جایگزینی و بیماریزایی باکتری‌ها در دستگاه تنفس فوقانی کودکان
عفونتهای تنفسی فوقانی، بیشترین علت مراجعه کودکان به پزشک را شامل می‌شوند. بیش از نیمی از این عفونتها ویروسی بوده، نیازی به درمان با آنتی بیوتیک ندارند.
شایع‌ترین عوارض باکتریال سرماخوردگی در کودکان عبارتند از:
رینیت چرکی، سینوزیت، عفونت گوش میانی، آدنیت گردنی، برونشیت و پنومونی. در چنین مواردی با فرض باکتریال بودن بیماریهای فوق، درمان با آنتی بیوتیک مجاز است. در انتخاب نوع آنتی بیوتیک آگاهی از نوع باکتری و حساسیت آن به داروهای ضد میکربی ضروری است. مطالعه حاضر به همین منظور صورت گرفته است.
بحث میكروبی:
براساس تحقیقات انجام شده آمارها نشان می‌دهد استافیلوكوك كواگولاز مثبت بیشترین ارگانیسم جدا شده از دستگاه تنفس فوقانی كودكان بوده است ولی در مورد اول مطالعه، استرپتوكوك پنومونیه شایع‌ترین ارگانیسم بوده است و استافیلوكوك پس از آن قرار داشته است و موراكسلاكاتارالین به عنوان سومین ارگانیسم شایع در حال افزایش بوده است. لازم به ذكر است كه ارگانیسم‌های جدا شده همگی از بینی جدا شده‌اند ولی استرپتوكوك گروه A عمدتا از گلو جدا شده است. استرپتوکوک پنومونیه به عنوان شایع ترین ارگانیسم جدا شده در دوره اول و دومین در دوره دوم و سومین در دوره سوم، ارگانیسمی است که اهمیت زیادی در عفونتهای تنفسی کودکان چه اوتیت میانی، چه رینوسینوزیت و چه پنومونی دارد. مهم ترین جنبه حساسیت آنتی بیوتیکی این ارگانیسم مقاومت فزاینده آن به پنی سیلین است. استرپتوکک پنومونیه از این نظر به سه گروه تقسیم می‌شود.
مقاومت به پنی سیلین با افزایش مقاومت به دیگر داروهای گروه بتالاکتام از جمله بیشتر سفالوسپورین‌ها همراه است. مقاومت چند دارویی (Multi drug resistance) که به مقاومت به 2 دارو یا بیشتر اطلاق می‌شود در 25 درصد موارد گزارش شده است. در 11 درصد موارد مقاومت به 3 دارو یا بیشتر دیده می‌شود. در سوش‌های مقاوم به پنی سیلین مقاومت چند دارویی تا 75 درصد افزایش پیدا می‌کند. مقاومت پنوموکک به داروهای غیر بتالاکتام نیز گزارش شده است. این داروها شامل گروه ماکرولید 10 درصد، تتراسیکلین 8 درصد، کوتریموکسازول 18 درصد و کلرامفنیکل 4 درصد است. مطالعات مختلف نشان داده است كه بالاترین نسبت مقاومت دارویی در كودكان 5 ساله و جوان‌تر دیده شده است. دیگر ارگانیسم‌های جدا شده از مجـــاری تنفسی فوقـــانی را استافیلوکوک کـوآگولاز مثبت، موراكسلاكاتارایس استرپتوکوک گروه A و سوش‌های هموفیلوس تشکیل می‌دهند. از این میان موراکسلا کاتارالیس که در حال حاضر در صدر لیست قرار گرفته است مهم ترین ارگانیسمی است که در عفونتهای تنفسی فوقانی باید مد نظر
قرار گیرد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که داروهایی مثل اریترومایسین، سیپروفلوکساسین و سفالکسین همگی تاثیر خوبی روی این ارگانیسم‌ها دارند. اگر چه مقاومت دو تای اول بخصوص موراکسلا به سفالوسپورین‌ها افزایش پیدا کرده است. گونه‌های استافیلوکک، عمدتا به ترکیبات پنی سیلین و تتراسیکلین مقاوم، ولی بخصوص انواع کوآگولاز مثبت آن به سیپروفلوکساسین، اریترومایسین و وانکومایسین در بیش از 80 درصد موارد حساسیت نشان می‌دهند. استافیلوکوک‌های کوآگولاز منفی، حساسیت نسبتا خوبی به سیپروفلوکساسین و تا اندازه‌ای وانکومایسین نشان می‌دهند.
حساسیت استرپتوکک گروه A به آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل پنی‌سیلین و کلرامفنیکل 100 درصد، اریترومایسین، سیپروفلوکساسین، سفالکسین، وانکومایسین و اکسی تتراسیکلین بالای 95 درصد و آمپی سیلین و آموکسی سیلین بالای 86 درصد است.
گونه‌های هموفیلوس به سیپروفلوکساسین، سفالوتین، سفالکسین، وانکومایسین و اکسی تتراسیکلین حساسیت خوبی (بالای 90 درصد) دارند، ولی نیمی از این گونه‌ها به آمپی‌سیلین و آموکسی‌سیلین مقاوم‌اند. حساسیت این گونه به کلرامفنیکل و کوتریموکسازول نیز شدیدا کاهش یافته و در حد زیر 50 درصد است. حساسیت این ارگانیسم به کلیندامایسین در حد زیر 40 درصد است.
موراکسلاکاتارالیس
- Catarrhalis ، سومین ارگانیسم جدا شده از دستگاه تنفس فوقانی کودکان، در دوره اول و بیشترین ارگانیسم جدا شده در دوره سوم در بیماری زایی تنفسی در کودکان نقش مهمی دارد.
تست‌های حساسیت میکروبی این ارگانیسم نشان می‌دهد که، حساسیت این میکروب به آنتی‌بیوتیک‌هایی همچون پنی سیلین، آمپی سیلین، آموکسی سیلین، ریفامپین و توبرامایسین کاهش یافته و به اکساسیلین و کلوکساسیلین مقاوم است.
حساسیت این میکروب به سفالکسین در حال حاضر در حدود 7/85 درصد و وانکومایسین و اریترومایسین بیش از 80-90 درصد و به کلرامفنیکل، سیپروفلوکساسین، کوآموکسی کلاو، آزیترومایسین، سفوراکسیم و وانكومایسین نزدیک به صد درصد است. بنابراین در درمان عفونتهای مربوط به این میکروب باید به آنتی بیوتیک‌هایی غیر از گروه پنی سیلین‌ها چون سفالوسپورین مثل سفوراکسیم، اریترومایسین و کینولون‌ها روی
آورد.
