دکتر مینا عبدالهی : متخصص تغذیه و رژیمدرمانی ؛ دانشگاه علوم پزشکی تهران
دکتر محسن صدیقیان : متخصص تغذیه و رژیم درمانی ؛ دانشگاه علوم پزشکی تهران
تحریریه زندگی آنلاین : نمک دریا از طریق تبخیر آب نمک ساخته میشود. مردم در سراسر جهان از دوران ماقبل تاریخ از آن استفاده میکردند و امروزه معمولاً در بسیاری از آشپزخانهها مشاهده میشود. جدا از کاربردهای آشپزی، نمک دریا اغلب در پاکسازی و لایهبرداری پوست بدن، حمام، نوشیدنی و محصولات بیشمار دیگر کاربرد دارد. برخی از مردم معتقدند که این ماده از انواع دیگر نمک سالمتر است و فواید زیادی دارد، اما تحقیقات کمی برای اثبات این ادعاها وجود دارد. در اینجا مروری بر کاربردهای رایج نمک دریا خواهیم داشت و همچنین در مورد مزایا و نقاط ضعف بالقوه آن صحبت میکنیم.
نمک دریا بیشتر از کلرید سدیم تشکیل شده است. سدیم کلرید ترکیبی است که به تنظیم تعادل مایعات و فشار خون در بدن کمک میکند.
از آنجا که نمک دریا کمتر پردازش شده است، حاوی برخی مواد معدنی دیگر از جمله پتاسیم، آهن و کلسیم است. این یکی از دلایلی است که باعث میشود غالباً از نظر غذایی از نمک خوراکی که به شدت آسیاب شده و بیشتر مواد مغذی آن حذف شده است، برتر باشد.
با این حال مواد مغذی موجود در نمک دریا خیلی کم و قابل چشمپوشی است. شما مجبورید مقادیر بسیار زیادی از آن بخورید تا به مقدار پتاسیم، آهن، کلسیم یا منیزیم مورد نیاز روزانه دست پیدا کنید، در حالی که این مواد مغذی را میتوانید به راحتی از غذاهای کامل دریافت کنید. گرانول نمک دریا بزرگتر از گرانول نمک سفره است.
نمک معمولی تقریباً 2300 میلیگرم سدیم در هر قاشق چایخوری (6.1 گرم) تأمین میکند، در حالی که نمک دریا حاوی 2000 میلیگرم سدیم در هر قاشق چایخوری (4.2 گرم) است و این به این معنی نیست که حاوی سدیم کمتری از نمک خوراکی است.
البته بسیاری از مردم این تمایز را درک نمیکنند و نمک دریا را سالمتر از نمک خوراکی میدانند، زیرا مصرف بیش از حد سدیم با فشار خون بالا و افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط است.
با این حال اگر میزان سدیم مصرفی شما از حد توصیه شده بیشتر باشد، استفاده از نمک دریا به جای نمک معمولی تفاوتی ایجاد نخواهد کرد.
در واقع خیلی از افراد این تجربه را داشتهاند که برای دستیابی به همان سطح عطر و طعم غذا با نمک معمولی، باید مقدار بیشتری از نمک دریا در پخت و پز استفاده کنند.
بیشتربخوانید:
معجزه نمک دریا برای پوست، مو و ناخن خانمها
مزایای احتمالی نمک دریا
از آنجا که کلرید سدیم (نمک) چندین عملکرد مهم در بدن دارد، بنابراین برای حفظ سلامت مطلوب لازم است از غذاها دریافت شود. برخیها ادعا میکنند نمک دریا دارای مزیتهای بیشتری است. با این حال تحقیقات این ادعاها را تأیید نمیکنند. در اینجا به چند مورد از رایجترین ادعاها در مورد نمک دریا اشاره میکنیم.
آبرسانی به بدن، تنظیم فشار خون و موارد دیگر
به طور کلی نمک میتواند به حفظ میزان مناسب آبرسانی بدن و تنظیم فشار خون کمک کند. از آنجا که سدیم نقش مهمی در تعادل مایعات دارد، عدم دریافت کافی آن میتواند منجر به کمآبی بدن شود به ویژه در هنگام ورزش با شدت بالا.
تعادل مناسب مایعات در بدن نیز برای حفظ سطح فشار خون مهم است، بنابراین مصرف کم یا زیاد سدیم میتواند منجر به تغییرات فشار خون در افرادی شود که به نمک رژیم غذایی حساس هستند.
خوردن نمک دریا میتواند به شما در تأمین نیاز سدیم کمک کند، اما میتوانید همین سدیم را از انواع غذاهای دیگر دریافت کنید و تفاوتی با نمک سفره ندارد.
هضم
برخی معتقدند که مصرف نمک دریا با آب ولرم به هضم غذا کمک میکند. کلراید برای تولید اسید معده ضروری است و سدیم کلراید (نمک) جذب و انتقال مواد مغذی در روده پس از تجزیه آنها در حین هضم غذا را تسهیل میکند، بنابراین مصرف نمک کافی باعث بهبود سلامت هضم میشود.
با این حال مشخص نیست که آب نمک به چه میزان به بهبود سلامت روده کمک میکند. اگرچه نوشیدن نمک دریا با آب ممکن است در برخی موارد به هضم غذا کمک کند، اما نوشیدن بیش از حد آب نمک شما را به سمت مصرف نمک زیاد سوق میدهد. دریافت سدیم مناسب از منابع دیگر احتمالاً برای حمایت از هضم طبیعی کافی است.
بیشتربخوانید:
آشنایی با خواص عجیب سنگ نمک
سلامت و التهاب پوست
تصور میشود که استفاده از حمام نمک دریا خشکی و التهاب پوست را کاهش میدهد. توصیه میشود 1 لیوان نمک به آب حمام جهت کمک به کاهش اگزما، قرمزی و خارش پوست اضافه شود. با این حال مشخص نیست که حمام نمکی چگونه میتواند به کاهش التهاب پوست کمک میکند.
یک مطالعه در افراد دارای پوست خشک نشان داد که استحمام در آب نمکی حاوی نمک دریا در مقایسه با استحمام در آب لولهکشی، میتواند به افزایش رطوبت پوست و کاهش زبری کمک کند. محققان این نتایج مثبت را به مقدار منیزیم دریا نسبت میدهند نه مقدار نمک.
علاوه بر این یک مطالعه دیگر نشان داد که غلظت بالاتر کلرید سدیم در بدن و پوست ممکن است تعداد سلولهای ایمنی بدن را افزایش دهد که منجر به واکنشهای التهابی مرتبط با خشکی و خارش پوست میشود.
این یافتههای متناقض نشان میدهد که توانایی حمام نمک دریا برای بهبود پوست ممکن است تا حد زیادی به ترکیب مواد معدنی نمک بستگی داشته باشد. نمکهای دریایی که محتوای منیزیم زیادی دارند ممکن است بهترین نوع برای افزودن به حمام برای کسانی که مشکل پوستی دارند باشد.
مضرات احتمالی نمک دریا
نمک دریا به غذاها عطر و طعم میبخشد، اما نباید بیش از حد مصرف شود. رژیم غذایی معمول آمریکایی حاوی مقدار زیادی غذای فراوری شده با سدیم بالا است و بیشتر مردم در ایالات متحده بیش از حد توصیه شده مصرف میکنند.
مصرف بیش از حد سدیم با فشار خون بالا، پوکیاستخوان، سنگ کلیه و سایر موارد پزشکی همراه است، بنابراین حتی اگر نمک دریا را به انواع دیگر نمک ترجیح میدهید، باید بدانید فواید خاصی ندارد و مانند سایر نمکها باید در حد متوسط مصرف شود. علاوه بر این افراد مبتلا به بیماری کلیوی، فشار خون بالا و نارسایی قلبی باید در مصرف نمک دریا و نمکهای دیگر احتیاط کنند.
نحوه مصرف نمک دریا
اگر علاقهمند به استفاده از نمک دریا در آشپزخانه هستید، پس بدانید روشهای مختلفی برای افزودن آن به رژیم غذایی وجود دارد. بسته به نوع آن ممکن است طعم و عطر کمتری نسبت به نمک سفره داشته باشد. در بیشتر غذاها میتوانید به جای نمک معمولی از نمک دریا استفاده کنید. با این حال اگر میخواهید نمک دریا را در پخت و پز جایگزین نمک معمولی کنید، همیشه باید از نمک ریز آسیاب شده دریا استفاده کنید.
با توجه به اینکه نمک خوراکی ریز خرد میشود، در هر قاشق چایخوری سدیم بیشتری نسبت به نمک دریا که معمولاً خام است، دارد. برخی از روشهای معروف استفاده از نمک دریا شامل پاشیدن آن روی سبزیجات، افزودن آن به دسرهای شکلاتی و استفاده از آن برای چاشنی استیک، همبرگر و ماهی است.
در آخر میتوانید با افزودن 1 لیوان (230 گرم) نمک دریا به آب گرم حمام نمک تهیه کنید. اگرچه تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا حمامهای نمکی فواید خاصی برای سلامتی دارند یا خیر مورد نیاز است، اما حمام گرم میتواند حداقل منجر به آرامش و راحتی فرد شود.
جمعبندی
نمک دریایی نوعی نمک با حداقل فرآوری است که به غذاها طعم میبخشد و میتواند در مصارف مختلف خانگی مورد استفاده قرار گیرد. دریافت سدیم کافی برای تعادل مایعات، هیدراتاسیون و هضم غذا مهم است، اما مصرف نمک دریا برای تأمین نیاز سدیم ضروری نیست. استفاده غیر آشپزی از نمک دریا، مانند افزودن آن به حمام، ممکن است سلامت پوست را بهبود بخشد و مزایای دیگری را نیز به همراه داشته باشد.
با این حال تحقیقات در این زمینه محدود هستند. به طور کلی شما میتوانید از نمک دریا به طرق مختلف استفاده کنید، اما نباید به عنوان یک داروی درمانی در نظر گرفته شود.