهای آموزشی این تکنیکها به درستی طبقهبندی و تدریس میشوند.
راهنمایی که ما برای شما فراهم کردهایم مخصوص کودکان 1 تا 12 سال است.
مرحله 1: فورا موقعیت را ارزیابی کنید
اگر کودک ناگهان نتوانست گریه یا سرفه کند یا قادر به صحبت کردن نبود، به احتمال خیلی زیاد چیزی در مسیر تنفسی او قرار گرفته و مانع عبور جریان هوا شده است.
در این حالت ممکن است کودک صداهایی از خود تولید کند یا حتی هیچ صدایی تولید نکند. همچنین معمولا پوست او به رنگ قرمز یا آبی در میآید.
در این حالت باید سریعا آنچه مسیر تنفسی او را مسدود کرده است را از طریق دهان خارج کنید.
اگر کودک سرفه میکند، هر چند شدید، این بدین معناست که تنها بخشی از مسیر تنفسی او بسته شده است. پس بهتر است او را تشویق کنید سرفه کند تا شی از گلوی او خارج شود.
اگر کودک قادر به سرفه کردن نبود و شما نیز نتوانستید شی را از گلوی او خارج کنید، حتما فورا با اورژانس تماس بگیرید.
توجه داشته باشید که اگر قصد خارج کردن شی از گلوی کودک را دارید، باید حتما آن را خوب ببینید و بتوانید آن را خارج کنید در غیر این صورت ممکن است تلاش بیهوده شما باعث شود شی بیشتر به داخل گلو رود و مسیر تنفسی بیشتر مسدود شود.
اگر احساس میکنید که مسیر تنفسی کودک به دلیل تورم گلوی او بسته شده است، باز هم با اورژانس تماس بگیرید.
زیرا این شرایط معمولا در نتیجه واکنش آلرژیک بدن کودک به یک ماده غذایی یا نیش یک حشره ایجاد میشود. همچنین تماس با اورژانس در صورتیکه کودک به بیماریهای قلبی مبتلاست ضروری است.
مرحله 2: سعی کنید شی را با ضربه به پشت کودک خارج کنید
اگر کودک هشیار است اما نمیتواند سرفه کند یا حرف بزند و قادر به تنفس نیست، ابتدا پشت سر او بایستید یا زانو بزنید، سپس دست خود را به صورت اریب بر سینه او قرار دهید و او را به سمت جلو خم کنید.
سپس با کف دست خود چند ضربه محکم بر پشت کودک، بین دو شانه، وارد کنید تا شی مسدود کننده مسیر تنفسی خارج شود.
اگر این اقدامات موثر واقع نشد، همانطور که پشت سر کودک ایستادهاید، یک دست خود را مشت کنید و در قسمت مرکزی شکم کودک، بالاتر از ناف، قرار دهید و به کمک دست دیگر، چند بار محکم دست مشت کرده را به سمت بالا فشار دهید.
این حرکت باید چندین بار انجام شود و بین هر دفعه باید چند ثانیه فاصله باشد تا شی از مسیر تنفسی خارج شود.
بهتر است از هر دو حرکت استفاده شود. اگر کودک شروع به سرفه کرد، او را تشویق به اینکار کنید.
مرحله 3: CPR
اگر کودک بیهوش شد، باید اقدامات مربوط به CPR را برای او انجام دهید. برای اینکار، ابتدا کودک را به پشت بر روی زمین یا هر سطح سخت دیگری قرار دهید.
کنار او زانو بزنید. کف یکی از دستان خود را بر روی استخوان جناغ سینه او (قسمت مرکزی آن) قرار دهید. دست دیگرتان را بر روی دستی که بر استخوان سینه قرار دارد بگذارید.
سعی کنید انگشتهایتان را رو به بالا نگه دارید. حال وسط استخوان سینه را به سمت پایین فشار دهید. هر فشار باید حدودا 4 الی 5 سانتیمتر عمق داشته باشد.
این حرکت را سی بار تکرار کنید. بین هر حرکت اجازه دهید سینه به حالت اولیه خود بازگردد. سپس دهان کودک را باز کنید.
اگر شی خارجی را در گلوی او مشاهده کردید، آن را خارج کنید. حال دو بار به او تنفس مصنوعی بدهید.
اگر هوایی که شما وارد دهان او کردید وارد ریه او نشد (یعنی اگر سینه او بالا نیامد) دوباره با دست سی بار بر وسط استخوان سینه او فشار وارد کنید و بار دیگر تنفس مصنوعی را انجام دهید.
آنقدر این روند را ادامه دهید تا شی از مسیر تنفسی او خارج شده و کودک دوباره شروع به نفس کشیدن کند.
توجه داشته باشید که در همه این حالات، پیش از هر اقدامی باید با مرکز اورژانس تماس بگیرید و در فاصلهای که منتظر کمک هستید، این اقدامات را انجام دهید.