بهداشت دوران نوزادی
دوران نوزادی، زمانی است كه جنین پس از ماهها زندگی در داخل رحم مادر پا به دنیای خارج میگذارد و باید خود را با زندگی در این شرایط جدید تطبیق دهد.
نوزادان طبیعی در موقع تولد حدود 5/3 كیلوگرم وزن دارند. قد آنها حدود 50 سانتیمتر است و اندازهی دور سر آنها حدود 37 سانتیمتر است در هفتهی اول تولد نوزادان كمی كاهش وزن دارند كه طبیعی است.
برخی از نوزادان 7-3 روز پس از تولد، كمی زرد میشوند كه این امر نیز طبیعی است در صورتی كه زردی قبل از روز سوم یا بعد از روز هفتم تولد پیدا شود. یا بیش از اندازه باشد، نوزاد باید مورد معاینه پزشك قرار گیرد.
هر نوزادی باید در روز اول تولد ادرار كند. اگر نوزادی تا 24 ساعت پس از تولد ادرار نكند. باید مورد معاینه پزشك قرار گیرد. مدفوع نوزادان در ابتدا سبزرنگ است و به تدریج زرد میشود. اگر نوزادی در روز اول مدفوع نداشت باید معاینه شود.
مراقبت از بند ناف نوزاد
بند ناف نوزادان تا یك هفته بعد از تولد میافتد. در این مدت باید آن را تمیز نگه داشت. بهتر است بند ناف را با گاز استریل پوشاند و روی آن را شكم بند پیچید تا در اثر برخورد با لباس، زمینهی كشیدگی، درد یا آلودگی آن فراهم نشود. در صورتیكه در اطراف بندناف خونریزی مشاهده شود، یا بند ناف دچار عفونت گردد باید به پزشك مراجعه كرد.
در بعضی از نوزادان جوشهای ریز سفیدرنگی روی صورت و گردن دیده میشود كه موقتی هستند و نیاز به درمان خاصی ندارند.
در بعضی از نوزادان دختر ممكن است در روزهای اول تولد، ترشحاتی از دستگاه تناسلی خارج شود كه جای نگرانی نیست. همچنین در بعضی از نوزادان دیگر پستانها متورم و برجسته میگردد كه طبیعی است و نباید دستكاری كرد.
نوزادان بیشتر شبانهروز را در خواب به سر میبرند و جز برای تغذیه از خواب بیدار نمیشوند. به تدریج ساعات بیداری آنها بیشتر میشود.
گریه بیش از حد نوزاد
گریه در نوزادان امری طبیعی است اما چنانچه این گریه بیش از حد باشد و نوزاد بیقراری كند ممكن است:
هوای اتاق بیش از اندازه سرد یا گرم باشد.
كهنههای نوزاد خیس باشد.
نوزاد گرسنه باشد.
لباسهای نوزاد تنگ و یا نامناسب باشد.
سنجاق یا وسیلهای شبیه آن در لباس طفل باشد كه او را اذیت كند.
در صورتی كه هیچكدام از این موارد نبود ممكن است كودك بیمار باشد و باید به پزشك مراجعه كرد.
لباس نوزاد
لباس نوزاد باید از جنس نخی و متناسب با فصل تهیه شود. پوشاندن لباس زیاد به نوزاد سبب افزایش حرارت بدن و از دست رفتن مایعات بدن او میشود. قنداق كردن نوزادان كه در بعضی از جاها مرسوم است امری غیر بهداشتی است و نه تنها حركات طبیعی طفل را محدود میسازد، كه میتواند سبب تشدید یا دررفتگی مفصل ران شود. بنابراین، باید به والدین توصیه شود كه از قنداق كردن نوزاد خودداری نمایند.
برای حمام كردن نوزاد، تا زمانی كه بند ناف او نیفتاده است میتوان از اسفنج نرم یا پارچه نرم و مرطوب استفاده كرد. پس از اینكه بند ناف نوزاد افتاد میتوانیم در حالیكه سر او را بالا نگه میداریم و او را در وان یا لگن حمام فرو بریم.
نگهداری از نوزادان، كاری حساس و ظریف است. بهتر است مادران، ضمن كسب آگاهیهای لازم در این زمینه، از افراد با تجربه فامیل كمك بگیرند و در عینحال به این نكته توجه كنند كه برخی از باورهای رایج در میان مردم در مورد نگهداری نوزادان و بعضی از دستكاریهای انجام شده، جنبه علمی ندارند و گاه موجب عواقب وخیمی میگردد.