زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : دکتر مهسا امیدیان ؛ پزشک عمومی ، متخصص تغذیه و رژیم درمانی ؛ از دانشگاه علوم پزشکی تهران

تحریریه زندگی آنلاین : طبق مقیاس NOVA (نام است و مخفف نیست) که برای طبقه‌بندی فرآوری غذاها در سال 2009 معرفی شد، مواد غذایی به انواع فرآوری نشده یا کم‌فرآوری شده، مواد اولیه آشپزی، خوراک‌های فرآوری شده و محصولات خوراکی و نوشیدنی‌های فوق‌فرآوری شده تقسیم می‌شوند.

غذاهای فرآوری نشده شامل بخش‌های طبیعی خوراکی‌های گیاهی و حیوانی است. غذاهای کم‌فرآوری شده تحت فرایندهایی مانند تمیز کردن، حذف قطعات غیر قابل خوردن، آسیاب کردن، پاستوریزه کردن، تخمیر و انجماد و بسته‌بندی قرار می‌گیرند.

غذاهای فوق‌فرآوری شده

(ultra-processed food)، بسیار تغییر یافته‌اند و تحت فرآیندهای مختلف قرار می‌گیرند.

حاوی بسیاری از مواد افزودنی مانند نمک، شکر و چربی هیدروژنه می‌باشند. همچنین ممکن است حاوی رنگ‌های مصنوعی، طعم‌دهنده‌ها و مواد نگهدارنده باشند.

بیشتربخوانید:

با خوردن این خوراکی ها از سفید شدن موهایتان جلوگیری کنید

نمونه‌هایی از مواد غذایی فوق‌فرآوری شده

 نوشابه‌های گاز‌دار

 میان‌وعده‌های بسته‌بندی شده شیرین، چرب یا نمکی

 آب‌نبات

 سوپ‌های بسته‌بندی شده، رشته‌ها و دسرهای فوری پودری و بسته‌بندی

 ناگت، سوسیس، همبرگر و ‌هات‌داگ

امروزه درباره غذاهای فوق‌فرآوری شده (ultra-processed food)، مطالعات زیادی انجام می‌شود و در متون علمی زیاد درباره آن مطلب نوشته می‌شود.

داده‌های برخی مطالعات نشان می‌دهند که مصرف مواد غذایی فوق‌فرآوری شده می‌تواند خطر ابتلا به برخی از بیماری‌ها مانند چاقی، دیابت نوع 2 و سرطان را افزایش دهد.

ارتباط بین مصرف غذاهای فوق‌فرآوری شده به خصوص نوشیدنی‌های شیرین رژیمی و افسردگی

نتایج تحقیقات جدید نشان داده که مصرف غذاهای فوق‌فرآوری شده و نوشیدنی‌های شیرین به ویژه از نوع رژیمی (با شیرین‌کننده‌های مصنوعی) با افزایش خطر ابتلا به افسردگی مرتبط است. مطالعه‌ای  روی 263،925 فرد 50 تا 71 ساله انجام شد که از ابتدا افسردگی نداشتند و از سال 2003 تا سال 2017 این افراد تحت نظر بودند. برنامه غذایی شرکت‌کنندگان هر چهار سال یک ‌بار با استفاده از پرسش‌‌نامه‌های غذا  (یک ابزار رایج برای ارزیابی عادات غذایی طولانی مدت افراد)، مورد مطالعه قرار می‌گرفت.

بر اساس این مطالعه محققان به این نتیجه رسیدند افرادی که اغلب غذاهای فوق‌فرآوری شده مانند دسر‌های شیرین و نوشابه‌های شیرین (با شیرین‌کننده‌های مصنوعی)، غذاهای سرخ شده و گوشت‌های فرآوری شده مصرف می‌کنند، بیشتر از افرادی که عمدتاً غذاهای کامل مصرف می‌کنند، به افسردگی مبتلا می‌شوند. همچنین نتایج مطالعه نشان داد افرادی که بیش از ۴ قوطی یا ۴ فنجان در روز نوشابه‌های شیرین به خصوص از نوع رژیمی (با شیرین کننده مصنوعی) می‌نوشیدند (در مقایسه با کسانی که نوشابه مصرف نمی‌کردند)، حدود ۳۰ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به افسردگی بودند، البته برای تائید این یافته‌ها هنوز هم تحقیقات بیشتری لازم است.

 بیشتربخوانید:

نقش تغذیه و سبک زندگی بر شادابی و سلامت پوست

با این مواد غذایی سالها جوان بمانید

خلاصه مطالب

 امروزه مشخص شده است که تغذیه علاوه بر سلامت جسم بر سلامت روان نیز تأثیر دارد.

 توجه به خوراکی‌ها و غذاهایی که روزانه مصرف می‌کنیم، مهم است.

 دریافت پروتئین کافی از منابع دریایی (ماهی)، مرغ و تخم‌مرغ (به این جهت که تریپتوفان یک اسیدآمینه است و در ساخت سروتونین که یک ناقل عصبی است و در بهبود خلق نقش دارد، به کار می‌رود)، می‌تواند نقش مهمی در سلامت روان داشته باشد.

 مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین‌های گروه B را در نظر داشته باشیم. ویتامین‌های این گروه در سنتز و عملکرد انتقال‌دهنده‌های عصبی مربوط به خلق و خو نقش مهمی دارند، بنابراین توصیه می‌شود منابع این ویتامین‌ها که شامل سبزیجات برگ سبز و غلات کامل و تصفیه نشده است، در برنامه غذایی گنجانده شوند.

 میزان کافی ویتامین D در بدن در پیشگیری از افسردگی نقش دارد. حتماً با انجام چک‌آپ سطح ویتامین D بدن ارزیابی شود.

 اسیدهای چرب امگا 3 در بهبود عملکرد مغز و بهبود خلق نقش زیادی دارند. از منابع آن‌ها که غذاهای دریایی، دانه کتان و گردو هستند، غافل نشویم.

 مصرف مواد غذایی فوق‌فرآوری شده و نوشیدنی‌های شیرین به خصوص از نوع رژیمی (با قند مصنوعی) را به حداقل برسانیم.