نوروز و سلامت بچه‌ها
تعطیلات، بهترین زمان برای گرد هم آمدن افراد خانواده، دید و بازدید و مهمانی و رفتن به سفر است. همه ما توقع داریم در طول تعطیلات بهترین استفاده و لذت را از فرصت پیش آمده ببریم و تعطیلات خوبی داشته باشیم؛ مخصوصا كودكان؛ ولی متأسفانه در همین روزها آمار مربوط به بیماری‌ها و حوادث و پیشامدها افزایش می‌یابد. آگاهی از روش‌های جلوگیری از این خطرات برای والدین ضروری است.
تغذیه
مواد غذایی كه به طور كامل و به درستی شسته و پاكیزه نشده‌اند می‌توانند خطراتی مثل اسهال و برخی بیماری‌های دیگر را به وجود آورند. مواد غذایی باید به خوبی پخته شوند و به صورت گرم مورد استفاه قرار بگیرند. سعی كنید در طول تعطیلات اگر به فرزندتان تخم‌مرغ می‌دهید، از تخم‌مرغ آبپز استفاده كنید. میوه‌ها و سبزیجات را به خوبی ضدعفونی كنید و تا جائیكه ممكن است پوست میوه‌ها را جدا كنید. این موارد در مورد آب آشامیدنی نیز همین قاعده را دارد. حتماً باید از آب آشامیدنی ضدعفونی شده استفاده كنید. شیر و سایر نوشیدنی‌های مشابه نیز پاستوریزه باشند. قبل از رفتن به مهمانی به فرزندتان غذای مختصر و سبكی بدهید. اینكار باعث میشود كه آنها در مهمانی دچار پرخوری نشوند. تا جائیكه ممكن است بشقاب تغذیه آنها را از سبزیجات، میوه‌ها و غذاهای كم كالری پر كنید و به فرزندان خود بیاموزید كه همیشه در اندازه و حجم كم غذا بخورند. نوشابه‌ها و سایر نوشیدنی‌های شیرین، حاوی كالری بسیار بالایی هستند و البته اغلب آنها كافئین نیز دارند. تا جایی كه ممكن است مصرف آنها را به حداقل برسانید. ممكن است در طول تعطیلات بسیار پر مشغله شوید و اغلب فرصت آشپزی كردن برای فرزندتان را نداشته باشید، ولی حواستان باشد كه اگر می‌خواهید از انواع فست‌فود استفاده كنید هم چربی بالایی دریافت می‌كنید و هم مواد مغذی بسیار اندكی جذب بدن‌تان میشود. بخشی از لذت و تفریح كودكان در طول تعطیلات در بخش آشپزخانه است، مشاركت دادن كودكان در برخی از كارها و پخت و پز غذاها، یكی از این موارد است. به این ترتیب، كودكان می‌توانند مهارت‌های جدیدی به دست آورند، با مواد غذایی سالم و مفید آشنا شوند، غذا پختن را یاد بگیرند و میل و اشتهای بیشتری برای خوردن آنچه خودشان در تهیه‌اش مشاركت كرده‌اند، داشته باشند. در طول تعطیلات و یا قبل از آن می‌توانید از تهیه نان‌های میوه‌ای، شیرینی‌ها، كیك، سس‌های میوه و... شروع كنید. می‌توانید از انواع سایت‌های غذایی یا كتاب‌های آشپزی نیز استفاده كنید و غذاها و شیرینی‌های سالم‌تری را درست كنید. به این ترتیب بعد از مدت كوتاهی متوجه می‌شوید كه كودك‌تان چقدر با ارزش غذاها و مواد مغذی آنها آشنا شده است. والدین باید به فرزندان خود یاد بدهند كه برخی مواد غذایی (هله و هوله) خوشمزه هستند ولی حاوی ویتامین و مواد معدنی نیستند و نمی‌توانند احتیاجات بدن را رفع كنند. متقاعد كردن كودكان برای داشتن تغذیه سالم، كار سختی است اما لازم است ابتدا از خودتان شروع كنید، اگر شما الگوی خوبی برای او باشید او نیز سعی میكند مثل شما از غذاهای سالم انتخاب كند. لازم نیست همیشه سخت‌گیری كنید. بهتر است گاهی اوقات مثلا در تعطیلات به آنها اجازه دهید تا تكه‌ای كیك یا شیرینی بخورند. جدا از بحث سلامت مواد غذایی، باید به برخی نكات دیگر نیز توجه كنید تا در طول تعطیلات دچار دردسر نشوید. مثلا شستن دست‌ها، شست و شوی دقیق ظروف و...، چرا كه ممكن است به طور مستقیم با حشرات در تماس باشند. گوشت و ماهی خام باید در ظروف مخصوص و دربسته نگهداری شوند و اگر روی سینی یا بشقاب قرار می‌گیرند حتماً باید این ظروف شسته شوند.
آتش
قبل از انجام هر كاری مخصوصاً كارهای تزئینی مخصوص تعطیلات عید، ابتدا به امنیت آنها توجه كنید. استفاه از شمع‌های واقعی باعث میشود كه به راحتی آتش‌سوزی به پا شود. هیچ‌گاه كودك خردسال خود را با شمع‌های روشن در یك اتاق تنها نگذارید. در مورد سایر وسایل تزئینی نیز نهایت دقت را داشته باشید تا خطری فرزندتان را تهدید نكند. شمع‌ها را در فضایی از خانه قرار دهید كه احتمال آتش‌سوزی نباشد و هرگز فراموش نكنید كه قبل از خروج از خانه، آنها را فوت كرده و خاموش كنید.
سوختگی‌ها
سوختگی‌ها خیلی سریع تشخیص داده می‌شوند. درجه 1، 2 و یا 3 بودن آنها بستگی به میزان آسیب‌دیدگی پوست دارد. تمام انواع سوختگی‌ها باید سریعاً مورد درمان قرار بگیرند. معمولاً سوختگی‌هایی كه در میان كودكان و در طول تعطیلات بیشتر رخ می‌دهند، از نوع 1 است كه در آن لایه سطحی پوست آسیب می‌بیند و زمان بهبودی‌شان 6-3 روز است. سوختگی نوع 2 كه خطرناك است باعث آسیب‌دیدگی لایه زیرین پوست میشود و با تورم، تاول و درد شدید همراه است و زمان بهبودی آن تا 3 هفته نیز بطول می‌انجامد اما سوختگی نوع 3 كه بدترین نوع سوختگی هم هست نه تنها پوست را درگیر میكند بلكه به لایه‌‌های زیرین و بافت‌های دیگر نیز آسیب می‌رساند. ممكن است در این نوع از سوختگی فرد احساس درد نكند چرا كه آن بخش دچار بی‌حسی شده است و عصب‌هایش تخریب شده است. اگر كودك‌تان دچار سوختگی نوع 1 شود، هر چه سریع‌تر او را از عامل به وجود آورنده دور كنید، لباس‌های آن بخش را از تنش جدا كنید. آب ولرم را روی بخش مورد نظر بگیرید (به مدت 5-3 دقیقه) از كره، روغن و یا پودر برای درمان استفاده نكنید چرا كه سوختگی را عمیق‌تر می‌كنند و احتمال عفونی شدن آن را افزایش می‌دهند. به كودك‌تان استامینوفن یا ایبوپروفن بدهید تا دردش كاهش یابد. سوختگی نوع 2 و 3 باید هر چه سریع‌تر توسط پزشك متخصص معاینه و درمان شود.
گزیدگی
حشرات می‌توانند انواع بیماری‌ها را به وجود آورند. برخی از این بیماری‌ها حتی با دارو و واكسن نیز رفع نمی‌شوند. جای نیش حشرات و برخی حیوانات حتی انواع خفیف‌شان نیز ممكن است به دردهای بزرگ ختم شود. برخی عفونت‌های موجود در دهان حیوانات مثل گربه و سگ با گاز گرفتن به بدن كودكان منتقل میشود و ایجاد عفونت میكند. در صورت خونریزی محل مورد نظر باید به آنجا كمی فشار داده و بعد با یك باند تمیز و پاكیزه آن را ببندید. اگر محل مورد نظر دچار خونریزی شده است حتماً آن را با آب و صابون بشویید و بعد آن قسمت را خشك كنید و هر چه سریع‌تر فرزند خود را به مركز مراقبت‌های پزشكی انتقال دهید. گزیدگی و گازگرفتگی حتی از نوع خفیف نیز، می‌تواند مشكلات جدی ایجاد كند. برخی از گزیدگی‌ها عفونی هستند. بعد از گاز گرفتن حیوانات عفونی حتماً باید در یك مركز مراقبت‌های پزشكی به فرزندتان واكسن زده شود.
مسمومیت در اثر مونوكسیدكربن
یكی دیگر از انواع مسمومیت‌ها، خطر پخش شدن مونوكسیدكربن در هوای داخل خانه است. این گاز بی‌رنگ و بی‌بو است و البته طعم هم ندارد. این گاز خطرناك از چوب و سایر دستگاه‌های انتقال گاز پخش میشود البته زمانی كه به درستی كار نكنند. از علائم این مسمومیت احساس خستگی زیاد، حالت تهوع، سستی و بی‌حالی است. در طول تعطیلات به وجود این گاز و پخش شدن آن در خانه و اتاق خواب كودك‌تان اهمیت زیادی دهید مثلا هرگز و تحت هیچ شرایطی با نزدیك شدن به تعطیلات و جمع كردن وسایل گرمایشی در اثر گرمای نسبی هوا، اگر هوا به طور اتفاقی كمی سرد شد و كاهش دما داشت، از اجاق گاز برای گرم كردن خانه استفاده نكنید. برخی از خانواده‌ها به اشتباه در چنین شرایطی به سراغ اجاق گاز و یا وسایل مشابه دیگر می‌روند تا با آنها محیط اطراف را گرم نگاه دارند. در داخل پاركینگ منزل‌تان، ماشین خود را خاموش كنید حتی اگر در پاركینگ باز باشد. دستگاه كباب‌پز را در داخل خانه نصب نكنید و حتماً از آن در خارج از فضای خانه استفاده كنید.
ایمنی هدایای عید مخصوص كودكان
ما همیشه سعی می‌كنیم هدایای مخصوص كودكان‌مان را مطابق با سن و جنسیت آنها تهیه كنیم و بعد از آن به علایق‌شان نیز اهمیت می‌دهیم اما ممكن است با وجود رعایت كردن این نكات باز هم به دست خودمان خطراتی را برای فرزندان‌مان به وجود آوریم. كادوهایی كه برای آنها انتخاب می‌كنیم نباید آنها را با خطرات بیشتر روبرو سازد مخصوصا در مورد كودكان خردسال. قبل از خرید یك هدیه برای فرزندتان حتما به توصیه‌ها و روش‌های استفاده از آن توجه كنید. هرگز به كودكان زیر 10 سال اسباب بازی‌هایی هدیه ندهید كه باعث آتش‌سوزی و یا شوك الكتریكی می‌شوند. بهتر است از آن دسته اسباب‌بازی‌هایی كه با باطری كار می‌كنند، انتخاب كنید. اندازه اسباب‌بازی‌ها برای كودكان تا 3 سال بسیار مهم است چرا كه ممكن است، هدیه‌های كوچك‌تر را به راحتی وارد دهانشان كنند و دچار خطراتی مثل خفه شدن، شوند. بعد از بلعیدن برخی قسمت‌های عروسك‌ها مثل دكمه‌ها، برخی مشكلات و ناراحتی‌های معده‌ای و روده‌ای حاد برای آنها به وجود می‌آید. باطری‌های دكمه‌ای كه در اغلب اسباب‌بازی‌های موزیكال به كار می‌روند نیز، خطرناك هستند. به كودكان خردسال اسباب‌بازی‌هایی كه نخ و روبان دارند، ندهید.
رعایت بهداشت و نظافت مربوط به دید و بازدیدها
بعد از هر بار مهمانی رفتن و دید و بازدید، دست و صورت كودك خود را بشویید. به خانه‌ای كه وارد آن می‌شوید، توجه كنید چرا كه ممكن است برخی وسایل و قسمت‌های آن خانه برای كودك شما خطرناك باشند. مسافرت كردن در طول تعطیلات، دید و بازدید اقوام و دوستان، هدیه دادن، خرید كردن و ... می‌توانند فشار كاذب روی كودكان ایجاد كنند و برنامه عادی و روزمره آنها را تغییر دهند مثل برنامه خواب. تمام تلاش خود را بكنید تا از این فشارها كم كنید و در كنار فرزندتان از تعطیلات لذت ببرید.
