گام به گام با رشد حركتی و اجتماعی كودك
مهم ترین نکته ای که باید در مورد رشد و تکامل کودک خود بدانیم این است که کودکان با سرعت های متفاوتی رشد می کنند،فرزند ما نیز در زمان مقتضی می خندد، سرش را نگه می دارد،و اشیاء را به چنگ می گیرد. اما این را بدانید که کودک شما یک انسان منحصر به فرد است . او اعمال خود را صرفا به این دلیل که در کتابی بیان شده یا شما از او می خواهید و انتظار دارید ،انجام نمی دهد.زمان مناسب برای او هنگامی است که آمادگی انجام کاری را پیداکرده باشد. ما نمی توانیم سرعت رشد و تکامل کودک را بیشتر کنیم،اما اگر به اندازه کافی عشق و محبت وتوجه به او نشان دهیم،دقیقا چیزی را به او داده ایم که احتیاج دارد. حضور شما، برای آموزش و تكامل او اساسی هستند . او نه تنها به آموزش ، بلكه به عشق و تشویق و حمایت اطرافیان نیز نیازمند است تا هرچه بیشتر شكوفا شود . همچنان كه كودك بیشتر و بیشتر رشد و تكامل می یابد، مهارت های شما نیز به عنوان والدین ، متناسب با نیازها و احتیاجات او افزایش می یابد. در این شماره و در ادامه مطالب گفته شده در مورد رشد اجتماعی کودک در 5 سالگی بحث خواهیم کرد .
وضع بدن و حركات كلی
به آسانی روی خط باریك راه میرود. با چابكی روی نوك انگشتان پا میدود. در بالا رفتن، سرخوردن، تاب خوردن، كندن و انجام شیرین كاریهای متنوع، فعال و ماهر است. به تناوب روی پاها میپرد. میتواند به مدت هشت تا ده ثانیه روی یكی از پاها، پای راست یا چپ بایستد. معمولاً روی پای برتر با حالت دست به سینه میایستد. میتواند دو یا سه متر به طرف جلو روی هر پا به تنهایی لی لی كند. با شنیدن موسیقی، حركات موزون انجام میدهد. اشیاء را با هر یك از دستها محكم میگیرد. بدون خم كردن زانوها میتواند خم شود و نوك انگشتان پا را لمس كند. تمام انواع بازیهای با توپ را با توانایی قابل ملاحظهای انجام میدهد كه شامل بازیهایی است كه مستلزم جایگزینی مناسب یا امتیازدهی براساس مقررات پذیرفته شده است.
بینایی و حركات ظریف
اشیاء كوچك را برمیدارد و سرجایشان میگذارد. مدلهای پیچیده، مانند سه پلكان با شش مكعب را به شرط آموزش از روی مدل میسازد. بعضی اوقات نیز چهار پلكان را از ده مكعب میسازد. كنترل خوبی در نوشتن و نقاشی با مداد و قلم مو دارد. در سن پنج و نیم سالگی مربع و مثلث را رونویسی میكند. همچنین حروفU, C, A, L, X, O, H, T, V و Y(برای مثال در فارسی ا، ر، د، ل، و ی) را رونویسی میكند. به دلخواه بعضی از حروف را مینویسد. آدمك قابل تشخیص با سر، تنه، پاها، بازوها و صورت نقاشی میكند. خانهای را با در، پنجرهها، پشت بام و دودكش نقاشی میكند. به دلخواه تصاویر زیاد دیگری شامل چند قسمت و معمولاً با نشانی از محیط زمینه میكشد و قبل از ارائه نامگذاری میكند. تصاویر را با دقت رنگآمیزی میكند به طوری كه رنگها از طرح بیرون نمیزند.انگشتان یكی از دستهایش را با انگشت اشاره دست دیگر میشمارد. چهار یا بیش از چند رنگ اصلی را میشناسد و ده یا دوازده رنگ را با هم جور میكند.
شنوایی و گفتار
صحبت او از نظر دستور زبان، مرسوم و معمولاً از نظر آوایی به جز اشتباه در چند صدا مانند s-f-th (برای مثال در فارسی ت،ك) روان است. شعر قافیه دار و آهنگ را با شادمانی از حفظ میخواند. دوست دارد داستانها را برایش بخوانند یا بگویند و بعداً به تنهایی یا به همراهی دوستانش آنها را نمایش میدهد. نام و نام خانوادگی، سن و معمولاً روز تولدش را میگوید. نشانی خانهاش را میگوید. اسامی ملموس را با گفتن كاربرد آنها، توصیف میكند. دائماً معانی كلمات انتزاعی را میپرسد و آنها را به جا و بی جا استفاده میكند. از لطیفه و معما لذت میبرد.
رفتار اجتماعی و بازی
از كارد و چنگال با مهارت استفاده میكند. صورت ودستهایش را میشوید و خشك میكند ولی برای شستن و خشک کردن بقیه بدن به كمك یا نظارت نیازدارد. به تنهایی لباس میپوشد و درمیآورد. رفتارهای عمومی معقولتر، مهار شده و مستقلی دارد. لزوم رعایت دستور و نظم را درك میكند ولی به یادآوری دائمی نیازمند است. بازی خانگی و نمایشی به تنهایی یا با همبازیها هر روز ادامه دارد. بازیهای زمینی بسیار پیچیده شده است. در داخل و بیرون از خانه طراحی و ساخت و ساز میكند. دوستان خودش را انتخاب میكند. بیشتراوقات با دوستانش همكاری میكند و لزوم رعایت قوانین و بازی بدون كلك را میفهمد. به طور مشخصی حس شوخ طبعی نشان میدهد. مفهوم زمان را در ارتباط با برنامه روزانه درك میكند. مهربان و حامی كودكان كوچكتر و حیوانات خانگی است. به همبازیهایش در هنگام ناراحتی، آرامش میدهد.