رفتارهای نوزاد در سه سالگی گام به گام با رشد كودك
یكی از مهم‌ترین مسائلی كه والدین باید به آنها اهمیت دهند سلامت نوزاد و كودك است. كودكان، سرمایه‌های ارزشمندی هستند كه رشد و توسعه جامعه در گرو سلامت و توانمندی جسمی و روحی آنان است. به معنای دیگر، توجه به سلامتی كودكان در واقع سرمایه‌گذاری برای آینده روشن جوامع بشری محسوب می‌شود چرا كه كودك امروز در واقع سرمایه اصلی برای توسعه جامعه فرداست. از این‌رو و با توجه به اهمیت این موضوع در هر شماره از نشریه در مورد رفتارهای كودك در ماه‌های مختلف اشاره كرده‌ایم. در این شماره و در ادامه مطالب آمده قصد داریم در مورد رفتارهای نوزاد در سه‌سالگی بحث كنیم. امیدواریم مفید و سودمند واقع شود.
وضع بدن و حركات كلی
به تنهایی با استفاده از پاهایش به طور متناوب از پله‌ها بالا می‌رود، با دو پا (جفت پا) روی یك پله پایین می‌آید و می‌تواند اسباب بازی بزرگ را حمل كند. معمولاً از پله آخر جفت پا می‌پرد. از وسایل مهد كودك با چالاكی بالا می‌رود. می‌تواند در حالی كه می‌دود و اسباب بازی‌های بزرگ را عقب و جلو می‌كشد، در هنگام روبرو شدن با موانع و گوشه‌ها، بچرخد. در ضمن كشیدن اسباب‌بازی‌های بزرگ با اطمینان به جلو، عقب و اطراف راه می‌رود. به وضوح اندازه و حركات بدن خود را در رابطه با اشیاء و فضای اطراف، تشخیص می‌دهد. با پدال زدن سه چرخه‌اش را می‌راند و می‌تواند آن را در اطراف گوشه‌ها هدایت كند. می‌تواند روی نوك انگشتان پا بایستد و راه برود. اگر به او نشان دهند می‌تواند برای یك لحظه روی یكی از پاها (پای برتر) بایستد. می‌تواند چهار زانو بنشیند. می‌تواند توپ را به طرف مقابل پرتاب كند و توپ بزرگی را با دست‌هایش بگیرد. با پا به توپ محكم ضربه می‌زند و آن را شوت می‌كند.
بینایی و حركات ظریف
حدود 5/3 سالگی با كمك دو دست برج نه یا ده مكعبی می‌سازد. با استفاده از مدل، یك یا تعداد بیشتری پل‌های سه مكعبی می‌سازد. مهره‌های چوبی را در بند كفش به نخ می‌كشد. با تقلید کردن می‌تواند دستش را مشت كند و انگشت شستش را به راست و چپ تكان دهد. مداد را از نزدیك نوك با دست برتر، بین دو انگشت بزرگ و اشاره و شست می‌گیرد و با كنترل خوبی از آن استفاده می‌كند. کشیدن دایره و حروفH ،V وT را رونویسی می‌كند (برای مثال در فارسی : ا- ر - د). شکل ضربدر را تقلید می‌کند. آدمی با سر و معمولاً نشانه‌ای از یك یا دو بخش دیگر بدن نقاشی می‌كند. دو یا سه رنگ اصلی، معمولاً زرد و قرمز را می‌شناسد ولی ممكن است در تشخیص رنگ آبی و سبز دچار اشتباه شود. ممكن است اسامی رنگ‌ها را بداند. از نقاشی با قلم‌موی بزرگ روی سه پایه لذت می‌برد، تمام صفحه را رنگ‌آمیزی می‌كند یا «تصاویر» ساده رنگ آمیزی نشده را رنگ می‌كند و معمولاً در طی نقاشی كردن یا پس از آن، نام تصاویر را می‌گوید. با قیچی اسباب بازی، می‌برد.
شنوایی و گفتار
گفتار از نظر شدت و زیر و بمی موزون است. بیشتر كلماتی كه كودك می‌گوید حتی برای غریبه‌ها نیز قابل درك است ولی در گفتار كودك هنوز اشكال در تلفظ برخی حروف و شكل‌هایی از دستور زبان غیرمرسوم به تعداد زیاد وجود دارد. نام كامل و جنسیت و بعضی اوقات سنش را جواب می‌دهد. ضمایر شخصی و جمع و همچنین بیشتر حروف اضافه را به درستی استفاده می‌كند. هنوز گفتارهای طولانی با خود دارد كه بیشتر مربوط به زمان حال است و به ویژه در هنگام فعالیت‌های تخیلی كودك رخ می‌دهد. به گفتگوهای ساده ادامه می‌دهد و قادر است به طور خلاصه فعالیت‌های زمان حال و تجارب گذشته را توصیف كند. سؤالات بسیاری می‌پرسد كه با «چه»، «كجا» و «كی؟( چه کسی)» شروع می‌شود. با اشتیاق به داستان گوش می‌دهد و تقاضا می‌كند داستان‌های مورد علاقه‌اش را مرتباً تكرار كنند. چند‌ترانه كودكانه حفظ است و تكرار می‌كند و بعضی وقت‌ها نیز آواز می‌خواند. از سر عادت تا ده یا بیشتر می‌شمارد ولی درك كمی نسبت به مقدار بیشتر از دو یا سه دارد.
رفتار اجتماعی و بازی
با قاشق و چنگال غذا می‌خورد. دست‌هایش را می‌شوید ولی برای خشك كردن آنها نیاز به نظارت بزرگترها دارد. می‌تواند شلوارش را بالا و پایین بكشد اما برای باز و بسته كردن دكمه‌ها احتیاج به كمك دارد. ممكن است شب ادراری نداشته باشد گرچه این مسئله در کودکان خیلی متغیر است. از نظر رفتار عمومی بسیار مسئول است و ممكن است رفتارهایش با علاقه و اعتماد همراه باشد. دوست دارد در كارهای خانه از جمله باغبانی، خرید و غیره به بزرگترها كمك كند. تلاش می‌كند تا اطرافش را مرتب نگاه دارد. به بازی‌های تخیلی قابل درك شامل افراد و اشیاء فرضی می‌پردازد. از بازی روی زمین با قطعات چوب، جعبه‌ها، قطارهای اسباب‌بازی، عروسك‌ها، كالسكه‌ها و غیره به تنهایی یا با مشاركت خواهران یا برادرانش لذت می‌برد. در بازی‌های تخیلی با كودكان دیگر فعالانه شركت می‌كند. مشاركت در اسباب بازی‌ها را درك می‌كند. به خواهران یا برادران كوچكترش ابراز محبت می‌كند. درجاتی از توجه به تفاوت میان گذشته و حال و لزوم به تعویق انداختن دستیابی به خواسته‌هایش را نشان می‌دهد.
