تحریریه زندگی آنلاین- گروه دنیای سلامت
با آنكه كودكان در بسیاری از رفتارها و ویژگیها با هم اشتراك دارند، اما تفاوتهای بسیاری نیز بین آنها وجود دارد؛ حتی در نخستین روزهای پس از تولد كودك شما موجودی است منحصر به فرد با خصوصیات ژنتیكی مربوط به خودش كه تجربیات خاص خودش را در شكم مادر، هنگام تولد و در چند روز نخست بعد از تولد داشته است.
تأثیر ژنتیك
از همان نخستین روزهای تشكیل نطفه، خصوصیات ظاهری نوزاد مانند سایر ویژگیهایش شكل میگیرند. او نیمی از ژنهایش را از مادر و نیمی دیگر را از پدر به ارث میبرد (از تخمك و اسپرم). اما از آنجا كه هر اسپرم و هر تخمك تركیبی از انواع ژنهاست، ظاهر، شخصیت و استعدادهای كودك نیز منحصر به فرد میشوند.
كودكان در تركیب ژنها تفاوتهای بسیار زیادی با هم دارند؛ حتی اگر دوقلو باشند. بیشتر خصوصیات فیزیكی نوزاد شما توسط همین ژنها كنترل میشوند؛ مثل رنگ موها و چشمها، گروه خونی، جنسیت، بلندی قد، شكل اندام و ... . بنابراین حداقل برخی از ویژگیهای شخصیتی، مثل ژنهای خجالتی بودن و ژنهای باهوشی میتوانند بهطور ژنتیكی از والدین به فرزندان منتقل شوند.
علاوه بر آنكه آرایش ژنها روی رفتارهایی مثل برونگرا یا خجالتی بودن، اهل ورزش بودن یا اهل درس و دانشگاه بودن، آرام یا بیقرار بودن اثر میگذارند، شیوه مراقبت از كودك و تربیت او نیز تأثیر بسزایی روی شخصیت او دارد.
تفاوتهای جنسیتی
اكثر متخصصان بر این باورند كه تفاوتهای جنسیتی، مثل ویژگیهای شخصیتی نیز تحت تأثیر رفتارهای اكتسابی و ویژگیهای ارثی هستند. براساس پژوهشهایی كه اخیراً به عمل آمده است، وقتی كه نوزاد پسر لباس دخترانه به تن میكند، پدر و مادر كه هنوز او را ندیدهاند، به شكل دیگری با او رفتار میكنند.
اما همین كه لباسهای پسرانه خود را به تن میكند، طرز برخورد پدر و مادرشان با او حالت دیگری پیدا میكند؛ مثلاً به نوزادان پسر معمولاً عروسكهای خشنتر، ماشین، قطار و تفنگ داده میشود و با دخترها بسیار لطیفتر برخورد میشود.
تفاوت در رشد مغزی
با اینكه عوامل بیرونی تأثیر زیادی در رشد نوزاد دارند، برخی از پژوهشگران میگویند ساختار مغز تأثیر زیادی در تفاوتهای رشد دارد. مثلاً سمت راست مغز كه مسؤول كنترل فعالیتهای فیزیكی است، در پسرها بیشتر رشد میكند؛ در حالیكه سمت چپ مغز كه مسؤول مهارتهای حركتی و گفتاری است، در دخترها زودتر از پسرها به رشد میرسد.
خلق و خوی نوزاد شما
عوامل بسیاری در شكلگیری شخصیت و خلق و خوی نوزاد اثر میگذارند. جنسیت، ژنتیك، محیط اجتماعی و ... البته بیشتر این موارد از كنترل شما خارج هستند. شما نمیتوانید خودتان شخصیت نوزادتان را انتخاب كنید. بیشترین تأثیری كه نوزادتان از شما میگیرد، از رابطهای كه با او دارید، ایجاد میشود.
مطمئناً نمیتوانید نوزاد خود را انتخاب كنید، ولی میتوانید با نوع رابطه و رفتار خود شخصیت او را رشد دهید. نوزادان نیز همانند دیگران از عشق و توجه لذت زیادی میبرند. شخصیت و خلق و خوی نوزادان در سنین پایین بسیار متغیر است؛ بهطوری كه نمیتوان پیشبینی كرد نهایتاً چه خلق و خویی در آینده خواهد داشت.
مهارتهای ارتباطی
نوزاد شما میل زیادی به ارتباط برقرار كردن با شما دارد و به سرعت سعی میكند از راههای مختلف با شما ارتباط برقرار كند. او به شكلهای مختلف گریه میكند و با هر یك میخواهد یكی از نیازهایش را به شما بفهماند. او از چشمهایش و سایر قسمتهای بدنش استفاده میكند. قبل از دو ماهگی، لبخند زدن را شروع میكند و اشتیاقش به بودن در كنار شما را نشان میدهد.
گریه كردن
مؤثرترین روش برای ارتباط برقرار كردن در میان نوزادان، گریه است. او اینكار را بسیار زیاد انجام میدهد؛ چرا كه فقط از این راه میتواند شما را متقاعد كند نیازش را برطرف سازید. در واقع گریستن نوزاد را میتوانید اولین حرفی كه به زبان میآورد، تلقی كنید. پزشكان میگویند نخستین گریه نوزاد بعد از تولد، برای آن است كه هوا به خوبی وارد ریههایش شود و او به درستی نفس بكشد.
گریههای مختلف نوزاد با انواع صداهایی كه به هنگام گریه كردن تولید میكند، هر یك نشانهای هستند و شما این مسأله را كمكم خواهید آموخت. گریه هر كودك منحصر به خودش است. گریه ناشی از گرسنگی معمولاً به صورت صداهای ریتمیك است. اما گریهای كه از روی خستگی است، منظم نیست و توقفهای طولانیتری در آن دیده میشود.
نوزاد با هر بار توقف در میان گریههایش كمی منتظر میماند تا شاهد واكنش شما باشد. وقتی با انواع صداهای نوزاد و ریتم گریههایش آشنا شوید، او را بهتر میشناسید و نیازهایش را بسیار سریعتر برآورده میكنید...
برای خواندن بخش دوم- چگونه كودك با شخصیت میشود- اینجا کلیک کنید.