به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، مغز شما مهمترین ارگان بدن شماست که ضربان قلب، تنفس و عملکرد سیستم‌های حیاتی بدن را تنظیم می‌کند. به همین دلیل ضروری است، آن را با یک رژیم غذایی سالم بیمه کنید.
محققان پیش بینی می‌کنند که بیش از ۶۵ میلیون نفر در سراسر جهان تا سال ۲۰۳۰ بر اثر بیماری‌های مرتبط با زوال عقل آسیب خواهند دید.
برخی از مواد غذایی که در رژیم غذایی مدرن امروز در زمره محبوب‌ترین گزینه‌ها هستند اثری مخرب و فاجعه‌بار بر مغز دارند. این موادغذایی بر حافظه و خلق و خو تأثیر می‌گذارند و خطر زوال عقل را افزایش می‌دهند.
بخش ترسناک ماجرا اینجاست که اثرات این مواد غذایی تنها برای یک روز، مغز را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند و اگر به طور منظم مصرف شوند، اثرات ماندگاری برای فعالیت مغز خواهند داشت و حتی خطر بیماری‌های جدی مغز مانند زوال عقل و را افزایش خواهند داد.
برای حفظ سلامت و عملکرد مغز خود از این مواد غذایی که سلامت مغز را تهدید می‌کند پرهیز کنید.
غذاهای بسیار فرآوری شده
به غذاهای بسیار فرآوری شده به میزان زیادی قند ، چربی و نمک اضافه می شود. این مواد غذایی شامل چیپس، شیرینی، نودل فوری، پاپ کورن، سس های موجود در فروشگاه و وعده های غذایی آماده هستند.
این مواد غذایی معمولاً دارای کالری بالایی و مواد مغذی کم هستند. این غذاها باعث افزایش وزن می شوند و می توانند تأثیر منفی بر سلامت مغز بگذارند و به پیشرفت بیماری های دژنراتیو کمک کند.
یک مطالعه در 243 نفر نشان داد که افزایش چربی احشایی، با آسیب بافت مغزی همراه است. یک مطالعه دیگر در 130 نفر نشان داد که در مراحل اولیه سندرم متابولیک هم به میزان قابل توجهی حجم بافت مغز کاهش یافته است.
مطالعه دیگری در 52 نفر نشان داد که رژیم غذایی سرشار از این موادغذایی منجر به پایین آمدن متابولیسم قند در مغز و کاهش بافت مغز می شود که تصور می شود این عوامل نشانگر بیماری آلزایمر است.
محققان همچنین دریافتند که رژیم غذایی حاوی غذاهای سرخ شده و گوشت های فرآوری شده با نمرات پایین در یادگیری و اختلال در حافظه دانش آموزان همراه است.
سد خونی مغزی غشایی بین مغز و بقیه بدن است که با جلوگیری از ورود برخی مواد به محافظت از مغز کمک می کند. یکی از راه هایی که غذاهای فرآوری شده می توانند تأثیر منفی بر مغز بگذارند ، کاهش تولید مولکولی به نام فاکتور نوروتروفیک مشتق شده از مغز (BDNF) است.
این مولکول در بخش های مختلفی از مغز از جمله هیپوکامپ یافت می شود و برای حافظه طولانی مدت ، یادگیری و رشد نورون های جدید مهم است. بنابراین ، کاهش آن می تواند تأثیرات منفی بر این عملکرد مغز بگذارد.
شما می توانید غذاهای فرآوری شده را با غذاهای کاملاً تازه مانند میوه، سبزیجات، آجیل، حبوبات، گوشت و ماهی جایگزین کنید. علاوه بر این، رژیم غذایی به سبک مدیترانه ای در کاهش آسیب به مغز تاثیرگذار است.
نوشیدنی های شیرین
نوشیدنی‌های قندی شامل نوشیدنی‌هایی مانند نوشابه، نوشیدنی‌های ورزشی، نوشیدنی‌های انرژی زا و آب میوه هستند. مصرف زیاد این نوشیدنی‌ها نه تنها خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، بلکه احتمال بروز بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد و بر مغز شما هم تأثیر منفی می‌گذارد، علاوه بر این، سطح قند بالاتر در خون می‌تواند خطر زوال عقل را حتی در افراد بدون دیابت افزایش دهد.
ماده اصلی بسیاری از نوشیدنی‌های شیرین، شربت ذرت با فروکتوز بالا (HFCS) است که از ۵۵ ٪ فروکتوز و ۴۵ ٪ گلوکز تشکیل شده است. مصرف زیاد این نوشیدنی‌ها خطر زوال عقل را افزایش می‌دهد و باعث التهاب مغز و اختلال در حافظه و یادگیری می‌شود. التهاب به عنوان یک عامل خطر برای بیماری‌های دژنراتیو مغز، از جمله بیماری آلزایمر و زوال عقل شناخته می‌شود.
همچنین مصرف زیاد فروکتوز می‌تواند منجر به چاقی، فشار خون بالا، چربی خون بالا و اختلال عملکرد شریانی شود. این اثرات متابولیک ممکن است در دراز مدت منجر به افزایش خطر بروز زوال عقل شود.
مطالعات حیوانی نشان داده است که مصرف زیاد فروکتوز می‌تواند منجر به مقاومت به انسولین در مغز و همچنین کاهش عملکرد مغز، حافظه، یادگیری و تشکیل نورون‌های مغزی شود.
مکمل‌های مس
این ماده معدنی برای سلامت انسان حیاتی است و شاید ضرر آن برای عملکرد مطلوب مغز عجیب به نظر برسد. اما مطالعات نشان می دهد، مواجهه بیش از حد با مس و دیگر فلزات سنگین می‌تواند به مغز آسیب وارد کند و خطر بیماری آلزایمر و دیگر اختلالات عصبی را افزایش دهد.
تنها زمانی اجازه استفاده از مکمل‌های مس را دارید که پزشک تجویز کرده باشد.
آرد سفید و کربوهیدرات های تصفیه شده
کربوهیدراتهای تصفیه شده شامل قندها و غلات بسیار فرآوری شده مانند آرد سفید هستند. این نوع کربوهیدرات ها از شاخص گلیسمی بالا (GI) بالایی برخوردارند و این بدان معنی است که بدن شما آنها را به سرعت هضم می کند و باعث ایجاد افزایش قند خون می شود و اختلال در عملکرد مغز می شوند.
تحقیقات نشان داده اند که فقط یک وعده غذایی حاوی قند خون بالا می تواند حافظه را در کودکان و بزرگسالان مختل کند. مطالعه دیگری در دانشجویان نشان داد که افرادی که مصرف بیشتری از چربی و قند تصفیه شده داشتند هم حافظه ضعیف تری دارند.
این میزان تأثیر بر حافظه ممکن است ناشی از التهاب بخشی از مغز به نام هیپوکامپ باشد که بر برخی از جنبه های حافظه تأثیر می گذارد.
مطالعه در گروهی از سالمندان نشان داد که سالمندانی که بیش از ۵۸ ٪ کالری روزانه خود را به شکل کربوهیدرات مصرف می‌کردند، تقریباً دو برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به زوال عقل قرار دارند.
کربوهیدرات‌ها ممکن است اثرات دیگری هم روی مغز داشته باشند. به عنوان مثال، در یک مطالعه مشخص شده است که کودکان شش تا هفت ساله که رژیم‌های غذایی کم کربوهیدراتی مصرف می‌کنند، در هوش غیر کلامی هم نمره کمتری به دست آورده اند.
کربوهیدرات های با سطح گلیسمی سالم، حاوی غذاهایی مانند سبزیجات، میوه ها، حبوبات و غلات کامل هستند.
غذاهای پر چرب با چربی ترانس بالا
چربی های ترانس نوعی چربی اشباع نشده است که می تواند تأثیر مضراتی بر سلامت مغز داشته باشد. چربی های ترانس به طور طبیعی در محصولات حیوانی مانند گوشت و لبنیات وجود دارند، اما چربی های ترانس تولید شده صنعتی، به عنوان روغن های گیاهی هیدروژنه مشکل زا است. این چربی های مصنوعی ترانس را می توان در مارگارین، غذاهای میان وعده و کیک های آماده و کوکی های بسته بندی شده یافت.
مطالعات نشان داده است که وقتی افراد مقادیر بیشتری از چربی های ترانس مصرف می کنند، احتمالاً خطر ابتلا به بیماری آلزایمر، حافظه ضعیف تر، کاهش حجم مغز و کاهش فغالیت های شناختی در آنها افزایش می یابد. چربی های ترانس همچنین در سلامت قلب تأثیر منفی دارند.
در مقابل رژیم های غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 باعث افزایش ترشح ترکیبات ضد التهابی در مغز می شود و می تواند اثر محافظتی ویژه ای در بزرگسالان داشته باشد.
شما می توانید با خوردن غذاهایی مانند ماهی، دانه چیا ، تخم کتان و گردو میزان چربی های امگا 3 را در رژیم غذایی خود افزایش دهید.
شیرین کننده‌های مصنوعی
آسپارتام یکی از شیرین کننده های مصنوعی است که در بسیاری از غذاها و نوشیدنی‌های بدون قند یافت می‌شود. از غذاهای حاوی آسپارتام می‌توان به نوشابه‌های رژیمی، ماست، بستنی، آدامس و آبنبات‌های بدون قند اشاره کرد. تحقیقات نشان داده‌اند که این ماده ممکن است آسیب پذیری مغز به استرس اکسیداتیو را افزایش دهد. بعلاوه، آسپارتام از فنیل‌آلانین تهیه می‌شود که ممکن است در تولید انتقال دهنده‌های عصبی اختلال ایجاد کند.
