پيشرفت‌های جديد در عرصه واكسيناسيون كودكان
با پیشرفت‌هایی كه در علم ویرولوژی، ایمونولوژی، بیولوژی سلولی و ژنتیك پدید آمده است، محققین واكسن‌هایی تولید و عرضه نموده‌اند كه به كار بردن آنها در سلامتی كودكان بسیار مؤثر و مفید بوده است. محققین به فعالیت پژوهشی خود در مورد تهیه واكسن ادامه می‌دهند، به طوری كه:
1- با استفاده از DNA Technology توانسته‌اند آنتی‌ژن واكسن‌ها را به دست آورند و روی پوست بدن كودكان به كار ببرند.
2- محققین كوشش می‌كنند بیشتر واكسن‌ها را به صورت خوراكی تهیه كنند و به كودكان بخورانند.
3- پژهشگران سعی كرده و می‌كنند كه عوارض واكسن‌ها را كم كنند. یكی از عوارض مشكوك واكسن‌ها، ابتلا به بیماری اوتیسم و بیماری‌های مزمن است كه در گذشته به اضافه كردنTimerosol نسبت داده شده و در حال حاضر این ماده در تهیه واكسن به كار برده نمی‌شود.در حال حاضر تعدادی از واكسن‌ها در كشورهای دیگر تهیه و مصرف می‌شود كه در كشور ما تهیه و مصرف نمی‌گردند و كودكان ما از مزایای این واكسن‌ها محروم هستند.
این واكسن‌ها عبارتند از:
واكسن آبله مرغان، واكسن میكروب هموفیلوس آنفلوانزای(typeB)، واكسن آنفلوانزا، واكسن هپاتیت A و واكسن روتاویروس
برای روشن شدن ارزش این 5 نوع واكسن در سلامتی كودكان و ارزش جنبه اقتصادی آنها، در مورد یكی از این 5 نوع واكسن یعنی واكسن آبله مرغان مختصری ذكر می‌گردد.
واكسن آبله مرغان
بیماری آبله مرغان در كشور آمریكا قبل از تهیه واكسن و مصرف آن، سالانه 7/3 تا 4 میلیون نفر كودك را مبتلا می‌ساخته و منجر به بستری شدن 11000 كودك و مرگ حدود 105 نفر می‌شده و سالانه حدود 400 میلیون دلار صرف درمان این بیماری می‌شده است. علت مرگ كودكان مربوط به عوارض بیماری (انسفالیت، پنومونی، خونریزی و عفونت ثانوی) بوده است.واكسن آبله مرغان در سال 1991 تولید و در سال 1994 به طور روتین در كشور آمریكا به همه كودكان تزریق گردیده است. تزریق این واكسن سبب شده كه تعداد مبتلایان به آبله مرغان در آمریكا به یك دهم كاهش یابد.تزریق این واكسن در دو نوبت در 12 تا 15 ماهگی و 4 تا 6 سالگی جداگانه یا توأم به صورت MMR تزریق گردیده و مصونیت در حدود 90 تا 98 درصد به وجود آورده است. این واكسن را به كودكان مبتلا به لوسمی حاد در حال بهبودی و همچنین در كودكان مبتلا به آسم كه كورتیكواستروئید دریافت می‌كرده‌اند نیز به كار برده شده است.
نتیجه
1- واكسیناسیون آبله مرغان از نظر اقتصادی كاملا مثبت و مقرون به صرفه بوده و بالاترین بازده اقتصادی را دارد و این اقدام هم برای اقتصاد كشور و هم برای اقتصاد خانواده بسیار با ارزش است.
2- از نظر جلوگیری از بستری شدن در بیمارستان و اشغال تخت بیمارستان و همچنین جلوگیری از عوارض بیماری بسیار با اهمیت و با ارزش است.
3- بیكاری والدین و ضرر و زیان آن برای جامعه و خانواده بسیار اهمیت دارد.
4- مرگ كودكان و اثرات آن بر خانواده و جامعه غیر قابل بررسی و ارزیابی است.
5- پیشگیری از پیدایش عوارض بیماری و اثرات آن بر خانواده و جامعه مهم می‌باشد.
6- مطالعات نشان داده است در كشورهایی كه واكسن آبله مرغان به كار نمی‌برند، سن ابتلا به آبله مرغان از سن 15 تا 19 سالگی از 2/1 درصد به 12 درصد افزایش یافته است. از طرفی هر چه سن ابتلا بیشتر باشد، عوارض بیماری شدیدتر خواهد بود. همچنین مطالعات نشان داده است تعداد كودكانی كه به علت آبله مرغان بسیتری شده‌اند، 7 برابر شده است.بررسی‌های سال‌های اخیر نشان داده است كه واكسن آبله مرغان هم از نظر پیشگیری و جلوگیری از عوارض بیماری آبله مرغان و هم از نظر اقتصادی برای دولت و خانواده‌ها بسیار با ارزش می‌باشد. بنابراین به كمیته واكسیناسیون توصیه می‌گردد كه ترتیبی داده شود كه واكسن آبله مرغان تهیه و در اختیار مراكز بهداشتی كشور قرار گیرد تا:
1-به تمام كودكان 12 ماهه و بزرگتر واكسن واریسلا تزریق گردد.
2-به تمام كودكانی كه به مهد كودك یا دبستان می‌روند و واكسن واریسلا دریافت نكرده‌اند یا شواهدی از مصونیت ندارند، واكسن آبله مرغان تزریق گردد.
3-به كودكان مستعد برای ابتلا اگر با بیمار مبتلا به آبله مرغان تماس پیدا كنند در خلال 3 تا 5 روز اول تماس، واكسن واریسلا تزریق گردد.
4-به كودكان مبتلا به عفونت HIV با CD4 بیشتر یا مساوی 25درصد واكسن واریسلا تزریق گردد.
5-به نوجوانان 13 ساله یا بزرگتر واكسن واریسلا تزریق گردد.
واكسن میكروب هموفیلوس آنفلوانزا
این واكسن در سال 1987 به شكل Conjugate آن تهیه و از آن به بعد تا به حال به طور روتین در سن 2 تا 4 ماهگی به همه كودكان در امریكا تزریق می‌گردد. تزریق این واكسن سبب شده است كه بیماری مننژیت، لارنژیت و عفونت‌های ریوی ناشی از این میكروب در حدود 99 درصد كاهش یابد. این واكسن نیز همراه واكسن دیفتری، كزاز و سیاه سرفه بدون سلول DTap/ HP تهیه شده است و می‌توان به همه كودكان بعد از سن 12 ماهگی به عنوان یادآوری تزریق كرد.
واكسن آنفلوانزا
واكسن بیماری آنفلوانزا از ویروس كشته شده آن Trivalent و در هر سال از نوع ویروسی كه شایع است تهیه و در فصل اپیدمی بیماری آنفلوانزا (از مهر ماه تا اسفند هر سال) به طور روتین به همه كودكان بین سن 6 ماهگی تا 5 سالگی تزریق می‌گردد. این واكسن را حتما به كودكانی كه دچار بیماری‌های ریوی مزمن، قلبی و دیابتی هستند باید تزریق كرد. همچنین به كودكان كوچكتر از 5 سال و به مربیانی كه با آنها سر و كار دارند باید تزریق گردد. واكسن آنفلوانزا سال اول در دو نوبت با فاصله یك ماه و در سال‌های بعد فقط یك نوبت تزریق می‌گردد. واكسن زنده آنفلوانزا در سال 2003 تهیه شده و برای كودكان بزرگتر از 5 سال از طریق راه بینی استفاده می‌شود. عوارض این واكسن بسیار نادر است.
واكسن هپاتیت A
تماس كودكان كوچكتر از 5 سال با یكدیگر مخصوصا در مهدهای كودك موجب ابتلا كودكان به هپاتیت A می‌گردد. گرچه علائم بالینی ابتلا به هپاتیت A خفیف‌تر از هپاتیت B می‌باشد، ولی امكان نارسایی كبد و مرگ ناشی از هپاتیت گزارش شده است، بنابراین به كار بردن واكسن هپاتیت A به طور روتین در كودكان توصیه می‌شود، زیرا امكان ابتلا بزرگسالان را نیز كاهش می‌‌دهد.
دو نوع واكسن هپاتیت A كشته شده در دسترس است:
1-واكسن هپاتیت A كه می‌توان به كودكان بزرگتر از یك سال تزریق كرد.
2-واكسن هپاتیت A كه توأم با واكسن هپاتیت B می‌باشد.
3-واكسن هپاتیت A از سن یك تا 18 سال به صورت 2 بار تزریق با فاصلة 6 ماه و از 19 سال به بالا 2 بار تزریق با فاصلة 6 تا 18 ماه به كار برده می‌شود. به كار بردن این واكسن با تزریق واكسن‌های روتین دیگر تداخلی ندارد.
واكسن روتاویروس
واكسن روتاویروس (Rota Teg) در سال 2006 مورد تائید قرار گرفت و به طور روتین به شكل خوراكی به كودكان خورانده می‌شود. این واكسن از 5 نوع ویروس زنده گروه روتاویروس تهیه می‌شود و به كودكان در سن 2- 4 و 6 ماهگی خورانده می‌شود. خوراندن این واكسن موجب پیشگیری از اسهال و كاهش بستری شدن كودكان در بیمارستان مخصوصا در اسهال‌های زمستانی می‌گردد. این واكسن به علت مصونیت مادری، نباید قبل از سه ماهگی به كودكان داده شود.
واكسن پاپیلوهای انسانی
ویروس پاپیلوهای انسانی ویروسی است كه ضایعات پوستی زگیل شكل در دست و دستگاه تناسلی مخصوصا در دختران نوجوان ایجاد می‌كند. این واكسن در حال حاضر از 4 نوع ویروس تهیه شده است. مصونیت‌زایی و مؤثر بودن و بی‌خطر بودن این واكسن تائید شده است و در حال حاضر در بیش از 70 كشور اجازه مصرف آن صادر گردیده است. این واكسن را در سه نوبت، به صورت اولین تزریق در سن 11 تا 13 سالگی و دومین تزریق دو ماه و سومین واكسن 6 ماه بعد از تزریق اول توصیه می‌شود.
خلاصه و نتیجه‌گیری
بررسی و مطالعاتی كه در مورد هر یك از 5 نوع واكسن در كشورهای مختلف انجام گرفته است از نظر مصونیت‌زایی و كمی عوارض مورد تائید محافل علمی قرار گرفته و از نظر اقتصادی به نفع كشور و خانواده‌ها بوده و سلامت بیشتر كودكان را تامین
می‌نماید. بنابراین به كمیته بررسی واكسیناسیون كشوری توصیه می‌شود در حال حاضر حداقل 3 واكسن (واكسن آبله مرغان، هموفیلوس آنفلوانزا و روتاویروس) را در برنامه واكسیناسیون كشوری وارد نمایند تا هر چه زودتر كودكان كشور از منافع این واكسن‌ها بهره‌مند گردند.
