در مورد خواص سیب یک عبارت معروف وجود دارد: «خوردن روزانه یک سیب ما را از دکتر بی‌نیاز می‌کند». کمک به گوارش، جلوگیری از بروز مشکلاتی مانند اختلالات معده، سنگ کیسه‌ی صفرا، یبوست، اختلالات کبد، کم‌خونی، دیابت، بیماری‌های قلبی، روماتیسم، اختلالات چشم، انواع سرطان و نقرس از فواید سیب است.
سیب میوه‌ای شناخته‌شده و محبوب در سرتاسر جهان است. درخت سیب با نام علمی «مالوس دومستیکا» شناخته می‌شود و از خانواده‌ی گل‌سرخیان است. سیب هزاران سال است که در آسیا و اروپا مصرف می‌شود و در تمدن‌های باستانی بارها از آن نام برده شده است. با کشف آمریکا توسط اروپاییان، پای سیب به آمریکا نیز باز شد و امروزه به‌طور گسترده‌ای در آمریکای شمالی پرورش داده می‌شود.
بیش از ۷۵۰۰ رقم سیب وجود دارد و عمدتا در رنگ‌های قرمز، زرد و سبز دیده می‌شوند. پوست سیب نازک و در عین حال محکم است. گوشته‌ی آن ضخیم و آب‌دار است و با رسیدن میوه، نرم‌تر می‌شود. هسته‌ی داخلی سیب شامل دانه‌هایی است که هضم آنها بسیار سخت است. مواد مغذی بسیاری در گوشته و پوست سیب وجود دارد. آنتوسیانین و انواع تانن موجود در سیب باعث ایجاد رنگ این میوه می‌شوند.
می‌توان سیب را به تنهایی به‌عنوان میوه‌ای مفید یا در سالاد میوه و کاسترد مصرف کرد. آب‌سیب از نوشیدنی‌های پرمصرف در جهان است و از سیب در دسرهای بسیاری استفاده می‌شود. می‌توان سیب را به صورت پخته، خردشده، له‌شده، منجمد و حتی خشک‌شده مصرف کرد. در سال ۲۰۱۰ ژنوم سیب به‌طور کامل رمزگشایی شد. این اتفاق به درک بیشتر ما از مواد تشکیل‌دهنده و فواید سیب کمک شایانی کرده است. حال به بخشی از ترکیبات تشکیل‌دهنده‌ی یکی از محبوب‌ترین و سالم‌ترین میوه‌های جهان نگاهی می‌اندازیم.
ارزش تغذیه‌ای سیب
لیست بلندبالای خواص سیب به ترکیبات تشکیل‌دهنده‌ی آن برمی‌گردد. سیب سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی، عناصر مغذی و ترکیبات آلی باارزش است. ویتامین C، ویتامین K، ویتامین ب۶ و ریبوفلاوین از ویتامین‌های موجود در سیب هستند. پتاسیم، مس، منگنز و منیزیم مواد معدنی مفیدی هستند که در سیب یافت می‌شوند. سیب سرشار از فیبر است و مصرف یک وعده سیب، ۱۲ درصد از نیاز روزانه‌ی ما را به فیبر تأمین می‌کند. راز خواص سیب در ترکیبات آلی تشکیل‌دهنده‌ی آن نهفته است. سیب سرشار از فیتونوترینت‌ها و فلاوونوئیدهایی مانند کوئرستین، اپی‌کاتچین و فلوریدزین است. علاوه بر اینها، سیب ترکیبات پلی‌فنلی متنوعی را نیز در خود جای داده است.
کمک به هضم غذا
سیب سرشار از فیبر است که باعث تسهیل هضم مواد غذایی می‌شود. مصرف منظم سیب به حرکات روان روده، جلوگیری از یبوست و اختلالات معده کمک می‌کند. فیبر بخش مهمی از رژیم غذایی ماست. فیبر حجم مدفوع را افزایش می‌دهد و به حرکت روان‌تر آن کمک می‌کند. سیب با افزایش ترشح شیره‌های گوارشی و معدوی باعث افزایش جذب مواد مغذی می‌شود. همچنین به زدودن کلسترول اضافی از رگ‌ها و عروق خونی کمک می‌کند و به لطف این خاصیت، سلامت قلب را تضمین می‌کند و احتمال بروز تصلب شرایین را کاهش می‌دهد.
پیشگیری از سرطان
نقش سیب در پیشگیری از سرطان مدت‌ها موضوع تحقیقات مختلفی بوده است. نتایج تحقیقات حاکی از آن است که سیب احتمال ابتلا به سرطان‌ها به خصوص سرطان پستان و روده‌ی بزرگ را کاهش می‌دهد. سیب در پیشگیری از سرطان ریه نقش چشمگیری دارد. اغلب میوه‌ها و سبزیجات خاصیت ضدسرطانی دارند، اما در این میان سیب یک سر و گردن بالاتر از بقیه است. بر اساس تحقیقات نقش سیب در پیشگیری از سرطان ریه، متمایز و انکارناپذیر است. همچنین در صورت ابتلا به سرطان ریه، سرعت گسترش سرطان را کاهش می‌دهد. فرضیه‌ها این نقش سیب را به وجود فیتونوترینت‌هایی مانند کائمفرول و کوئرستین نسبت می‌دهند، اما هنوز سازوکار دقیق سیب در پیشگیری از سرطان مشخص نیست.
حفظ سلامت دستگاه گوارش
باکتری‌های مفیدی که در بدن ما زندگی می‌کنند، نقش ضروری و غیرقابل انکاری در حفظ سلامتی ما دارند. سیب به طرز چشمگیری عملکرد باکتری‌های موجود در روده‌ی بزرگ را بهبود می‌بخشد. مطالعات اولیه نشان می‌دهد سیب سوخت‌وساز و تعادل باکتری‌ها را در داخل دستگاه گوارش تغییر می‌دهد. نتیجه‌ی این تغییر، جذب حداکثری مواد مغذی و نابودی باکتری‌های مضر و سموم است.
درمان کم‌خونی
سیب به واسطه‌ی وجود مقدار چشمگیری آهن در درمان کم‌خونی مؤثر است. معمولا کم‌خونی ناشی از کمبود هموگلوبین در خون است. این مشکل با افزایش دریافت آهن از مواد غذایی قابل حل است. آهن نقش مهمی در تولید گلبول‌های قرمز دارد. با افزایش تعداد گلبول قرمز در خون، نه تنها از کم‌خونی پیشگیری می‌شود، بلکه با اکسیژن‌رسانی کافی، عملکرد اندام‌ها بهبود می‌یابد.
از بین بردن ضعف
سیب باعث از بین رفتن ضعف و انرژی بخشیدن به افراد ضعیف می‌شود. از این رو توصیه می‌شود بیمارانی که در حال بهبود از بیماری‌اند، سیب مصرف کنند. سیب به سم‌زدایی بدن و افزایش سلامت عمومی فرد کمک می‌کند. با اینکه سیب پروتئین قابل توجهی ندارد، ترکیب آنتی‌اکسیدان‌های آن با پروتئین‌هایش نقش مهمی در پیشگیری از ضعف و افزایش قدرت عضلات بازی می‌کند.
کنترل دیابت
کنترل قند خون در بیمارانی که از دیابت رنج می‌برند بسیار ضروری است. پلی‌فنل‌های موجود در سیب ارتباط مستقیمی با کاهش جذب کربوهیدرات دارند، به این ترتیب سیب از نوسان قند خون جلوگیری کرده و به کنترل دیابت کمک می‌کند. پلی‌فنل‌ها جذب گلوکز را در دستگاه گوارش کاهش داده و ترشح هورمون انسولین را از لوزالمعده افزایش می‌دهند. انسولین برای کنترل قند خون ضروری است. پلی‌فنل‌ها با تأثیر بر گیرنده‌های انسولین موجود در سلول‌ها، باعث کاهش قند موجود در خون و افزایش جذب آنها توسط سلول‌ها می‌شود. این فرایند برای سوخت‌وساز و عملکرد مناسب اندام‌ها ضروری است. سیب یکی از بهترین غذاها برای افزایش سلامتی کسانی است که از بیماری دیابت رنج می‌برند.
کمک به سلامت دندان‌ها
خوردن سیب به تمیزی دندان‌ها و لثه کمک می‌کند. سیب احتمال کرم‌خوردگی دندان‌ها را کاهش می‌دهد و فیبر موجود در آن دندان‌ها را تمیز می‌کند. سیب با خاصیت ضدمیکروبی خود از تأثیر باکتری‌ها و ویروس‌ها بر بدن جلوگیری می‌کند. سیب ترشح بزاق را افزایش می‌دهد؛ بزاق یک ترکیب آلکانی است و توانایی تقسیم و رشد باکتری‌ها را در داخل دهان کاهش می‌دهد.
تأثیر سیب بر بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون
اگر تاکنون فواید سیب برای‌تان کافی نبوده است، وقت آن است که تأثیر مثبت سیب را بر مشکلات عصبی، به‌خصوص دو بیماری آلزایمر و پارکینسون، بخوانید. ترکیبات فیتونوترینت موجود در سیب با خاصیت سم‌زدایی قطعا احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر را می‌کاهد. اختلالات مغزی که منجر به بروز آلزایمر می‌شوند، با فعالیت رادیکال‌های آزاد در ارتباط است و سیب با ترکیبات خود تا حدی این فعالیت‌ها را کاهش می‌دهد. سیب میزان استیل‌کولین موجود در مغز را افزایش می‌دهد. استیل‌کولین با توانایی تمرکز، حل مسئله و حافظه در ارتباط است. در رابطه با بیماری پارکینسون، سیب از نابودی تدریجی سلول‌های ترشح‌کننده‌ی دوپامین جلوگیری می‌کند. نابودی این سلول‌ها می‌تواند منجر به بروز پارکینسون شود.
رفع مشکلات تنفسی
دستگاه تنفسی نسبت به التهابات بسیار حساس است و بسیاری از مشکلات تنفسی به‌طور مستقیم از التهاب غشای سلول‌های موجود در دستگاه تنفسی ناشی می‌شوند. شاید آسم جدی‌ترین مشکل تنفسی است که در موارد شدید می‌تواند منجر به مرگ فرد شود. سیب رفتار ضدالتهابی چشمگیری از خود نشان می‌دهد و از داروهای طبیعی درمان آسم به شمار می‌رود. با این اوصاف هنوز هم نحوه‌ی عملکرد سیب در درمان این بیماری ناشناخته است.
مقابله با بیماری‌های قلبی
سیب کلسترول موجود در بدن را کاهش می‌دهد و این راهکاری قوی در مقابل ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی است. خوردن روزانه یک سیب تا حد زیادی سلامت قلب را تضمین می‌کند. فعالیت آنتی‌اکسیدانی سیب باعث کاهش اکسیداسیون چربی‌ها (پراکسیداسیون لیپید) می‌شود. به این ترتیب تأثیر منفی تری‌گلیسیرید‌ها و انواع مختلفی از چربی‌های موجود در رگ‌های خونی تا حد زیادی خنثی می‌شود. سیب با داشتن فلاوونوئیدهایی به نام کوئرستین که در پوست آن وجود دارد، می‌تواند میزان پروتئین واکنشی سی (CRP) را در رگ‌های خونی کاسته و التهاب این رگ‌ها را کاهش دهد. این پروتئین با التهابات موجود در سیستم قلبی عروقی ارتباط مستقیم دارد و کاهش میزان آن، سلامت قلب را افزایش می‌دهد.
کمک به درمان روماتیسم
سیب به روند درمان بیمارانی که از روماتیسم رنج می‌برند، کمک شایانی می‌کند. بر اساس تحقیقاتی که به تازگی صورت گرفته ترکیبات فلاوونوئیدی موجود در سیب مانند کائمفرول، کوئرستین و میریستین باعث کاهش بیماری‌های روماتوئیدی و بیماری‌های التهابی مانند آرتروز و نقرس می‌شود.
جلوگیری از اختلالات چشم
مصرف سیب موجب افزایش قدرت چشم شده و بینایی را بهبود می‌بخشد. سیب در درمان شب‌کوری مؤثر است. بسیاری از این فواید سیب ناشی از وجود ترکیبات فلاوونوئیدی و فیتونوترینت‌های آنتی‌اکسیدانی است که باعث خنثی کردن اثر رادیکال‌های آزاد بر چشم می‌شود. سیب به پیشگیری از آب‌مروارید، تباهی لکه زرد و آب سیاه کمک می‌کند.
کاهش وزن
فیبر موجود در سیب باعث احساس سیری در فرد شده و از پرخوری جلوگیری می‌کند. علاوه بر این سیب سرعت سوخت‌وساز بدن را افزایش می‌دهد. این گونه کالری تولید شده توسط سیب سریع‌تر سوزانده می‌شود و در بدن باقی نمی‌ماند. این خبر برای افرادی که با چاقی می‌جنگند، باارزش است.
مراقبت از پوست
خواص عسل بر همگان مشخص است. استفاده از ماسک‌های سیب و عسل یا سیب و شیر در صورت مصرف موضعی می‌تواند باعث درخشندگی پوست شود. این ویژگی از خاصیت آنتی‌اکسیدانی موجود در پوست و گوشته‌ی سیب ناشی می‌شود. این ترکیبات اثر رادیکال‌های آزاد ناشی از افزایش سن و ایجاد چین و چروک را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، سیب با افزایش گردش خون به جایگزینی سلول‌های مرده و ترمیم سلول‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند و باعث می‌شود فرد جوان‌تر به نظر بیاید.
نکاتی برای خرید و نگهداری مناسب سیب
در زمان خرید سیب، از سفت بودن آن اطمینان حاصل کنید. از خرید سیب‌هایی که چین و چروک دارند، خودداری کنید، زیرا این سیب‌ها بخش اعظم فواید و ارزش تغذیه‌ای خود را از دست داده‌اند. سیب‌هایی که بیش از حد رسیده‌اند و در آستانه‌ی فساد هستند، منابع مغذی آنها دچار دگرگونی می‌شود. نتیجه‌ی این فرآیند تولید گازی به نام اتیلن است. این گاز می‌تواند سبب فساد میوه‌هایی شود که در نزدیکی‌اش قرار دارند؛ بنابراین اگر سیبی بیش از اندازه رسیده بود و در آستانه‌ی فساد قرار داشت، آن را از میوه‌های دیگر جدا کنید تا باعث فسادشان نشود.
