سپیده حقیفر؛کارشناسی ارشد علوم تغذیه
آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری خود ایمنی است که میتواند موجب درد و آسیب در مفاصل سراسر بدن شود. آسیب مفصلی که در اثر این بیماری ایجاد میشود معمولاً در هر دو طرف بدن اتفاق میافتد. بنابراین، اگر یک مفصل دریکی از دستها یا پاها آسیبدیده باشد، احتمالاً همان مفصل در دست یا پای دیگر نیز تحت تأثیر قرار میگیرد و این نکتهای است که میتواند فرد را در تمایز آرتریت روماتوئید از سایر اشکال آرتریت مانند استئوآرتریت (OA) کمک کند. با توجه به اثربخشی بهتر روند درمان در پی تشخیص زودهنگام، آشنایی و توجه به علائم میتواند کمککننده باشد. در ادامه، علائم، درمانهای خانگی و رژیم غذایی مورد توصیه برای آرتریت روماتوئید را مرور میکنیم.
آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری خود ایمنی است که میتواند موجب درد و آسیب در مفاصل سراسر بدن شود. آسیب مفصلی که در اثر این بیماری ایجاد میشود معمولاً در هر دو طرف بدن اتفاق میافتد. بنابراین، اگر یک مفصل دریکی از دستها یا پاها آسیبدیده باشد، احتمالاً همان مفصل در دست یا پای دیگر نیز تحت تأثیر قرار میگیرد و این نکتهای است که میتواند فرد را در تمایز آرتریت روماتوئید از سایر اشکال آرتریت مانند استئوآرتریت (OA) کمک کند. با توجه به اثربخشی بهتر روند درمان در پی تشخیص زودهنگام، آشنایی و توجه به علائم میتواند کمککننده باشد. در ادامه، علائم، درمانهای خانگی و رژیم غذایی مورد توصیه برای آرتریت روماتوئید را مرور میکنیم.
دارودرمانی در آرتریت روماتوئید
داروهای متعددی وجود دارد که میتوانند درروند درمانی آرتریت روماتوئید انتخاب شوند. برخی از این داروها ازجمله داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و کورتیکواستروئیدها برای کاهش درد و التهاب و برخی برای کاهش دورههای عود و محدود کردن آسیب به مفاصل مورداستفاده قرار میگیرند.
درمـــــــانهای کمــــــــــکی آرتریت روماتوئید
برخی روشهای خانگی و تعدیل شیوه زندگی میتواند به بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلابه آرتریت روماتوئید کمک کند که در ادامه به چند مورداشاره میکنیم:
ورزش
ورزش میتواند به بهبود دامنهی حرکت در مفاصل و افزایش تحرک فرد کمک کند. ورزش همچنین میتواند با تقویت عضلات فشار وارد بر مفاصل را کاهش دهد. حرکات ملایم یوگا قدرت و انعطافپذیری بدنی فرد را افزایش میدهد.
استراحت کافی
فرد در دورههای عود به استراحت بیشتر و در دورههای بهبودی به استراحت کمتری احتیاج خواهد داشت. خواب کافی به کاهش التهاب و درد و همچنین بیحالی کمک میکند.
استفاده بجا از گرما یا سرما
بستههای یخی یا کمپرس سرد میتوانند به کاهش التهاب و درد کمک کنند. همچنین میتوانند در مقابل اسپاسم عضلات مؤثر باشند. درمانهای گرم مانند دوش گرم و کمپرس گرم نیز میتواند در کاهش سفتی مفاصل کمک کند.
توصیههای رژیمغذایی در آرتریت روماتوئید
مشاور تغذیه میتواند با ارائه«رژیم ضدالتهابی» در کاهش علائم بیماری کمک کند. این نوع رژیم غذایی میتواند شامل مواد مغذی زیر باشد:
1- منابع امگاتری: مواد غذایی با مقادیر بالای اسیدهای چرب امگا 3 شامل ماهیهای چرب مانند سالمون، ماهی تن، شاهماهی و ماهی خالمخالی و دانهی چیا، بذر کتان و گردو در کاهش التهاب این بیماری بسیار مؤثرند.
2- منابع غنی از آنتیاکسیدان: آنتیاکسیدانها مانند ویتامینهای A،C، E و سلنیوم میتوانند به کاهش التهاب کمک کنند. از غذاهای با سطح بالای آنتیاکسیدانها میتوان به انواع توتها مانند کرن بری و توتفرنگی، شکلات تلخ، اسفناج، لوبیا و کنگر فرنگی اشاره کرد.
3-دریافت فیبر به میزان مناسب: دریافت مقادیر بالای فیبر نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. بر اساس نتایج بهدستآمده از مطالعات، فیبر با کاهش سطح پروتئین واکنشی C میتواند به کاهش پاسخهای التهابی کمک کند. به همین دلیل، دریافت غلات کامل، سبزیها و میوههای تازه که غنی از فیبر هستند توصیه میشود.
4-منابع غنی از فلاوونوئید: غذاهای غنی از فلاونوئید نظیر سویا و محصولات آن مانند توفو، انواع توتها، چای سبز، کلم بروکلی و انگور نیز میتوانند به مقابله با التهاب در بدن کمک کنند.
5-رعایت پرهیزهای غذایی: برای کاستن از عوارض این بیماری، کاهش دریافت غذاهای محرک شامل کربوهیدراتهای فرآوری شده و چربیهای اشباع یا ترانس نیز بایستی مدنظر قرار بگیرد. بنابراین، ضمن تلاش برای انتخاب غذاهای مناسب در جهت پیروی از یک رژیم ضدالتهابی، اجتناب از غذاهای محرک نیز میتواند نقش قابلتوجهی در مدیریت علائم و کنترل پیشروی آرتریت روماتوئید ایفا نماید.