تحريريه ماهنامه دنيای سلامت
تابستان برای كسانی كه از گرمای هوا و نور خورشید لذت میبرند، فصل خوبی است؛ اما در برخی موارد خطرات بسیار جدی ایجاد میكند؛ مثلاً آیا میدانستید كه كودكان در تابستان بسیار بیشتر از سایر فصلها، در معرض گاز گرفتگی سگها قرار میگیرند؟! غرق شدن در آب، ناراحتیهای پوستی در اثر تماس با نور مستقیم خورشید و بسیاری خطرات دیگر در این فصل بیشتر، مردم و به خصوص كودكان را تهدید میكند. بعضی از این خطرات به قرار زیر هستند:
گاز گرفتگی سگها
هر سال حدود 7/4 میلیون نفر در آمریكا دچار گاز گرفتگی سگ میشوند كه از این تعداد، حدود 800 هزار نفر نیاز به معالجه پزشكی دارند و حدود 400 هزار نفر آنها كودك هستند. در هر خیابان حداقل یك سگ زندگی میكند. بیشتر قربانیان گاز گرفتگیهای سگها كودكان زیر 18 سال هستند. براساس آمار، این گاز گرفتگیها در فصل تابستان نسبت به سایر فصلها افزایش مییابد. دلیل این مسأله هنوز مشخص نیست، اما بیرون ماندن كودكان از خانه برای مدت طولانیتر، میتواند از عوامل آن باشد. كودكان عادت دارند هنگام نگاه كردن به حیوانات، مستقیم به صورت آنها نگاه میكنند و به همین دلیل اغلب گاز گرفتگیهای سگها روی صورت كودكان اتفاق میافتد.
غرق شدن
غرق شدن در آب از مهمترین عوامل مرگ و میر در كودكان 1-14 سال است. طبق آمار و ارقام، 30 درصد از مرگ و میر كودكان یك تا چهار ساله در اثر غرق شدن اتفاق میافتد. نوزادان زیر یكسال، اغلب در وانها و دستشوییها غرق میشوند و كودكان یك تا چهار ساله معمولاً ساله معمولاً در استخرها. غرق شدن در كمتر از چند ثانیه رخ میدهد و نظارت بزرگترها و والدین، مهمترین عامل پیشگیری از بروز چنین حوادثی است. در ضمن، رعایت نكات ایمنی هم در این زمینه ضرورت دارد. حتی آبهای بسیار كم عمق میتوانند برای كودكان خردسال، خطر آفرین باشند.
آتش بازی
حدود 40 درصد از آسیب دیــدگـیهــای ناشـــی از آتشبازیها مربوط به كودكان زیر 15 سال است. آتشبازی در خانه معمولاً با سوختگی و استنشاق دود كه بیماریهایی مثل آسم را به شدت تحریك میكند، همراه است.
حشرات
دو نوع بیماری در اثر حشرات ریز ایجاد میشوند: بیماری لیم (Lyme) كه در اثر شیوع كنه و بیماری وست نایل (West Nile) كه در اثر شیوع پشه ایجاد میگردد.
نور خورشید
همه ما میدانیم كه كودكان در فصل تابستان علاقه بیشتری به حضور در محیط خارج از خانه و بازی كردن دارند؛ اما اینكار بدون رعایت نكات ایمنی خطرناك است. فرقی نمیكند كودك شما در كنار ساحل، در معرض نور مستقیم خورشید باشد یا در بالكن منزل ایستاده باشد و بیرون را تماشا كند؛ در هر صورت اشعههای زیانبار خورشید باعث آفتاب سوختگی خواهند شد. این اشعهها ایجاد چین و چروكهای پوستی و پیری زودرس میكنند و میتوانند بسیار خطرناك باشند. بنابراین اجازه ندهید كودكتان بدون كرم ضد آفتاب بیشتر از 30 دقیقه در محیط خارج از خانه بماند (بهخصوص از ساعت 10-4 بعدازظهر). كرم ضد آفتاب را به تمام سطح باز پوست، حتی گوشها و پشت گردن او بمالید. حتی چشمها نیز در برابر اشعههای زیانبار خورشید نیاز به پوشش و محافظت دارند. زنان باردار اگر در معرض نور خورشید قرار بگیرند، با خطر "ملازما" یا "كُلازما" روبهرو میشوند.در این عارضه، پوست بسیار تیره (بهخصوص پوست صورت)میشود. كودكان زیر 12 ماه را از نور خورشید دور نگه دارید. پوست نوزادان و كودكان نوپا بسیار حساس است و سریع دچار سوختگی میشود. آنها هر چه در دوران كودكی بیشتر درمعرض چنین خطراتی باشند، در دوران بزرگسالی بیشتر با خطر ابتلا به سرطان پوست مواجه میشوند. كودكان یك تا هشت ساله بهتر است از ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر از خانه خارج نشوند.
كم آبی
در آب و هوای گرم تابستان، بسیار سخت است كه همیشه بدنمان رطوبت مورد نیاز خود را حفظ كند. بیشتر افراد در چنین مواقعی یك بطری آب در دست دارند و به محض احساس تشنگی آب مینوشند؛ اما كودكان اغلب فراموش میكنند كه باید مایعات بنوشند؛ به خصوص هنگام بازی كردن در محیط خارج از خانه. كودكان بیشتر از بزرگترها مستعد كم آبی بدن هستند. اگر میزان آبی كه در طول شبانه روز دریافت میكنند، كمتر از مقداری باشد كه از راههای مختلف، از جمله تعریق ازدست میدهند، دچار كم آبی میشوند. افراد باردار نیز به آب بیشتری نیاز دارند تا خون بیشتری در بدنشان تولید شود و مواد مغذی برای رشد نوزاد تامین گردد. رفع كم آبی و مرطوب نگه داشتن بدن از عفونتهای دستگاه تناسلی نیز جلوگیری میكند. همچنین یبوست را از بین میبرد و مزایای بسیار زیادی دارد. زنان باردار نباید دمای بدنشان افزایش پیدا كند، به خصوص در سه ماه نخست بارداری، زیرا افزایش دمای بدن باعث سقط جنین میشود و یا جنین را دچار نقصهایی میكند و به سیستم عصبی او آسیب میرساند. به همین دلیل است كه توصیه میشود زنان باردار هیچگاه از سونای گرم استفاده نكنند. نوزادن قادر به تنظیم دمای بدن خود نیستند؛ از اینرو خیلی سریع دچار گرمازدگی میشوند. كودكان زیر شش ماه آب و مایعات مورد نیاز خود را از طریق شیر مادر دریافت میكنند. كودكان یك تا هشت ساله، به آب بیشتری نیاز دارند. اكثر كودكان آب را دوست دارند، اما برخی از آنها ترجیح میدهند به جای آب بیطعم، مایعات شیرین بنوشند. بنابراین با كمی برنامهریزی مایعات شیرین بیشتری به آنها بدهید و یا اینكه از مایعات شیرین طبیعی، مثل آب هندوانه استفاده كنید.
بیماری ویروس وست نایل
این بیماری در اواخر فصل تابستان و آغاز پاییز شیوع مییابد و علائم آن تقریباً در همه افراد یكسان است. تب، سردرد، بدن درد، حالت تهوع و تورم غدد لنفاوی از علائم این بیماری است كه تا چند روز و حتی چند هفته ادامه مییابد. این پشه در آبهای ساكن، استخرهای بلااستفاده و گلدان های كوزهای زندگی میكند. در واقع در هر جای روشن و تاریك فعال است و با تماسهای معمولی منتقل نمیشود.
دوچرخه، اسكیت و اسكوتر
كمتر از نیمی از كودكان هنگام دوچرخهسواری، اسكیت و اسكوتر از كلاه ایمنی استفاده میكنند. هر روز حدود 690 كودك در آمریكا دچار آسیبدیدگیهای بسیار جدی در اثر دوچرخه سواری میشوند. این در حالی است كه استفاده از كلاه ایمنی احتمال بروز این آسیبدیدگیها، به خصوص سر را تا 85 درصد كاهش میدهد.
زمینهای بازی
تجهیزات زمینهای بازی برای تفریح و سرگرمی است، اما همیشه تمام نكات ایمنی در مورد آنها رعایت نمیشود و هر فرد در هر سنی نمیتواند از آنها استفاده كند. سطح زمین بازی باید حتماً نرم باشد تا از آسیبدیدگیهای جدی جلوگیری شود. آسفالت، خاك، چمن، موزاییك و ... پوشش مناسبی برای زمینهای بازی و حیاط نیستند. بیش از 80 درصد زمینها، سطح نامناسبی برای بازی كودكان دارند. ضربه مغزی، شكستگی استخوان، كبودی، خراشیدگیها و ... از حوادثی هستند كه كودكان را به خاطر نامناسب بودن كف زمین بازی تهدید میكنند.