عفونت ادراری در اطفال
عفونت ادراری یکی از شایعترین عفونتهای باکتریال در کودکان است که در 8 درصد دختران و 2 درصد پسران زیر 6 سال وجود دارد. در زیر 3 سال عفونت ادراری در جنس مذکر شایعتر از جنس مونث است. شیوع آن بر اساس سن، جنس، نژاد و انجام ختنه متغیر است. همچنین این عارضه در جنس مونث و سفید پوستان شایعتر از جنس مذکر و سیاهپوستان است. خطر عفونت ادراری در پسران ختنه نشده به علت رشد باکتری در ماتوس 10 برابر ختنه شدهها است.
اختلال هماهنگی در عملکرد اسفنکترها و مثانه نوروژنیک، یبوست، وجود سنگ، سوندگذاری و گروه خونی A و AB استعداد ابتلا به عفونت ادراری را افزایش میدهد. در 40درصد از کودکان عفونت ادرار باعث صدمه موقت به کلیهها و در 5 درصد صدمه دایم به کلیهها ایجاد میکند.
اتیولوژی:
باکتریهای گرم منفی: E-coli، کلبسیلا، پروتئوس (بیشتر در پسرها و کودکان با سنگ ادراری)، انتروباکتر و سیترو باکتر در تمام سنین شایعترین جرم در عفونت ادراری هستند.
5درصد عفونتهای ادراری در اثر باکتریهای گرم مثبت است که در سنین نوجوانی شامل استافییلوکوک ساپروفیتیکوس است. انتروکوک در کودکان با زمینه آنومالیهای ادراری دیده میشود.
علایم بالینی:
در شیرخواران علایم ادراری غیر اختصاصی و شامل استفراغ، تب، کاهش اشتها و عدم وزنگیری است و بنا بر این تشخیص در این مورد دشوارتر است. در سن بالاتراز 2 سال علایم سیستم ادراری شامل تب، لرز، درد پهلوها تکرر ادرار، سوزش ادرار، فوریت در ادرار کردن، قطره قطره ادرار کردن، شب ادراری، درد ناحیه سوپرا پوبیک و مثانه و ادرار تیره و بد بو است.
شواهد آزمایشگاهی عفونت ادراری:
تشخیص عفونت ادراری بر اساس جدا کردن میکروارگانیسم از کشت است. تعداد کلونیها جهت این تشخیص بر اساس روش جمعآوری نمونه متغیر است. در جدول زیر این میزان بر اساس روش جمعآوری نشان داده شده است.
پیوری:
وجود بیش از10-5 لکوسیت در هر میدان میکروسکوپی (HPF) در ادرار سانتریفوژ نشده، پیوری محسوب میشود. پیوری با حساسیت و ویژگی 90-95 درصد احتمال عفونت ادراری را مطرح میکند. وجود کلامپ و cast در ادرار نماینده پیوری است.
باکتریوری:
وجود حداقل یک باکتری در هر میدان میکروسکوپی از ادرار سانتریفوژ نشده، نشاندهنده 105باکتری در هر میلیلیتر ادرار است. وجود هر یک از موارد زیر به نفع عفونت قطعی ادراری است: وجود علایم همراه با پیوری و باکتریوری، وجود علایم و نیتریت مثبت، وجود علایم و دو کشت مثبت با یک نوع میکروارگانیسم با بیش از 105 کلونی در هر میلیلیتر به روش clean catch، علایم همراه با یک کشت مثبت با هر تعداد به روش سوپراپوبیک، علایم همراه با DMSAغیر طبیعی و وجود علایم همراه با cast باکتری.
تصویربرداری و درمان:
در این گونه موارد توصیه میشود که سونوگرافی در 24 ساعت اول بستری، جهت تعیین محل عفونت، وجود رفلاکس و آنومالیهای همراه، VCUG جهت تایید و رد رفلاکس و سپس DMSA در مرحله حاد جهت احتمال وجود اسکار (در صورت رفلاکس) و 6 ماه بعد از عفونت جهت پیگیری و ارزیابی اسکار انجام پذیرد. در موارد پیلونفریت حاد، کودک باید بستری و آنتیبیوتیک تزریقی سفالوسپورین نسل سه دریافت نماید. ( در کودک زیر 3 ماه همراه با آمپیسیلین) در صورت درمان مناسب حال عمومیدر عرض 1-2 روز بهبود یافته و ادرار استریل میشود. دوره درمان همراه با آنتیبیوتیک خوراکی در مجموع ده هفته است. در این موارد کودک روی درمان پیشگیری قرار گرفته و حداقل 3-6 ماه ادامه مییابد (در موارد رفلاکس تا 3 ماه بعد از بهبود رفلاکس). یک هفته بعد از قطع درمان و سپس هر ماه تا 3 ماه و بعد از آن هر 3 ماه تا 2 سال آزمایش ساده و کشت ادرار باید انجام شود.