زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

سئوالات رايج در رابطه با مشكلات دوران شيردهی

چه موقع، چند بار و در یك نوبت، چه مدتی باید به كودك شیر داد؟

اكثر مادران تمایل زیادی به دانستن مطالبی در مورد علائم گرسنگی در شیرخوار، فواصل شیردهی و مدت تغذیه با شیر مادر دارند.

نكته حائز اهمیت این است كه: «تغذیه از پستان مادر برحسب میل شیرخوار یك اصل مهم است» كه با ظهور علائم گرسنگی در شیرخوار و پاسخ مادر به آن صورت گرفته و به عنوان ساده‌ترین، بهترین و طبیعی‌ترین روش تغذیه با شیر مادر محسوب می‌شود.

علائم گرسنگی در شیرخوار به چه صورت است؟

علائم اولیه گرسنگی:

- شیرخوار سر خود را به طرف صدای مادر چرخانده و دهانش را باز می‌كند.

- لباس یا ملحفه را مزه‌مزه كرده و زبانش را تكان می‌دهد.

- دست‌هایش را به صورت حركات نامنظم تكان می‌دهد.

- مچ دست‌هایش را به طرف دهان می‌برد.

- در صورت عدم توجه به علائم مذكور حركات شیرخوار تشدید می‌شود.

- شروع به نق زدن می‌كند.

علائم دیررس گرسنگی:

- شیرخوار ابرو و پیشانی خود را درهم می‌كشد.

- دهان خود را كاملا باز كرده، سرش را با عصبانیت به این طرف و آن طرف می‌برد. بازوانش را نیز خم كرده، پاهایش را به صورت حركاتی شبیه به دوچرخه زدن تكان می‌دهد.

- با دست‌های مشت شده دهانش را جستجو می‌كند.

- شروع به گریه می‌كند.

چه علائمی دلیل بر سیر شدن شیرخوار است؟

- نشنیدن صدای بلعیدن شیر در حین تغذیه از پستان

- وقفه‌های طولانی در حین دفعات مكیدن و افزایش مكیدن‌های خفیف خودبخودی بدون دریافت شیر از پستان

- رها شدن خودبخودی پستان از دهان شیرخوار

- ناپدید شدن علائم گرسنگی در شیرخوار

- شل شدن بدن شیرخوار با احساس رضایت، آرامش و خواب آلودگی

- به خواب رفتن شیرخوار

نكته مهم: به علت محدودیت حجم معده در نوزادان و شیرخواران كوچك، نسبت كمتر كازئین به پروتئین، هضم بهتر و جذب سریع‌تر شیرمادر و كوتاه بودن زمان تقریبی تخلیه معده (حداكثر تا 90 دقیقه) در شیرخوارانی كه با شیرمادر تغذیه می‌شوند نیاز به تغذیه مكرر، ضروری بوده و باید بدانیم كه این شیرخواران زودتر گرسنه می‌شوند و می‌بایست ضمن رد باورهای غلط در مورد كمبود احتمالی شیرمادر، با ظهور علائم اولیه گرسنگی، مكررا از پستان تغذیه شوند.

تغذیه شیرخوار از پستان در شب چگونه است؟

تغذیه شیرخوار با شیر مادر در شب یك پدیده فیزیولوژیكی و طبیعی بین نوزاد و مادر بوده و حذف آن به هر دلیلی می‌تواند سبب مشكلاتی مانند احتقان پستان و متعاقبا كمبود شیر مادر شود و به دنبال آن همراه با كاهش كل تعداد دفعات تغذیه در شبانه‌روز، دریافت شیر نیز توسط شیرخوار كاهش می‌یابد.

نوزادان چرخه خواب مخصوص به خود را داشته و معمولا طی شبانه‌روز حداقل یك نوبت خواب طولانی به مدت 6-4 ساعت دارند كه اگر مادران ترجیحا آنان را به دفعات مكرر در روز تغذیه نمایند، شیرخواران تمایل دارند كه این خواب طولانی را در شب انجام دهند. میزان دریافتی شیر مادر توسط شیرخوار در شب بین 344-77 گرم متغیر است، گرچه این مقدار برای شیرخواران بزرگتر ناچیز می‌باشد، ولی ممكن است عدم دریافت این مقدار شیر در شب، برای نوزادان و بعضی از شیرخواران جنبه حیاتی داشته باشد.

به علت ترشح بیشتر هورمون پرولاكتین در شب و نهایتا تولید شیر بیشتر و آرامش كامل‌تر شیرخوار و مادر، توصیه می‌شود كه تغذیه شبانه‌ كودك انجام شود. همچنین به علت بالا بودن مقدار چربی و كالری در شیر تولید شده در شب، شیرخوارانی كه از شیر پسین (Hind milk) تغذیه می‌شوند، ضمن دریافت كالری و احساس رضایت بیشتر، تمایل به خواب و آرامش بیشتری نیز خواهند داشت.

مدت مكیدن پستان چقدر است؟

بهترین پاسخ این است كه: «به جای توجه به ساعت، می‌بایستی به شیرخوار خود نگاه كرد و به عملكرد رفتار او در زیر پستان كه شاخص خوبی برای انتقال شیر مادر است توجه نمود».

به طور ایده‌آل وقتی یك شیرخوار سالم، خود از پستان جدا می‌شود و تمایل به ادامه شیر خوردن ندارد، اعلام واقعی پایان تغذیه در یك نوبت بوده و می‌توان به شیردهی خاتمه داد. صرفا در نظر گرفتن زمان مكیدن، در ارزیابی شیر انتقالی به شیرخوار ممكن است گمراه‌كننده باشد، زیرا شیرخواران مختلف خصوصیات متفاوتی در نحوه شیرخوردن و مدت مكیدن از خود نشان می‌دهند، به طوری كه بعضی نیاز به زمان كمتر و بعضی نیاز به زمان بیشتری دارند. در یك مطالعه در نوزادان 7-5 روزه، مدت مكیدن پستان در یك نوبت، 30-7 دقیقه گزارش شده است.

تحقیقات نشان داده است كه در هر نوبت تغذیه، میزان چربی موجود در شیر مادر هم زمان با كاهش حجم شیر افزایش می‌یابد و در حدود دقیقه هجده شیرخوردن، چربی شیر به حد نهایی خود می‌رسد، به همین منظور به مادران عزیز توصیه می‌شود در یك وعده شیردهی از پستان، حداقل به مدت حدود 15 دقیقه به شیرخوار خود شیر بدهند. اگر شیرخوار قبل از تخلیه كامل پستان اول از پستان دوم تغذیه نماید، به دلیل دریافت شیر پیشین (Foremilk) كه حاوی مقدار زیادی لاكتوز می‌باشد و نیز به علت كوتاه شدن زمان تخلیه معده (به دلیل دریافت چربی كمتر)، علائمی از قبیل اسهال، دل درد، نفخ شكم و گریه در شیرخوار پدید می‌آید و از طرفی به دلیل عدم دریافت كالری مناسب و كافی از شیر پسین شیرخوار دچار تاخیر رشد نیز خواهد شد.

قانون در تغذیه با شیر مادر:

مكیدن پستان بدون محدودیت زمانی + وضعیت صحیح شیرخوردن = نه درد و نه آسیب به پستان