بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، آلودگی هوا سالیانه بیش از سه میلیون و دویست هزار نفر را می‌کشد و هر کدام از ما هر روزه بطور متوسط سه هزار گالن هوا را تنفس می‌کنیم. این یعنی مقدار زیادی هوا روزانه از ریه وارد شده و خارج می‌شود اگر این هوا مواد زائد و آلودگی داشته باشد ریه‌ها یعنی تنها منبع اکسیژن رسانی به بدن در معرض خطر انواع مواد آلاینده‌ای که در این نقل و انتقال از بدن ما می‌گذرد واقع می‌شود.
هوای آلوده بخودی خود حاوی ترکیباتی اکسید کننده و سمی است و از طرفی بدن همواره به ذراتی که در هوای آلوده وجود دارد واکنش التهابی نشان می‌دهد. اما ترکیبات آنتی‌اکسیدانی از این فعالیت‌ها ممانعت می‌کنند.
برخی از متخصصان تغذیه بر این باورند که مهمترین آنتی اکسیدان‌ها ویتامین‌های C , E بتاکاروتن - سیلنیوم و روی است، این مواد مغذی به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی که دارند به‌طور موثری از بروز التهابات جلوگیری کرده و موجب غیرفعال شدن رادیکال‌های آزاد موجود در هوای آلوده می‌شوند.
سید ضیا مظهری نایب رئیس انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران در این زمینه به خبرنگار ایرنا می‌گوید: سرب حاصل از سوخت ناقص موتور ماشین‌ها و کارخانه‌ها، موجبات آلودگی هوا و مصرف غذا‌های پرورش‌یافته در این هوای آلوده کند شدن پاسخگویی و عکس‌العمل سلول‌های ایمنی را فراهم می‌سازد، همچنین جیوه و سایر فلزات سنگین وارده از طریق فاضلاب‌های هدایت‌شده کارخانجات به کانال‌های آب رودخانه‌ها، برکه‌ها، دریاچه‌ها و دریاها، ارزشمندترین منبع پروتئین و مفیدترین تامین‌کننده ید، سلنیوم، کلسیم، آهن و ویتامین‌های A، D و گروه B را زیر سوال برده و به علت اثرات زیانبار جیوه بر مغز و اعصاب، توصیه آبزیان را به زنان حامله در دوران بارداری زیر سوال برده است.
وی می‌افزاید: مواد مغذی دوستدار سلامتی و تقویت‌کننده سیستم ایمنی شامل کلسیم، آهن و اسید‌های چرب امگا-۳ فاقد جیوه، آنتی‌اکسیدان‌ها و فلزات سلنیوم، روی، ویتامین‌های گروه B، E، A، بتا-کاروتن است و شیر، لبنیات، کنجد، بادام، لوبیای سویا، کلم‌سبز، اسفناج و کلم بروکلی از منابع قابل توجه کلسیم تلقی می‌شوند، است و مصرف شیر، ماست و دوغ‌های پروبیوتیک عمل دفع آلاینده‌های زیانبار از طریق مدفوع و ادرار را افزایش داده و با پر کردن ظرفیت فلزات دو ظرفیتی از جذب سرب ممانعت می‌کند.
این متخصص تغذیه اظهار می‌دارد: آهن، به دو صورت در اختیار بدن فرد قرار گرفته و تامین آهن بدن جهت خونسازی هموگلوبین و میوگلوبین، تقویت نیروی دفاعی بدن، افزایش قدرت جسمی و ذهنی، پیشگیری از ریزش مو‌ها ناشی از کم‌خونی و ده‌ها وظیفه دیگر در بدن عهده‌دار است.
مظهری ادامه می‌دهد: منابع گیاهی حاوی آهن شامل کلم، چغندر قرمز، تره‌فرنگی، کلم بروکلی، هویج، غلات و حبوبات، میوه‌های مختلف مانند توت فرنگی، تمشک، گوجه، سیب، خرما، آلوی خشک و سیب خشک. از منابع حیوانی حاوی آهن نیز می‌توان به انواع ماهی‌ها، گوشت گوساله، گاو، گوسفند برای پیشگیری از بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا مفید هستند.
وی با بیان اینکه مصرف گوشت‌های مختلف (جگر، سینه مرغ، ماهی، گوشت تیره بوقلمون)، بادام زمینی، شیر کم‌چربی و تخم مرغ در هوای آلوده ضروری است، تصریح می‌کند: منابع غذایی منیزیم مانند بادام زمینی، اسفناج، نخودسبز، گوشت گاو و گوساله، انواع میوه‌ها، سیب زمینی و آجیل، نان جو، نان گندم، جوانه گندم، سبوس گندم، عدس، لوبیای سفید، کلم بروکلی، اسفناج و سایر سبزیجات، گردو، فندق و بادام و منابع غذایی سلنیوم از جمله انواع پینر، شیر، تخم مرغ، گوشت و جگر گوساله و گاو، قلوه، ساردین و سایر انواع ماهی‌ها است.
وحید ربانی کارشناس تغذیه نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا می‌گوید: آلودگی هوا یک مشکل جدی در جهان امروز بوده و نمی‌توان آن را نادیده گرفت، بهترین کاری که می‌توان انجام داد، خنثی کردن اثرات منفی تنفس مواد شیمیایی و سمی از بدن است.
وی با بیان اینکه مصرف منظم برخی مواد غذایی اثرات محافظت کننده در مقابل آلاینده‌ها به مدت طولانی دارند، می‌افزاید: افزایش مصرف میوه و سبزیجات علائم آسم را کاهش می‌دهد. کلم ها، مانند کلم بروکلی، حاوی ترکیباتی است که توصیه می‌شود جهت کاهش التهاب ناشی از آلودگی‌های هوا روزانه و به مقدار زیاد مصرف شود. خوردن جوانه کلم بروکلی به بدن در سم زدایی آلاینده‌هایی مانند بنزن کمک می‌کند. بر اساس نتایج یک مطالعه، نوشیدنی تهیه شده از جوانه بروکلی، عرقیجات، آناناس و آب لیمو میزان دفع آلاینده‌های سرطان زای خطرناک را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. کلم بروکلی به علت آنکه از خانواده گواتروژن‌ها است بهتر است به مدت ۲۰ دقیقه آن را پخته و میل کنید و افرادی که دچار کم کاری تیروئید هستند حتما باید این توصیه را رعایت کنند.
ربانی تاکید می‌کند: زنجیل در برابر آلاینده‌ها هوا مفید است، در صورتی که مزه تند زنجبیل را دوست داشته باشید، می‌توانید آن را روزانه به غذا‌ها و نوشیدنی‌ها اضافه کنید، ریشه زنجبیل را می‌توان به صورت تازه یا پودر مصرف نمود، زیرا هر دو نوع آن غنی از عناصر ضد التهابی قوی هستند. هم چنین زنجبیل یک عامل تعدیل کننده طبیعی بوده که به حفظ و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند تا در برابر عوامل استرس زای مختلف از قبیل آلودگی هوا مقاوم باشید.
وی ادامه می‌دهد: منیزیم یک ماده معدنی است که سیستم ایمنی را تقویت می‌کند و باعث گشاد شدن لوله‌های تنفسی ریه‌ها می‌شود. آجیل ها، خصوصا بادام هندی و بادام درختی سرشار از منیزیوم هستند. اما بسیاری از دانه‌ها و حبوبات همچنین حاوی مقادیر زیادی از این ماده معدنی است و اسید‌های چرب امگا ۳ محافظ عالی بدن از آلودگی هوا بوده و بهترین منبع گیاهی این اسید‌های چرب بذرکتان است.
این کارشناس تغذیه تصریح می‌کند: مواد غذایی غنی از ویتامین C بهترین آنتی اکسیدان جهت مبارزه با اثرات مضر آلودگی هوا بوده و بهترین منابع ویتامین C فلفل، کلم پیچ، کیوی، توت ها، مرکبات، گوجه فرنگی و نخودفرنگی است.
منبع : ایرنا
