اهميت مصرف امگا-3 در كودكان
امگا-3 نام یك گروه از اسیدهای چرب غیراشباع ضروری است كه دو نوع بسیار مهم آن EPA و DHA می‌باشد و از آنجا كه در بدن به مقدار بسیار ناچیزی تولید می‌شود، باید از رژیم غذایی روزانه دریافت گردد. نقش امگا-3 در بسیاری از سیستم‌های بدن از جمله مغز به خوبی مشخص شده است.
بی‌تردید بیشتر متخصصان تغذیه توصیه می‌كنند كه اسیدهای چرب بلند زنجیره اشباع امگا-4 باید از طریق مصرف غذاهای دریایی تامین شود.
متاسفانه این غذاها به دلایل متعدد مانند مزه و هزینه بالا به مقادیر كافی به‌خصوص در بچه‌ها مصرف نمی‌شود. بنابراین مصرف مكمل‌ها روش انتخابی مناسبی برای كودكان است، زیرا مقدار كنترل شده‌ای از مواد ضروری را به بدن می‌رسانند و می‌توانند در شكل‌های جذاب برای بچه‌ها ساخته شوند و كودكان به‌راحتی آنها را بپذیرند.
مصرف در دوران بارداری و شیردهی:
60 درصد از وزن مواد ساختاری مغز (بدون آب) اسیدهای چرب بوده كه نیمی این مقدار را امگا-3 (EPA و DHA) تشكیل می‌دهد.
مطالعات نشان می‌دهد كه 20 درصد از تركیب اسیدهای چرب مغز را DHA تشكیل می‌دهد، DHA در بافت مغزی انسان با سرعت در طی سه ماهه سوم بارداری تجمع می‌یابد و قابل ذكر است كه DHA نقش مهمی در تكامل سیستم عصبی مركزی و سیستم بینایی ایفا می‌كند.
مطالعات نشان داده است الگوهای خواب در نوزادانی كه مادرانشان سطح DHA پلاسمایی بالاتری دارند تكامل بهتری در سیستم عصبی مركزی CNS دارد.
مصرف مكمل‌های حاوی امگا-3 می‌تواند به كاهش بروز زایمان زودرس كمك كند كه در نتیجه وزن نوزاد هم به میزان طبیعی افزایش می‌یابد. مقدار DHA در پلاسمای مادران با چند بارداری (مولتی گراوید به طوری بارزی كمتر از مادران بارداری اول (پریمی گراوید) است؛ لذا بعد از بارداری اول، نیاز بیشتری به دریافت امگا-3 می‌باشد.
پیشروی در شیردهی (از روز اول تا روز 28) سبب تجمع منابع اسیدهای چرب غیراشباع می‌شود، كه نشان‌دهنده ارتباط تغذیه مادر با PUFA و تركیبات شیر مادر است.
دوز توصیه شده برای DHA در طی بارداری و شیردهی بر اساس DRLs (Drug Recommended Intake) جدید g/day حداكثر 4/1 در طی بارداری و g/day 3/1 در زمان شیردهی می‌باشد.
هوش (IQ):
در مطالعه‌ای نشان داده شده است كه مصرف مكمل‌های حاوی PUFA در نوزادان از بدو تولد تا چهار ماهگی و سنجش Cognitive Behavior در سن ده ماهگی، درصد توجه آنها را افزایش می‌دهد؛ همچنین این یافته‌ها نشان می‌دهد دریافت مكمل‌های اسیدهای چرب غیراشباع در نوزادان به هوش و زیركی و درجه IQ آنها كمك می‌كند.
در مطالعه‌ای بر روی 7421 خانم باردار در انگلستان كه چهار هفته یا بیشتر ماهی مصرف كرده بودند، فرزندان آنها بعد از تولد در تست مك كارتر برای درك مطلب نمره، 72 را كسب كرده (95 درصد بین 71-74) و در مقایسه با مادرانی كه ماهی مصرف نكرده بودند و نمره 68 را كسب كردند، 4 درجه افزایش مشاهده شد.
تمركز و بیش فعالی (ADHD):
در مطالعه‌ای بر روی كودكان نشان داده شد فرزندان مادرانی كه DHA بالاتری دریافت كرده بودند Cognitive Development بهتری را در سال اول زندگی و به‌ویژه در زمینه كاهش حواس‌پرتی در سال دوم زندگی داشتند. همچنین در این مطالعه نشان داده شد كه بین سطح توجه نوزادان و كودكان نوپا با سطح DHA مادر در هنگام تولد ارتباط وجود دارد. دریافت اسیدهای چرب غیراشباع با زنجیره سنگین به طور بارزی علائم مربوط به ADHD را به‌ویژه در كودكان با مشكل یادگیری كاهش می‌دهد.
اختلالات یادگیری:
یك مطالعه بر روی 117 كودك 12-5 ساله كه مبتلا به اختلال یادگیری و مشكلات رفتاری اجتماعی بودند نشان داد كه مصرف روزانه اسیدهای چرب غیراشباع باند زنجیر امگا-3 و یا داروئی (پلاسبو) به مدت سه ماه باعث بهبود چشمگیری در رفتار، صحبت كردن و خواندن می‌شود.
همچنین نشان داده شده است كه مصرف مكمل‌های اسیدهای چرب غیراشباع بلندزنجیره می‌تواند به درمان مشكلات آموزشی، پرورشی و اخلاقی در بین كودكان با مشكل عدم تطابق (Coordination Disorder) كمك كند.
سال‌های بلوغ:
بر اساس مطالعات مصرف مكمل‌های حاوی امگا-3 (EPA به همراه DHA) سطح نوراپی‌نفرین پلاسما را در نوجوانان كه تحت شرایط استرس مزمن و یا حتی افسردگی هستند به طور بارزی كاهش می‌دهد.
در مطالعه‌ای بر روی نوجوانان بزهكار نشان داده شده است كه تاثیر مصرف همزمان ویتامین‌ها، مواد معدنی و اسیدهای چرب ضروری سبب كاهش رفتارهای ضداجتماعی به‌ویژه خشونت می‌شود.
سیستم ایمنی و آسم كودكان:
در مطالعه‌ای برای اثبات رابطه بین بیماری‌های تنفسی و تغذیه نشان داده شد كه مصرف ماهی چرب می‌تواند یك عامل محافظتی برای آسم در كودكان باشد.
شواهد زیادی پیشنهاد می‌كند كه مصرف اسیدهای چرب بلند زنجیره امگا-3 با شیوع كمتر آسم در كودكان مرتبط است. مصرف مكمل‌های حاوی اسیدهای چرب امگا-3 می‌تواند به كاهش بیماری اتوایمیون جزایر لانگرهاوس در كودكانی كه از نظر ژنتیكی احتمال بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 1 دارند، كمك كند.
